Hà Lan gia tăng nhập khẩu cá ngừ: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt?

Chuyên gia Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, trong 3 năm gần đây, thị trường Hà Lan chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong hoạt động nhập khẩu cá ngừ, phản ánh sự phục hồi mạnh của nhu cầu thủy sản tại quốc gia vốn được xem là cửa ngõ thương mại quan trọng của châu Âu.

Số liệu từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) cho thấy lượng cá ngừ nhập khẩu trong tám tháng đầu năm 2025 đã tăng 24% so với cùng kỳ, khẳng định xu hướng mở rộng nhu cầu đối với mặt hàng này.

Đáng chú ý, tỷ lệ tiêu thụ cá ngừ đạt chứng nhận MSC tại Hà Lan cũng tăng mạnh, vượt 10.900 tấn trong giai đoạn 2023–2024, chủ yếu là sản phẩm cá ngừ vằn. Xu hướng này cho thấy người tiêu dùng châu Âu ngày càng ưu tiên các mặt hàng thủy sản có nguồn gốc minh bạch, khai thác bền vững và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường khắt khe.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam là một trong những nguồn cung cá ngừ chủ lực của châu Á tiếp tục duy trì hiện diện tại thị trường Hà Lan, đặc biệt ở các sản phẩm cá ngừ đông lạnh và thăn/loin cá ngừ. Nhiều doanh nghiệp trong nước vẫn duy trì được mức độ xuất khẩu ổn định, góp phần củng cố vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung ứng cá ngừ của EU.

Tuy nhiên, mức tăng trưởng xuất khẩu sang Hà Lan lại chưa như kỳ vọng. Dù được hưởng ưu đãi thuế quan từ EVFTA, kim ngạch xuất khẩu có thời điểm suy giảm cả về lượng lẫn giá trị, đặc biệt ở nhóm cá ngừ đóng hộp.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chi phí vận chuyển leo thang, khiến nhà nhập khẩu châu Âu có xu hướng chuyển sang các nguồn cung có giá cạnh tranh hơn và giảm bớt lượng hàng đi qua cảng Hà Lan.

Sức ép cạnh tranh còn đến từ các quốc gia như Ecuador, Philippines hay Mauritius – những nước đang nắm giữ ưu thế lớn về thuế quan và chi phí trong mảng cá ngừ chế biến và đóng hộp. Bên cạnh đó, hệ thống tiêu chuẩn của EU liên tục được siết chặt, bao gồm yêu cầu về chứng nhận bền vững, minh bạch quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm, tạo thêm áp lực đáng kể cho doanh nghiệp Việt.

Dẫu vậy, thị trường Hà Lan vẫn mở ra những khoảng trống đáng chú ý cho Việt Nam. Nhu cầu đối với thăn cá ngừ đông lạnh, cá ngừ vây vàng và các sản phẩm phile đang gia tăng, đây là nhóm hàng mà Việt Nam có thế mạnh lâu năm nhờ năng lực chế biến sâu, chất lượng ổn định và khả năng đáp ứng đơn hàng quy mô lớn.

Việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, áp dụng các chứng nhận như MSC, đầu tư công nghệ bảo quản lạnh và tối ưu hóa chi phí logistics có thể giúp doanh nghiệp trong nước nâng cao sức cạnh tranh.

Triển vọng năm tới cho thấy nhập khẩu cá ngừ của Hà Lan nhiều khả năng tiếp tục tăng khi người tiêu dùng ưu tiên các sản phẩm tiện lợi, chế biến nhanh và thân thiện với môi trường. Nhu cầu từ các hệ thống bán lẻ, nhà hàng và nhà sản xuất thực phẩm chế biến sẵn được dự báo sẽ mở rộng trong 1–2 năm tới. Điều này tạo cơ hội để Việt Nam cải thiện thị phần, đặc biệt ở phân khúc cá ngừ đông lạnh vốn đang là lợi thế của doanh nghiệp trong nước.

Tuy nhiên, nếu tiếp tục giữ cách thức sản xuất truyền thống và phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu không ổn định, khả năng cạnh tranh của Việt Nam tại EU sẽ gặp hạn chế. Ngược lại, việc nâng cấp công nghệ, gia tăng giá trị chế biến, tận dụng cơ hội từ EVFTA và tuân thủ các tiêu chuẩn bền vững có thể mở ra triển vọng phục hồi đáng kể tại Hà Lan.

Trong bối cảnh thị trường này đang tái định hình theo hướng đề cao minh bạch, chất lượng và tính bền vững, doanh nghiệp Việt cần nhanh chóng thích ứng để không bị tụt lại. Hà Lan không chỉ là điểm đến tiêu thụ mà còn là cửa ngõ quan trọng giúp ngành cá ngừ Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU – một thị trường mang lại giá trị xuất khẩu hàng trăm triệu USD mỗi năm.