Nhật Bản bắt tay Mỹ trong thỏa thuận đầu tư 550 tỷ USD cho chuỗi cung ứng chiến lược

Nhật Bản đã đồng ý với sáng kiến đầu tư lớn vào Mỹ này, bao gồm vốn chủ sở hữu, các khoản vay và bảo lãnh, để đổi lấy mức thuế thấp hơn đối với hàng xuất khẩu của mình sang Mỹ.

"Nhật Bản, Hoa Kỳ và các quốc gia có cùng quan điểm đang hợp tác để xây dựng chuỗi cung ứng trong các lĩnh vực quan trọng đối với an ninh kinh tế", Akazawa nói với đài truyền hình công cộng NHK.

Vì mục đích đó, ông cho biết các dự án đủ điều kiện nhận tài trợ theo gói không giới hạn ở các công ty Mỹ hoặc Nhật Bản.

"Ví dụ, nếu một nhà sản xuất chip Đài Loan xây dựng một nhà máy ở Mỹ và sử dụng các linh kiện của Nhật Bản hoặc điều chỉnh sản phẩm của mình để đáp ứng nhu cầu của Nhật Bản, điều đó cũng được chấp nhận", ông nói, mà không nêu rõ tên công ty.

Hoa Kỳ phụ thuộc đáng kể vào TSMC (2330.TW), mở một tab mới của Đài Loan để sản xuất chip tiên tiến, làm dấy lên lo ngại về an ninh kinh tế do gần Trung Quốc về mặt địa lý.

TSMC đã công bố kế hoạch đầu tư 100 tỷ USD vào Mỹ với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng vào tháng 3, ngoài 65 tỷ USD đã cam kết cho ba nhà máy ở bang Arizona, một trong số đó đã đi vào hoạt động.

Nhật Bản sẽ sử dụng Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) thuộc sở hữu nhà nước và Bảo hiểm Xuất khẩu và Đầu tư Nippon (NEXI) cho các khoản đầu tư này. Một sửa đổi luật gần đây đã cho phép JBIC tài trợ cho các công ty nước ngoài được coi là quan trọng đối với chuỗi cung ứng của Nhật Bản.

Akazawa nói với NHK rằng đầu tư vốn chủ sở hữu sẽ chỉ chiếm khoảng 1-2% trong số 550 tỷ USD, cho thấy phần lớn sẽ đến dưới dạng các khoản vay và bảo lãnh.

Khi được hỏi về tuyên bố của Nhà Trắng rằng Mỹ sẽ giữ lại 90% lợi nhuận từ gói này, ông làm rõ rằng con số đó chỉ đề cập đến lợi nhuận từ đầu tư vốn chủ sở hữu, vốn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số.

Mặc dù ban đầu Nhật Bản hy vọng sẽ thu được một nửa lợi nhuận, nhưng khoản lỗ từ việc nhượng bộ về chia sẻ lợi nhuận sẽ không đáng kể so với khoảng 10 nghìn tỷ yên (67,72 tỷ USD) chi phí thuế quan có thể tránh được theo thỏa thuận, ông nói.

Ông nói thêm rằng Nhật Bản đặt mục tiêu triển khai khoản đầu tư 550 tỷ USD trong nhiệm kỳ hiện tại của ông Trump.

Phản ứng từ phía Mỹ

Tổng thống Donald Trump đang khoe rằng, Nhật Bản đã trao cho ông, như một phần của khuôn khổ thương mại mới, 550 tỷ USD để đầu tư vào Hoa Kỳ. Đây là một con số đáng kinh ngạc, nhưng vẫn đang trong quá trình đàm phán và có lẽ không phải là điều chắc chắn như ông ấy miêu tả.

"Nhật Bản đang chi 550 tỷ USD để giảm thuế một chút," Trump nói hôm thứ Năm. "Họ đã bỏ ra, như bạn có thể gọi đó là, vốn ban đầu. Hãy gọi đó là vốn ban đầu."

Ông nói rằng 90% lợi nhuận từ số tiền đầu tư sẽ thuộc về Mỹ ngay cả khi Nhật Bản đã bỏ ra số tiền đó. "Đó không phải là một khoản vay hay bất cứ thứ gì, đó là một khoản tiền thưởng ký kết," Tổng thống Trump nói, về khuôn khổ thương mại đã hạ mức thuế đe dọa của ông từ 25% xuống 15%, bao gồm cả ô tô.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết các điều khoản đang được đàm phán và chưa có gì được chính thức hóa bằng văn bản. Quan chức này, người yêu cầu giấu tên để cung cấp chi tiết các điều khoản đàm phán, cho rằng mục tiêu là quỹ 550 tỷ USD sẽ thực hiện các khoản đầu tư theo chỉ đạo của Trump.

Tổng số tiền này là đáng kể: Nó sẽ chiếm hơn 10% tổng sản phẩm quốc nội của Nhật Bản. Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản ước tính rằng đầu tư trực tiếp vào nền kinh tế Mỹ đã vượt 780 tỷ USD vào năm 2023. Không rõ mức độ 550 tỷ USD này có thể đại diện cho các khoản đầu tư mới hay chảy vào các kế hoạch đầu tư hiện có.

Tổng thống đã tuyên bố đã mang hàng nghìn tỷ đô la đầu tư mới vào Mỹ, mặc dù tác động của những cam kết đó vẫn chưa xuất hiện trong dữ liệu kinh tế về việc làm, chi tiêu xây dựng hoặc sản lượng sản xuất. Khuôn khổ này cũng cho phép Trump nói rằng các quốc gia khác đang đồng ý bị đánh thuế hàng hóa của họ, ngay cả khi một số chi phí của những loại thuế đó cuối cùng được chuyển sang người tiêu dùng Mỹ.

Về 550 tỷ USD, Văn phòng Nội các Nhật Bản cho biết nó liên quan đến cơ sở tín dụng của các tổ chức tài chính liên kết với nhà nước, chẳng hạn như Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản. Các chi tiết thêm sẽ được quyết định dựa trên tiến độ của các thỏa thuận đầu tư.

Nhà đàm phán thương mại Nhật Bản Ryosei Akazawa, khi trở về Nhật Bản, đã không thảo luận về các điều khoản của khoản đầu tư 550 tỷ USD. Akazawa nói rằng ông tin rằng một tuyên bố chung bằng văn bản là cần thiết, ít nhất là ở cấp độ làm việc, để tránh sự khác biệt. Ông không nghĩ đến một hiệp định thương mại ràng buộc về mặt pháp lý.

Mỹ dường như đã công bố phiên bản thỏa thuận của mình trong khi các quan chức Nhật Bản đang trên chuyến bay trở về nhà.

"Nếu chúng tôi tìm thấy những khác biệt về cách hiểu, chúng tôi có thể phải chỉ ra và nói 'đó không phải là những gì chúng tôi đã thảo luận,'" Akazawa nói.

Chính quyền Mỹ cho biết quỹ này sẽ được đầu tư vào khoáng sản quan trọng, dược phẩm, chip máy tính và đóng tàu, cùng các ngành công nghiệp khác. Họ cho biết Nhật Bản cũng sẽ mua 100 máy bay từ Boeing và gạo từ nông dân Mỹ như một phần của khuôn khổ, mà Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết sẽ được đánh giá ba tháng một lần.

"Và nếu Tổng thống không hài lòng, thì họ sẽ quay trở lại mức thuế 25%, cả đối với ô tô và các sản phẩm còn lại của họ. Và tôi có thể nói với bạn rằng tôi nghĩ ở mức 25, đặc biệt là ô tô, nền kinh tế Nhật Bản sẽ không hoạt động," Bessent nói với "The Ingraham Angle" của Fox News.

Akazawa phủ nhận rằng, việc Bessent xem xét hàng quý là một phần của các cuộc đàm phán.

"Trong 8 chuyến đi của tôi đến Hoa Kỳ, tôi đã có các cuộc đàm phán với tổng thống và các bộ trưởng," Akazawa nói. "Tôi không nhớ đã thảo luận về cách chúng tôi đảm bảo việc thực hiện thỏa thuận mới nhất giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ."

Ông nói rằng sẽ gây ra sự gián đoạn lớn cho nền kinh tế và các quy trình hành chính nếu mức thuế ban đầu tăng lên 25% theo lịch trình vào ngày 1 tháng 8 và sau đó giảm xuống 15%. "Chúng tôi chắc chắn muốn tránh điều đó và tôi tin rằng đó là sự hiểu biết chung của phía Mỹ," ông nói.

Về việc mua gạo Mỹ, các quan chức Nhật Bản cho biết họ không có kế hoạch nâng mức trần "tiếp cận tối thiểu" hiện tại là 770.000 tấn để nhập khẩu thêm từ Mỹ. Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi nói rằng Nhật Bản sẽ quyết định liệu có tăng nhập khẩu gạo Mỹ hay không và rằng Nhật Bản không cam kết một hạn ngạch cố định.

Bộ trưởng Thương mại của Trump, Howard Lutnick, đã gợi ý rằng thỏa thuận với Nhật Bản đang gây áp lực lên các quốc gia khác như Hàn Quốc để đạt được thỏa thuận với Mỹ. Trump, người đang đi công tác ở Scotland, có kế hoạch gặp Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen vào Chủ nhật để thảo luận về thương mại.

"Bất cứ điều gì ông Donald Trump muốn xây dựng, người Nhật sẽ tài trợ cho ông ấy," Lutnick nói hôm thứ Năm trên CNBC. "Thật tuyệt vời."