Harvard tìm cách khôi phục hàng tỷ đô la tài trợ bị cắt tại phiên điều trần quan trọng trong cuộc đối đầu với ông Trump

Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã gây áp lực lên trường đại học lâu đời nhất và giàu có nhất quốc gia này bằng các biện pháp trừng phạt trong nhiều tháng, khi họ đưa ra một loạt yêu cầu đối với ngôi trường Ivy League này, mà họ tố cáo là một "ổ" tự do và bài Do Thái.

Harvard đã chống lại, và vụ kiện về việc cắt giảm các khoản tài trợ nghiên cứu của họ là thách thức chính đối với chính quyền trong một cuộc đối đầu đang được giới giáo dục đại học và các lĩnh vực khác theo dõi rộng rãi.

Luật sư của Harvard, Steven Lehotsky, cho biết tại phiên điều trần hôm thứ Hai rằng vụ án này là về việc chính phủ cố gắng kiểm soát "cách thức hoạt động nội bộ" của Harvard. Ông nói, nếu không được đảo ngược, việc cắt giảm tài trợ có thể dẫn đến mất nghiên cứu, sự nghiệp bị tổn hại và việc đóng cửa các phòng thí nghiệm.

Vụ án này đang được xử lý bởi Thẩm phán Tòa án quận Hoa Kỳ Allison Burroughs, người đang chủ trì các vụ kiện do Harvard đưa ra chống lại nỗ lực của chính quyền nhằm ngăn trường này tiếp nhận sinh viên quốc tế. Trong vụ án đó, bà đã tạm thời chặn các nỗ lực của chính quyền.

Tại phiên điều trần hôm thứ Hai, Harvard đang yêu cầu bà đảo ngược một loạt các lệnh đóng băng tài trợ. Một phán quyết như vậy, nếu được giữ nguyên, sẽ khôi phục hoạt động nghiên cứu khoa học và y tế rộng lớn của Harvard cùng hàng trăm dự án đã mất tiền liên bang.

Luật sư của chính phủ, Michael Velchik, cho biết chính phủ có thẩm quyền hủy bỏ các khoản tài trợ nghiên cứu khi một tổ chức không tuân thủ các chỉ thị của tổng thống. Ông nói rằng các sự việc tại Harvard đã vi phạm lệnh của Trump về chống bài Do Thái.

Thẩm phán đặt câu hỏi về cơ sở cho những phát hiện của chính phủ về chủ nghĩa bài Do Thái

Trong phiên điều trần tại Boston vào thứ Hai, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Allison Burroughs đã đặt câu hỏi về tính hợp hiến của quyết định cắt giảm hàng tỷ đô la tài trợ của chính phủ và gọi một số lập luận của họ là "khó hiểu". Bà đã bác bỏ các tuyên bố của luật sư Bộ Tư pháp rằng việc cắt giảm tài trợ là chính đáng do Harvard đã không giải quyết vấn đề bài Do Thái trong khuôn viên trường.

"Có những giới hạn về những gì bạn có thể chấm dứt, và tại sao, và như thế nào," Burroughs nói trong phiên điều trần. "Dường như ý tưởng của bạn là bạn có thể chấm dứt một hợp đồng ngay cả khi cơ sở để chấm dứt là vi phạm hiến pháp."

Tổng thống Donald Trump đã biến Harvard thành mục tiêu chính trong nỗ lực buộc các trường đại học phải định hình lại giáo dục đại học bằng cách trấn áp chủ nghĩa bài Do Thái, loại bỏ những thành kiến chính trị được nhận thấy trong khuôn viên trường và xóa bỏ các chương trình đa dạng.

Chính quyền Trump đã thông báo vào đầu năm nay rằng họ đang xem xét hàng tỷ đô la tài trợ và hợp đồng liên bang cho Harvard. Chính phủ cũng đã đe dọa tình trạng miễn thuế của Harvard và cố gắng ngăn cản sinh viên quốc tế đăng ký nhập học.

Bà Burroughs không đưa ra một lệnh chính thức và nói vào cuối phiên điều trần rằng bà vẫn chưa đưa ra quyết định về việc giải ngân số tiền này. Phiên điều trần diễn ra khoảng một tháng sau khi Trump nói trong một bài đăng trên mạng xã hội rằng chính quyền sắp đạt được thỏa thuận với Harvard.

"Chúng tôi tin tưởng rằng Harvard cuối cùng sẽ ủng hộ tầm nhìn của Tổng thống, và thông qua các cuộc trò chuyện và đàm phán thiện chí, một thỏa thuận tốt là hoàn toàn có thể," người phát ngôn Nhà Trắng Harrison Fields cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai.

Bà Burroughs đã lắng nghe các lập luận của luật sư của trường đại học và một nhóm giáo sư, những người lập luận rằng việc đóng băng tài trợ là bất hợp pháp và vi hiến. Họ yêu cầu thẩm phán đưa ra phán quyết trong vụ án, bắt đầu vào tháng 4, mà không cần xét xử đầy đủ, một hành động được gọi là bản án tóm tắt.

Các luật sư Hoa Kỳ tuyên bố chính quyền ông Trump đã đóng băng tài trợ đúng cách vì Harvard đã không kiềm chế chủ nghĩa bài Do Thái trong khuôn viên trường, đặc biệt là sau khi chiến tranh Israel-Hamas bùng nổ vào tháng 10 năm 2023. Họ nói rằng Trump đã thu hồi các khoản tài trợ vì Harvard không còn tuân thủ chính sách chống bài Do Thái của ông Trump.

"Harvard lẽ ra phải đọc kỹ các điều khoản," luật sư Bộ Tư pháp Michael Velchik nói trong phiên điều trần, lập luận rằng chính phủ có thể chấm dứt các khoản tài trợ bất cứ lúc nào nếu một trường đại học không phù hợp với các ưu tiên của họ.

Trường này tuyên bố ông Trump đã trả đũa khi họ từ chối các yêu cầu của chính phủ nhằm kiểm soát việc quản lý, chương trình giảng dạy và quan điểm của giảng viên và sinh viên.

"Theo một cách nào đó, bạn đang biện minh cho hành vi bảo vệ người Do Thái và duy trì các giá trị của Mỹ, nhưng mặt khác lại thực hiện các bước đi ngược lại những điều đó," bà Burroughs, người tự nhận mình là người Do Thái, nói tại phiên điều trần.

Chiến dịch gây áp lực của Trump đã liên quan đến một loạt các biện pháp trừng phạt

Cùng ngày Harvard từ chối các yêu cầu của chính phủ, các quan chức chính quyền ông Trump đã đóng băng 2,2 tỷ đô la tài trợ nghiên cứu. Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon tuyên bố vào tháng 5 rằng Harvard sẽ không còn đủ điều kiện nhận các khoản tài trợ mới, và vài tuần sau đó, chính quyền bắt đầu hủy bỏ các hợp đồng với Harvard. 

Khi Harvard đấu tranh chống lại việc đóng băng tài trợ tại tòa án, các cơ quan riêng lẻ bắt đầu gửi thư thông báo rằng các khoản tài trợ nghiên cứu bị đóng băng đang bị chấm dứt. Họ viện dẫn một điều khoản cho phép hủy bỏ các khoản tài trợ nếu chúng không còn phù hợp với chính sách của chính phủ.

Harvard, với quỹ tài trợ lớn nhất quốc gia là 53 tỷ USD, đã tự tài trợ một số nghiên cứu của mình, nhưng cảnh báo rằng họ không thể chịu hết toàn bộ chi phí của việc cắt giảm liên bang.

Trong các hồ sơ tòa án, trường này nói rằng chính phủ "không giải thích được việc chấm dứt tài trợ cho nghiên cứu điều trị ung thư, hỗ trợ cựu chiến binh và cải thiện an ninh quốc gia giải quyết vấn đề bài Do Thái như thế nào."

Chính quyền tổng thống Trump phủ nhận việc cắt giảm được thực hiện để trả đũa, nói rằng các khoản tài trợ đã được xem xét ngay cả trước khi lá thư yêu cầu tháng 4 được gửi đi. Họ lập luận rằng chính phủ có quyền rộng rãi để hủy bỏ hợp đồng vì lý do chính sách.

Việc tài trợ nghiên cứu chỉ là một mặt trận trong cuộc chiến của Harvard với chính phủ liên bang. Chính quyền ông Trump cũng đã tìm cách ngăn trường này tiếp nhận sinh viên nước ngoài, và Trump đã đe dọa thu hồi tình trạng miễn thuế của Harvard.

Cuối cùng, vào tháng trước, chính quyền ông Trump đã chính thức đưa ra một kết luận rằng trường này đã dung túng chủ nghĩa bài Do Thái - một bước mà cuối cùng có thể gây nguy hiểm cho tất cả các khoản tài trợ liên bang của Harvard, bao gồm các khoản vay hoặc trợ cấp sinh viên liên bang. Hình phạt này thường được gọi là "án tử hình."