Các ông lớn công nghệ đổ xô ‘đốt tiền’ vào AI, Phố Wall cảnh báo nguy cơ xảy ra ‘bong bóng’

Một nhóm các nhà phân tích và nhà đầu tư công nghệ ở Phố Wall đang bắt đầu gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng số tiền khổng lồ được đổ vào AI bởi các công ty công nghệ lớn, nhà đầu tư chứng khoán và các công ty đầu tư mạo hiểm có thể dẫn đến một “bong bóng” tài chính.

Vào hôm 23/7, các nhà phân tích tại cuộc họp báo cáo quý của Google đã chất vấn CEO Sundar Pichai về việc khi nào khoản đầu tư 12 tỷ USD/quý vào AI của công ty sẽ bắt đầu sinh lời. 

Và trong vài tuần qua, các ngân hàng đầu tư lớn của Phố Wall bao gồm Goldman Sachs và Barclays, cũng như các quỹ đầu tư mạo hiểm như Sequoia Capital, đều đưa ra các báo cáo bày tỏ mối lo ngại về tính bền vững của cơn sốt AI. 

Các báo cáo cho rằng công nghệ này có thể không tạo ra đủ lợi nhuận để biện minh cho hàng tỷ USD được đầu tư vào nó. Dù vậy, ở hiện tại, giá cổ phiếu của những tên tuổi AI lớn bao gồm Google, Microsoft và Nvidia đều tăng đáng kể trong năm nay.

Nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư lo ngại rằng sự tăng trưởng quá nóng của thị trường AI có thể dẫn đến một bong bóng tài chính. Ảnh: The Washington Post 

Jim Covello, nhà phân tích chứng khoán cấp cao nhất của Goldman Sachs, nhận định: “Mặc dù có mức giá đắt đỏ nhưng công nghệ này vẫn chưa đạt đến mức độ cần thiết để trở nên hữu ích. Việc chế tạo quá nhiều thứ mà thế giới không cần hoặc chưa sẵn sàng thường dẫn đến kết cục tồi tệ”.

Nhận xét của Covello hoàn toàn trái ngược với một báo cáo khác của Goldman Sachs từ hơn 1 năm trước, tờ Washington Post cho hay. 

Trong báo cáo đó, một số nhà kinh tế của ngân hàng cho rằng AI có thể tự động hóa 300 triệu việc làm trên toàn thế giới và tăng sản lượng kinh tế toàn cầu lên 7% trong 10 năm tới - thúc đẩy một loạt tin tức về tiềm năng đột phá của AI.

Cơn sốt AI và sự bùng nổ kéo theo sau 

Nhiều nhà phân tích Phố Wall dự kiến các ông lớn công nghệ sẽ chi khoảng 60 tỷ USD/năm để phát triển mô hình AI vào năm 2026, nhưng chỉ thu về khoảng 20 tỷ USD doanh thu mỗi năm từ AI vào thời điểm đó. 

Họ nói thêm, khoản đầu tư này sẽ đủ để cung cấp năng lượng cho 12.000 sản phẩm có quy mô tương tự như ChatGPT của OpenAI.

Phát hành vào năm 2022, ChatGPT đã khởi động cuộc đua ở Thung lũng Silicon nhằm xây dựng các sản phẩm AI mới và thu hút mọi người sử dụng chúng. Nhiều công ty công nghệ lớn đang chi hàng chục tỷ USD cho công nghệ này. 

Các nhà đầu tư đã đẩy giá cổ phiếu của những công ty này và nhà cung cấp của họ lên cao, đặc biệt là Nvidia. Tính từ đầu năm đến nay, cổ phiếu của Alphabet tăng 25%, Microsoft tăng 15% trong khi cổ phiếu của Nvidia nhảy vọt 140%.

Hàng tỷ USD cũng được rót vào hàng nghìn công ty khởi nghiệp về AI. Công ty dữ liệu đầu tư mạo hiểm PitchBook chỉ ra, sự bùng nổ AI giúp đóng góp vào 55,6 tỷ USD mà các nhà đầu tư mạo hiểm đã bỏ ra cho các công ty khởi nghiệp Mỹ trong quý II/2024, mức cao nhất của 1 quý trong 2 năm.

Các công ty công nghệ lớn, nhà đầu tư và quỹ đầu tư mạo hiểm đang đổ hàng tỷ đô la vào nghiên cứu và phát triển AI. Ảnh: Getty Images

Phần lớn Giám đốc điều hành công nghệ khẳng định rằng AI sẽ thay đổi toàn bộ cuộc sống hiện đại, giống như cách mà Internet hoặc điện thoại di động đã làm. 

Tuy nhiên, mối lo ngại về việc liệu ngành công nghệ có thể sớm hồi lại hàng tỷ USD được đầu tư vào AI hay không - hoặc thậm chí là không bao giờ - đang gia tăng ở một số công ty mà chỉ mới năm ngoái vẫn còn ca ngợi sự bùng nổ này.

Các nhà phân tích của Barclays viết: “Chúng tôi dự đoán sẽ có nhiều dịch vụ mới nhưng không nghĩ con số lại lên tới 12.000 dịch vụ. Chúng tôi cảm thấy Phố Wall đang ngày càng trở nên hoài nghi”.

Trong khi đó, vào tháng 4, Meta, Google và Nvidia đều cho thấy cam kết của họ trong việc tập trung toàn lực vào AI khi thông báo sẽ tăng khoản đầu tư cho việc xây dựng trung tâm dữ liệu để đào tạo và chạy các thuật toán AI. 

Bên cạnh đó, CEO Pichai nói rằng các sản phẩm AI cần thêm thời gian để phát triển và trở nên hữu ích hơn. Ông thừa nhận chi phí cho AI khá cao nhưng cho biết ngay cả khi cơn sốt này chậm lại, các trung tâm dữ liệu và chip máy tính mà công ty mua vẫn có thể được sử dụng vào mục đích khác.

Vị CEO khẳng định: “Đối với chúng tôi, rủi ro của việc đầu tư dưới mức (underinvesting) lớn hơn đáng kể so với rủi ro đầu tư quá mức. Việc không đầu tư và nắm lấy vị thế dẫn đầu sẽ gây bất lợi hơn nhiều”.

Kỳ vọng không thực tế

Vinod Khosla là nhà đồng sáng lập công ty hệ thống mạng máy tính Sun Microsystems, đồng thời là một trong những nhà đầu tư mạo hiểm có ảnh hưởng nhất tại Thung lũng Silicon.

Ông đã so sánh AI với máy tính cá nhân, internet và điện thoại di động về mức độ ảnh hưởng của nó đến xã hội.

"Về cơ bản, tất cả đều là những nền tảng mới. Và trong mỗi nền tảng này, mọi công nghệ mới đều gây ra sự bùng nổ lớn về ứng dụng", Khosla đánh giá.

Ông cho rằng sự đầu tư vội vã vào AI có thể gây ra bong bóng tài chính và khiến các nhà đầu tư mất tiền, nhưng điều đó không có nghĩa là công nghệ cơ bản sẽ không tiếp tục phát triển và trở nên quan trọng hơn.

Nhà đầu tư nhận định: "Theo Goldman Sachs, đã xuất hiện một bong bóng dot-com vì giá cả tăng rồi lại giảm. Còn theo tôi, lưu lượng truy cập internet không hề giảm".

Mặc dù đầu tư lớn, nhưng lợi nhuận từ AI vẫn chưa đủ để bù đắp cho số tiền đã bỏ ra. Ảnh: Getty Images 

Nhìn chung, theo nhà sáng lập, ngành công nghiệp sẽ kiếm được lợi nhuận từ AI. Ông dự đoán nhiều doanh nghiệp sẽ được định giá hàng nghìn tỷ USD trong lĩnh vực này, nhờ vào những loại công nghệ như robot hình người, trợ lý AI và những chương trình có thể sao chép hoàn toàn công việc của các kỹ sư phần mềm.

Nhưng cho đến nay, AI vẫn chưa tạo được lợi nhuận cho các khoản đầu tư mạo hiểm. PitchBook tiết lộ, số tiền kiếm được từ các khoản thoái vốn đầu tư mạo hiểm, bao gồm những đợt IPO hoặc thương vụ mua lại các startup công nghệ, đã giảm xuống còn 23,6 tỷ USD trong quý II/2024 - giảm nhẹ so với mức 25,4 tỷ USD của quý trước.

Chuyên gia David Cahn của công ty đầu tư mạo hiểm Sequoia Capital ước tính ngành công nghệ cần tạo ra khoảng 600 tỷ USD doanh thu mỗi năm để bù đắp cho tất cả số tiền đang được đầu tư vào AI hiện nay. Con số này được cho là vẫn còn rất xa mới đạt được.

Doanh thu của Microsoft và Google đang chứng kiến đà tăng trưởng, đặc biệt là trong mảng điện toán đám mây của họ. Các Giám đốc điều hành của nhiều công ty cho biết AI đang thúc đẩy sự quan tâm mới đối với sản phẩm của họ và sẽ trở thành một nguồn thu nhập lớn trong tương lai. 

Nhưng một số nhà phân tích chỉ ra rằng có rất ít sản phẩm độc lập đạt được thành công lớn, bên cạnh ChatGPT của OpenAI và trợ lý lập trình GitHub Copilot của Microsoft.

"Phố Wall ngày càng hoài nghi vì ChatGPT và GitHub Copilot là 2 thành công đột phá duy nhất cho đến nay ở lĩnh vực tiêu dùng và doanh nghiệp trong 20 tháng đổ lại đây", các nhà phân tích của Barclays viết trong báo cáo của họ.

Ngược lại, CEO Vineet Jain của công ty quản lý dữ liệu và AI Egnyte tin rằng chi phí phát triển và chạy các chương trình AI sẽ giảm xuống khi những công ty khác có thể cạnh tranh được với Nvidia và khi công nghệ này trở nên hiệu quả hơn. 

Còn ở hiện tại, chi phí cung cấp sản phẩm AI quá đắt và ông không mong đợi sẽ tạo ra bất kỳ doanh thu nào từ AI trong năm nay. 

“Lợi ích về giá trị là hoàn toàn có, nhưng kỳ vọng hiện tại vẫn quá xa vời”, ông nói, ám chỉ đến cơn sốt bán sản phẩm AI cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Thêm vào đó, một số công ty khởi nghiệp đã lao dốc từ đỉnh cao trong giai đoạn đầu của sự bùng nổ AI. 

Vào năm ngoái, công ty khởi nghiệp Inflection AI huy động được 1,3 tỷ USD để xây dựng chatbot của họ. Nhưng đến tháng 3 năm nay, những người sáng lập công ty đã rời đi để làm việc tại Microsoft, mang theo một số nhân viên hàng đầu của họ đến với gã khổng lồ công nghệ này. 

Các công ty AI khác, như Stability AI, một trong những công ty đầu tiên xây dựng trình tạo hình ảnh AI phổ biến rộng rãi, lại phải cắt giảm nhân sự. Ngành công nghiệp này cũng đang phải đối mặt với các vụ kiện tụng và thách thức về quy định.

Chuyên gia Jain lưu ý, những ông lớn như Google và Microsoft vẫn có thể tiếp tục chi tiền cho đến khi nhu cầu về các sản phẩm AI tăng lên, nhưng các công ty khởi nghiệp nhỏ hơn có thể không tồn tại được trong quá trình chuyển đổi.

Theo The Washington Post