Nếu giảm VAT muộn, không phát huy nhiều tác dụng
(Thị trường tài chính) - Việc Chính phủ đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) từ thời điểm 1/7/2023 là tương đối muộn và việc giảm thuế không được thực hiện một cách liên tục nên chính sách không phát huy được nhiều tác dụng cho các doanh nghiệp.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) của Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 vừa được Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày.
Theo đó, chính sách giảm thuế GTGT được ban hành tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong 2 năm 2022 - 2023 đã phát huy những tác dụng nhất định nhưng đã hết hiệu lực thi hành vào 31/12/2022.
Vì vậy, đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS nhất trí với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế GTGT để tiếp tục hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau đại dịch Covid-19, trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ quý IV/2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.
Tuy nhiên, một số ý kiến trong Ủy ban TCNS còn băn khoăn về các nội dung giải trình của Chính phủ khi đề xuất việc giảm thuế GTGT trong 6 tháng cuối năm 2023. Theo đó, Chính phủ cho rằng, giải pháp giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm trước, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô với nhiều điểm sáng về các chỉ tiêu phát triển kinh tế năm 2022.
Tuy nhiên, sức mua và tiêu dùng vào giai đoạn hiện nay đã khác so với bối cảnh năm 2022. Trong năm 2022, sức mua và tiêu dùng của người dân đã "bung ra" và tăng trưởng cao sau một thời gian bị kìm nén bởi dịch bệnh, tới giai đoạn hiện nay, cả người dân và các doanh nghiệp đều đã và đang rất khó khăn.
Cũng có ý kiến cho rằng, tại thời điểm cuối năm 2022 đã có nhiều hiệp hội, địa phương đề nghị được tiếp tục gia hạn Nghị quyết số 43/2022/QH15, nếu như giải pháp này được tiếp tục thực hiện ngay từ đầu tháng 1/2023 thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khu vực sản xuất kinh doanh.
Một số ý kiến khác cho rằng, vào thời điểm tháng 5/2023, Chính phủ đề xuất giảm thuế GTGT cho nửa cuối năm 2023 sẽ gây tác động giảm thu ngân sách nhà nước theo dự kiến khoảng 24 nghìn tỷ đồng. Phần giảm thu này không được dự kiến trong gói chính sách của Nghị quyết số 43/2022/QH15 cũng như trong dự toán ngân sách năm 2023 đã được Quốc hội thông qua. Chính sách giảm thuế GTGT này cần được cân nhắc một cách thận trọng vì sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách nhà nước năm 2023, trong điều kiện số thu năm nay được dự kiến là sẽ có nhiều khó khăn.
Đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS đề nghị, Chính phủ đánh giá kỹ hơn về tác động của việc giảm thuế để bảo đảm đạt được mục tiêu đặt ra khi đề xuất ban hành chính sách như kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước,…
Có ý kiến đề nghị cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT theo hướng áp dụng thuế suất 8% đối với tất cả các nhóm hàng hóa đang áp dụng mức thuế suất 10% theo quy định của Luật Thuế GTGT vì hiện nay các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đều đang gặp khó khăn. Cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc nâng tỷ lệ giảm thuế GTGT đến 4% để khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu.
Ủy ban TCNS cũng đề nghị, Chính phủ giải trình cụ thể hơn về phương án, giải pháp bù đắp các khoản giảm thu này ngoài các biện pháp về tăng cường công tác quản lý để bảo đảm nhiệm vụ thu và khả năng cân đối của ngân sách trong phạm vi bội chi ngân sách nhà nước năm 2023 đã được Quốc hội thông qua. Đồng thời, trong quản lý thu thuế GTGT, đề nghị Chính phủ khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc trong công tác hoàn thuế GTGT cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu các sản phẩm gỗ để tránh gây ứ đọng vốn và ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp do không được hoàn đối với số thuế đầu vào đã nộp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất bổ sung nội dung dự án về giảm thuế GTGT vào Chương trình Kỳ họp thứ 5 để trình Quốc hội xem xét, quyết định. Trong trường hợp được Quốc hội thông qua, nội dung này sẽ được đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp Quốc hội. Đồng thời, giao Chính phủ chịu trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện chính sách kịp thời, hiệu quả, bảo đảm không làm giảm thu ngân sách nhà nước và khả năng cân đối của ngân sách trong phạm vi bội chi ngân sách nhà nước năm 2023 đã được Quốc hội thông qua.
