Bộ Tài chính sẽ xem xét lại ngưỡng chịu thuế đối với hộ kinh doanh
(Thị trường tài chính) - Ngày 19/11, trong phiên thảo luận tại hội trường về dự án luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, tính toán để xác định mức thuế phù hợp đối với hộ kinh doanh.
Tiếp tục rà soát, nghiên cứu ngưỡng chịu thuế phù hợp đối với nhóm hộ kinh doanh
Tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Ninh) nêu băn khoăn về cách tính thuế mới khiến hộ và cá nhân kinh doanh phải nộp thuế trên toàn bộ doanh thu vượt mốc 200 triệu đồng/năm, bất kể hoạt động kinh doanh có lãi hay không. Bộ trưởng cũng cho rằng nhóm này chưa được áp dụng các khoản giảm trừ gia cảnh như người làm công ăn lương.
Giải đáp về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đánh giá đây là nội dung “khó và phức tạp”. Theo ông, việc thu thuế hộ kinh doanh đã được duy trì ổn định trong nhiều năm và phương pháp tính hiện hành về cơ bản không thay đổi so với trước. Từ mô hình thuế khoán, hộ kinh doanh hiện đã chuyển sang hình thức kê khai.
Bộ trưởng cho biết, từ khi áp dụng phương pháp kê khai cùng với ứng dụng công nghệ thông tin, số thu thuế từ hộ kinh doanh đã tăng 64%, phản ánh sự cần thiết của việc thay đổi phương thức quản lý. Cách tính mới yêu cầu hộ kinh doanh kê khai theo doanh thu thực tế thay vì nộp theo mức khoán.
Ông Thắng cũng lưu ý rằng trước đây doanh thu từ 100 triệu đồng/năm đã phải nộp thuế, nay mức này được nâng lên 200 triệu đồng, vì vậy không thể nói chính sách đang gây thêm áp lực cho hộ kinh doanh.
Dù vậy, Bộ trưởng cũng đồng tình với ý kiến các đại biểu về yêu cầu bảo đảm công bằng giữa hộ kinh doanh và người làm công ăn lương. Bộ Tài chính sẽ tiếp thu, đồng thời tiếp tục rà soát, nghiên cứu ngưỡng chịu thuế phù hợp đối với nhóm hộ kinh doanh.
Tăng ngưỡng chịu thuế với hộ kinh doanh tối thiểu lên 500 triệu đồng
Tại phiên thảo luận chiều cùng ngày về dự thảo Luật Quản lý thuế và Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, GS Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng mức doanh thu 200 triệu đồng/năm để bắt đầu nộp thuế là quá thấp và đề xuất nâng tối thiểu lên 500 triệu đồng.
Theo dự thảo, doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng từ ngày 1/1/2026, khi bỏ phương thức thuế khoán và chuyển sang cơ chế tự kê khai. Tuy nhiên, GS Cường nhận định mức này chưa phản ánh đúng khả năng sinh lời của hoạt động kinh doanh. Ông dẫn ví dụ: nếu doanh thu 200 triệu đồng nhưng giá vốn tới 180 triệu, lợi nhuận chỉ còn 20 triệu đồng, thì đánh thuế thu nhập cá nhân trên doanh thu là chưa hợp lý.
Ông cũng lưu ý mức giảm trừ gia cảnh mới là 186 triệu đồng/năm cho cá nhân và 260 triệu đồng nếu có một người phụ thuộc. Với cách tính này, theo ông, chỉ khi doanh thu đạt 2,6 tỷ đồng và lợi nhuận tương ứng 260 triệu thì cá nhân mới nên thuộc diện nộp thuế.
Nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân đề xuất điều chỉnh lại ngưỡng doanh thu chịu thuế: tối thiểu 500 triệu đồng/năm đối với nhóm kinh doanh dịch vụ và từ 1 tỷ đồng trở lên với các nhóm ngành khác.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia Đồng Tháp) cũng ủng hộ việc nâng ngưỡng chịu thuế lên 500 triệu đồng. Ông cho rằng hộ kinh doanh thông thường chỉ đạt tỷ suất lợi nhuận tối đa khoảng 50%. Với doanh thu 200 triệu đồng/năm (tương đương 16,6 triệu đồng/tháng), lợi nhuận chỉ vào khoảng 7,8 triệu đồng/tháng, mức không đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của một gia đình 2-3 người. Ông đề nghị Bộ Tài chính đánh giá kỹ lưỡng để bảo đảm mức thuế hợp lý, tạo sự đồng thuận.
Ở góc độ khác, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Vân Chi tính toán, nếu tỷ suất lợi nhuận bình quân chỉ 10%, với doanh thu 200 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ lãi khoảng 1,6 triệu đồng mỗi tháng. Con số này, khi so sánh với mức giảm trừ gia cảnh 15,5 triệu đồng/tháng, thể hiện sự bất cập.
Bà Chi cũng cho rằng khi bỏ cơ chế thuế khoán, nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh có thể tăng lên vì thu theo doanh thu thực tế, trong khi hóa đơn đầu ra thường lớn hơn nhiều so với mức khoán trước đây. Ngoài ra, nhóm hộ kinh doanh hiện không được hưởng các mức miễn, giảm như người làm công ăn lương hay lao động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ. Bà đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu và tiếp tục hoàn thiện chính sách.
Quốc hội dự kiến biểu quyết thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi vào sáng 10/12.
