Nghiêm trọng chẳng kém vụ Shark Bình: ‘Bà trùm’ lừa đảo hơn 7 tỷ USD, 130.000 nhà đầu tư mòn mỏi đòi tiền
(Thị trường tài chính) - Tại Trung Quốc, hàng trăm nghìn nạn nhân đang đối diện với cuộc chiến pháp lý gian nan liên quan đến đường dây lừa đảo của một kẻ được mệnh danh là “Nữ hoàng Bitcoin”.
Tại Việt Nam, vài ngày qua, dư luận xôn xao liên quan đến việc ông Nguyễn Hòa Bình (hay thường được gọi là Shark Bình, 44 tuổi), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công ty Cổ phần Tập đoàn NextTech cùng 9 đối tượng khác vừa bị khởi tố, bắt tạm giam liên quan đến những sai phạm trong dự án “đồng tiền số AntEx”.
Căn cứ các tài liệu điều tra, ngày 10/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) và 9 đối tượng khác về tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự và tội danh “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 221 Bộ luật hình sự.
Ngày 14/10, Thiếu tướng Dương Đức Hải, Phó Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, nhóm Shark Bình đã thực hiện hành vi “rút ví điện tử” của 30.000 nhà đầu tư, không chỉ tại Hà Nội mà còn nhiều tỉnh thành khác trên cả nước.
“Nhóm này đã “rút ví” của 30.000 nhà đầu tư, không chỉ ở Hà Nội mà trên cả nước. Lực lượng chức năng đã điều tra, làm rõ cả hệ sinh thái tài chính liên quan” - Thiếu tướng Dương Đức Hải nhấn mạnh.
Với tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, các bị can (trong đó có ông Nguyễn Hòa Bình, hay Shark Bình) có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất được quy định tại khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
Không kém phần nghiêm trọng tương tự như vụ án của Shark Bình ở Việt Nam, hàng trăm nghìn nhà đầu tư Trung Quốc cũng đang đối mặt với cuộc chiến pháp lý gian nan sau khi Chính phủ Anh tịch thu số tài sản kỷ lục trị giá hơn 7,34 tỷ USD liên quan đến vụ lừa đảo tiền ảo được cầm đầu bởi một đối tượng được mệnh danh là “Nữ hoàng Bitcoin” Qian Zhimin (hay Zhang Yadi).
Theo nhật báo Nikkei Asia (Nhật Bản), khoảng 130.000 nạn nhân là nhà đầu tư người Trung Quốc đã bị cuốn vào một mô hình Ponzi liên quan đến Bitcoin có thể sẽ phải mất nhiều năm kiện tụng để lấy lại tiền, do khó khăn trong việc chứng minh mối liên hệ giữa yêu cầu bồi thường của họ và 61.000 Bitcoin (BTC) bị Chính phủ Anh tịch thu.
Qian Zhimin (Tiền Chí Mẫn), hay còn có tên khác là Zhang Yadi (Trương Nhã Địch), 47 tuổi, bị cáo buộc là kẻ chủ mưu. Người này đã nhận tội vào cuối tháng trước tại một tòa án ở London. Tin tức này ban đầu mang lại chút hy vọng cho các nhà đầu tư Trung Quốc từng mất tiền trong vụ việc.
Tuy nhiên, hy vọng đó nhanh chóng bị dập tắt khi có thông tin rằng Chính phủ Anh có thể sẽ giữ lại phần lớn số bitcoin tịch thu từ bị cáo Tiền Chí Mẫn hiện trị giá hơn 7,34 tỷ USD (gần 193.480 tỷ đồng). Các luật sư đại diện cho một số nạn nhân Trung Quốc đang cố gắng cung cấp bằng chứng chứng minh rằng tiền của nhà đầu tư có liên quan trực tiếp đến số Bitcoin bị tịch thu.
“Chúng tôi đã yêu cầu khách hàng chuẩn bị tài liệu chứng minh kể từ năm ngoái, nhưng một số hồ sơ vẫn thiếu thông tin đủ để xác lập mối liên hệ rõ ràng”, ông Jack Ding, Phó Giám đốc điều hành của công ty luật Duan & Duan (trụ sở tại Bắc Kinh), cho biết. Hãng này đang đại diện cho khoảng 10.000 nạn nhân Trung Quốc trong vụ việc liên quan đến “Nữ hoàng Bitcoin” Tiền Chí Mẫn (Trương Nhã Địch).
Từ năm 2014 đến năm 2017, bà Tiền đã huy động hơn 43 tỷ nhân dân tệ (khoảng 6 tỷ USD, tức gần 158.695 tỷ đồng) thông qua việc bán các sản phẩm quản lý tài sản với lời hứa hẹn trả cổ tức cho nhà đầu tư cá nhân, dưới danh nghĩa Công ty Công nghệ điện tử Lam Thiên Cách Thụy Thiên Tân, Trung Quốc (Tianjin Lantian Gerui Electronic Technology).
Năm 2017, người phụ nữ này bỏ trốn sang Anh mang theo số tiền ấy và sau đó chuyển chúng thành tiền mã hóa với sự giúp đỡ của Văn Kiện (Wen Jian), một người giao hàng Trung Quốc sống tại London.
Người phụ nữ có tên Văn Kiện sau đó đã bị tòa kết án rửa tiền và bị tuyên phạt 6 năm 8 tháng tù giam vào tháng 5 năm 2024.
“Rất khó chứng minh rằng các khoản tiền được chuyển giữa các tài khoản thực sự do Công ty Công nghệ điện tử Lam Thiên Cách Thụy Thiên Tân kiểm soát và việc truy dấu dòng tiền đến số Bitcoin hiện do nhà chức trách Anh nắm giữ cũng không hề dễ dàng”, ông Jack Ding nói.
Được biết, cảnh sát thủ đô London đã tịch thu 61.000 Bitcoin từ một thiết bị thuộc sở hữu của bà Tiền Chí Mẫn trong một cuộc đột kích năm 2018 tại biệt thự ở Hampstead. Theo cảnh sát, số Bitcoin này hiện trị giá hơn 5,5 tỷ bảng (hơn 7,34 tỷ USD, tức gần 193.480 tỷ đồng) và đây trở thành vụ tịch thu tiền mã hóa lớn nhất từng có trong lịch sử.
Video Tiền Chí Mẫn (Trương Nhã Địch) - "Bà trùm" người Trung Quốc trong vụ lừa đảo Bitcoin trị giá hơn 7,34 tỷ USD nhận tội tại London, Anh - Nguồn clip: Firstpost America
Các nạn nhân Trung Quốc đang tìm cách đòi lại tiền thông qua một vụ kiện dân sự riêng biệt theo luật Anh, được khởi xướng từ tháng 9 năm 2024. Phiên tòa dự kiến diễn ra vào tháng 1 năm 2026.
Theo Dương Ngọc Hoa (Yang Yuhua), luật sư đối tác tại công ty luật có trụ sở tại Anh Thornhill Legal, cũng là đại diện cho một số nạn nhân Trung Quốc, việc bị cáo Tiền Chí Mẫn nhận tội ở Anh đã “gián tiếp xác nhận các cáo buộc gian lận tại Trung Quốc”.
Tuy nhiên, do giao dịch Bitcoin bị cấm ở Trung Quốc, vụ việc này đã trở nên phức tạp hơn. “Bất kỳ việc thanh lý số Bitcoin bị tịch thu nào đều phải thông qua các tổ chức trung gian được cấp phép. Việc chuyển đổi một lượng Bitcoin khổng lồ như vậy thành tiền mặt mà vẫn giữ nguyên giá trị không phải là một nhiệm vụ đơn giản và có thể phải mất nhiều năm”, luật sư họ Dương nói.
Chính quyền Trung Quốc ước tính có khoảng 130.000 nạn nhân trên khắp đất nước này bị lừa trong kế hoạch đầu tư dự án tiền số Bitcoin của Tiền Chí Mẫn. Ông Jack Ding cho biết phần lớn họ là nhà đầu tư cá nhân, “nhiều người không có nhiều kinh nghiệm sử dụng máy tính hoặc điền vào các biểu mẫu pháp lý cần thiết”.
“Giao tiếp hiệu quả cũng là một thách thức, vì phần lớn nhóm này chưa từng được học hành đầy đủ”, ông Ding nói thêm.
Phiên tòa xét xử bị cáo Tiền Chí Mẫn ở Anh đã kết thúc đột ngột khi “Nữ hoàng Bitcoin” nhận tội. Phiên tòa này vốn dĩ dự kiến kéo dài khoảng 12 tuần đến dịp Giáng sinh, với sự tham gia làm chứng của nhiều cảnh sát và nạn nhân Trung Quốc.
Vụ án kể trên được xem là dấu mốc hợp tác quốc tế giữa cơ quan thực thi pháp luật Trung Quốc và Anh. Tuy nhiên, việc phân bổ số Bitcoin bị tịch thu (đã tăng mạnh về giá trị kể từ năm 2018) sẽ do Tòa án Tối cao Anh quyết định.
Ông Jack Ding nhận định rằng do kết quả phụ thuộc vào tiến trình pháp lý tại Anh, “không thể loại trừ khả năng phần lớn số Bitcoin sẽ được chính phủ Anh giữ lại”.
Giá trị gốc của khoản đầu tư của các nạn nhân ước tính khoảng 640 triệu bảng (xấp xỉ 22.511 tỷ đồng), chỉ bằng một phần nhỏ so với giá trị hiện tại của số Bitcoin.
Theo luật sư Dương Ngọc Hoa của hãng luật Thornhill: “Luật sư của các nạn nhân có thể lập luận rằng họ phải được hoàn lại cả tiền gốc và phần giá trị tăng thêm của Bitcoin. Nhưng điều này sẽ rất khó về mặt pháp lý”. Nếu khoản đầu tư ban đầu bị coi là giao dịch gian lận, tòa án có thể chỉ tập trung vào “hoàn trả số tiền gốc và có thể kèm lãi hợp lý, thay vì bất kỳ khoản lợi nhuận tăng giá nào do thị trường mang lại”.
Ông Ding kết luận: “Dù kết quả ra sao, tôi tin rằng cả hai Chính phủ (Anh và Trung Quốc) sẽ tìm được giải pháp hài hòa”. Tuy nhiên, bất kỳ thỏa thuận nào giữa hai bên cũng sẽ phải chờ tòa án Anh hoàn tất quá trình xét xử.
Trước đây, bị cáo Tiền Chí Mẫn từng phủ nhận mọi cáo buộc lừa đảo tại Trung Quốc và rửa tiền ở Anh, theo tuyên bố từ luật sư Roger Sahota của hãng Berkeley Square Solicitors.
Trong một tuyên bố, Tiền Chí Mẫn nói rằng bà ta phải bí mật trốn khỏi Trung Quốc và hy vọng rằng ở nước Anh, mình có thể “tìm được nơi trú ẩn khỏi sự đàn áp của chính quyền Trung Quốc”.
Trong khi đó, luật sư Sahota từ chối bình luận thêm khi được tờ Nikkei Asia liên hệ qua email.
Phiên tòa tuyên án cho Tiền Chí Mẫn và cộng sự Hác Thịnh Linh (Hok Seng Ling), người cũng đã nhận tội về hành vi chuyển tài sản phạm pháp, dự kiến sẽ diễn ra vào hai ngày 10 - 11/11.
Theo Nikkei Asia/Tom’s Hardware
