Chủ tịch Fed bất ngờ giữ im lặng về lộ trình hạ lãi suất, phát tín hiệu giai đoạn thắt chặt định lượng sắp kết thúc

23h20 ngày 14/10 (theo giờ Việt Nam), Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết Ngân hàng Trung ương đang tiến gần đến thời điểm kết thúc việc thu hẹp lượng trái phiếu nắm giữ.

Phát biểu tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh quốc gia Mỹ (NABE) ở Philadelphia, ông Powell đã trình bày chi tiết về tiến trình “thắt chặt định lượng” - nỗ lực giảm hơn 6 nghìn tỷ USD chứng khoán mà Fed đang nắm giữ trong bảng cân đối kế toán.

Khi điều kiện tài chính căng thẳng, Fed có thể duy trì mức “dự trữ rất dồi dào” để bảo đảm thanh khoản. Khi thị trường ổn định hơn, mục tiêu chuyển về mức “dự trữ dồi dào” – vừa đủ để hệ thống hoạt động trơn tru mà không dư thừa vốn.

Ông Powell cho biết: “Kế hoạch lâu dài của chúng tôi là sẽ dừng việc thu hẹp bảng cân đối khi lượng tiền dự trữ trong hệ thống ngân hàng vẫn cao hơn mức mà chúng tôi coi là tương ứng với điều kiện dự trữ dồi dào”. Ông nói thêm, Fed có thể đạt đến mức đó trong vài tháng tới và hiện đang theo dõi sát nhiều chỉ số để đưa ra quyết định phù hợp.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell

Mặc dù các câu hỏi về bảng cân đối kế toán không liên quan đến chính sách tiền tệ, nhưng chúng lại quan trọng đối với thị trường tài chính.

Khi điều kiện tài chính thắt chặt, Fed thường hướng tới mức “dự trữ dồi dào”, đảm bảo các ngân hàng có đủ thanh khoản để duy trì hoạt động kinh tế. Khi điều kiện ổn định hơn, mục tiêu chuyển sang mức “dự trữ đầy đủ” (ample) – vừa đủ để duy trì thanh khoản mà không làm dư thừa vốn trong hệ thống.

Trong thời kỳ đại dịch Covid-19, Fed đã mạnh tay mua vào trái phiếu Kho bạc và chứng khoán đảm bảo bằng tài sản thế chấp (MBS), khiến bảng cân đối phình to lên gần 9 nghìn tỷ USD.

Kể từ giữa năm 2022, Fed đã cho phép các trái phiếu và chứng khoán đáo hạn tự rút khỏi bảng cân đối kế toán mà không tái đầu tư, như một cách để siết chặt chính sách tiền tệ. Câu hỏi đặt ra là Fed sẽ đi xa đến mức nào trong quá trình này và phát biểu của ông Powell cho thấy giai đoạn thắt chặt có thể đang đi đến hồi kết.

Ông Powell cho biết, một số dấu hiệu cho thấy điều kiện thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đang dần thắt chặt, điều này có thể cho thấy việc tiếp tục cắt giảm dự trữ có nguy cơ kìm hãm tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định Fed không có ý định đưa quy mô bảng cân đối trở lại mức trước đại dịch, khi đó chỉ khoảng 4 nghìn tỷ USD.

Liên quan đến một vấn đề khác, ông Powell cũng đề cập đến tranh cãi về việc Fed tiếp tục trả lãi cho dự trữ ngân hàng.

Thông thường, Fed sẽ chuyển phần lợi nhuận thu được từ danh mục nắm giữ về quỹ chung của Bộ Tài chính Mỹ. Tuy nhiên, do phải tăng lãi suất nhanh để kiềm chế lạm phát, Fed hiện đang ghi nhận tổn thất hoạt động. Một số Nghị sĩ, trong đó có Thượng Nghị sĩ Ted Cruz (Cộng hòa – Texas) đã đề xuất chấm dứt việc trả lãi này.

Chủ tịch Powell phản đối, cho rằng việc này làm suy yếu khả năng điều hành chính sách tiền tệ của Fed.

“Thu nhập lãi ròng của chúng tôi hiện tạm thời âm do tốc độ tăng lãi suất nhanh để kiềm chế lạm phát – đây là điều rất hiếm. Thu nhập sẽ sớm trở lại mức dương như thường lệ. Nếu chúng tôi mất khả năng trả lãi cho dự trữ và các khoản nợ khác, Fed sẽ mất quyền kiểm soát lãi suất”, ông nói.

Về vấn đề lãi suất, ông Powell không đưa ra hướng dẫn cụ thể về lộ trình hạ lãi suất, song những bình luận liên quan đến sự suy yếu của thị trường lao động cho thấy việc nới lỏng tiền tệ đang được xem xét nghiêm túc - phù hợp với kỳ vọng của giới tài chính.

“Nếu hành động quá nhanh, chúng ta có thể chưa hoàn tất nhiệm vụ kiểm soát lạm phát và buộc phải quay lại xử lý sau này. Ngược lại, nếu đi quá chậm, thị trường việc làm có thể phải chịu những tổn thất không cần thiết. Fed đang đứng trước bài toán cân bằng đầy thách thức”, ông Powell nói.

“Dù tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp cho đến tháng 8, tăng trưởng việc làm đã chậm lại đáng kể, một phần do lực lượng lao động tăng chậm hơn vì nhập cư và tỷ lệ tham gia lao động giảm. Trong bối cảnh thị trường lao động kém sôi động hơn, rủi ro suy giảm việc làm đang tăng lên”, ông nói.

Ông Powell nhắc lại rằng Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) trong cuộc họp tháng 9 đã hạ lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm. Dù thị trường kỳ vọng sẽ có thêm hai đợt cắt giảm nữa trong năm nay và một số quan chức Fed cũng ủng hộ điều đó nhưng ông Powell không đưa ra cam kết cụ thể nào.

“Không có con đường chính sách nào hoàn toàn an toàn khi chúng ta đang phải cân bằng giữa mục tiêu việc làm và kiểm soát lạm phát”, ông nói.

Tuy vậy, một số quan chức Fed gần đây cũng bày tỏ quan điểm rằng tình trạng suy yếu của thị trường lao động đang trở thành ưu tiên hàng đầu, làm tăng khả năng sẽ có thêm các đợt cắt giảm lãi suất trong thời gian tới.

FOMC sẽ họp tiếp vào các ngày 28-29 tháng 10.

Tham khảo CNBC