Đi qua hào quang và giông bão Sacombank: Hành trình một đời gắn bó, hai lần chia tay của CEO Nguyễn Đức Thạch Diễm
(Thị trường tài chính) - Ngày 20/5/2025 đánh dấu cột mốc quan trọng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) khi bà Nguyễn Đức Thạch Diễm chính thức rời ghế Tổng Giám đốc (CEO), khép lại gần 8 năm lãnh đạo và hơn hai thập kỷ gắn bó với nhà băng này. Hành trình của bà Diễm không chỉ là câu chuyện về một nữ lãnh đạo hiếm hoi trong ngành tài chính – ngân hàng, mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, tầm nhìn chiến lược và sự cống hiến bền bỉ, đưa Sacombank vượt qua giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử hoạt động.
Từ nhân sự nội bộ đến nữ CEO quyết đoán
Gia nhập Sacombank vào năm 2002, bà Nguyễn Đức Thạch Diễm bắt đầu sự nghiệp tại ngân hàng dưới thời Chủ tịch Đặng Văn Thành – người sáng lập và dẫn dắt Sacombank trở thành một trong những ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu Việt Nam. Trong giai đoạn này, bà đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực kế toán, tín dụng và dịch vụ khách hàng, góp phần vào sự phát triển ổn định và bền vững của ngân hàng.
Năm 2012, Sacombank trải qua biến động lớn khi nhóm cổ đông liên quan đến ông Trầm Bê từ Ngân hàng Phương Nam thâu tóm quyền kiểm soát. Việc sáp nhập Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Nam (Southern Bank) vào Sacombank vào năm 2015 đã mang đến nhiều thách thức, đặc biệt là khối nợ xấu khổng lồ và các vấn đề về quản trị. Trong bối cảnh này, bà Diễm quyết định rút lui khỏi vị trí điều hành, tránh xa những xáo trộn nội bộ và giữ vững nguyên tắc nghề nghiệp.
Tháng 6/2017, ông Dương Công Minh – Chủ tịch Tập đoàn Him Lam – được bầu làm Chủ tịch HĐQT Sacombank, mở ra một chương mới trong quá trình tái cơ cấu ngân hàng. Bà Diễm được mời trở lại và nhanh chóng được bổ nhiệm làm Quyền Tổng Giám đốc, sau đó chính thức giữ chức vụ này vào tháng 7/2017. Dưới sự lãnh đạo của bà, Sacombank triển khai hàng loạt biện pháp quyết liệt để xử lý nợ xấu, cải thiện hiệu quả hoạt động và phục hồi niềm tin thị trường.
Năm 2018, bà được bầu vào Hội đồng Quản trị và từ năm 2022 giữ vai trò Phó Chủ tịch Thường trực.
Hành trình lãnh đạo của bà gắn với những giai đoạn chuyển giao then chốt: từ thời Chủ tịch Nguyễn Văn Thành – giai đoạn tăng trưởng ổn định, đến giai đoạn 2012–2017 khi ngân hàng rơi vào khủng hoảng do ảnh hưởng từ nhóm ông Trầm Bê.
Năm 2017, khi ông Trầm Bê bị bắt, bà Diễm cùng Chủ tịch Dương Công Minh – đại diện Tập đoàn Him Lam – đã bước vào nhiệm vụ tái cơ cấu một ngân hàng đang gánh trên vai khoản nợ xấu hàng chục nghìn tỷ đồng.
Dấu ấn tái cơ cấu Sacombank
Khi bà Diễm đảm nhận cương vị Tổng Giám đốc, Sacombank đang trong giai đoạn khủng hoảng, với khoản nợ xấu nội bảng và nợ tiềm ẩn liên quan đến nhóm ông Trầm Bê lên đến hơn 96.000 tỷ đồng. Với nền tảng vững chắc trong xử lý nợ từ thời còn là Phó Tổng Giám đốc, bà đã chỉ đạo triển khai hàng loạt biện pháp tái cơ cấu mạnh mẽ: đấu giá tài sản, thu hồi nợ, xử lý tài sản thế chấp và cải thiện hiệu quả vận hành.
Tính đến nay, Sacombank đã xử lý được hơn 76.000 tỷ đồng nợ xấu và tài sản tồn đọng. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng giảm mạnh xuống còn 0,86% (tính đến cuối tháng 9/2022), đưa ngân hàng trở lại nhóm có năng lực tài chính lành mạnh. Một dấu mốc đặc biệt quan trọng là việc ngân hàng xử lý thành công 32,5% cổ phần bị thế chấp tại VAMC liên quan đến nhóm ông Trầm Bê, tương ứng khoản nợ gốc khoảng 11.000 tỷ đồng – một bước đi quyết định nhằm khép lại quá trình tái cơ cấu kéo dài gần một thập kỷ.
Đến quý I/2025, tổng tài sản Sacombank đạt 757.093 tỷ đồng, gần gấp đôi so với thời điểm bà Diễm nhậm chức CEO (2017). Ngân hàng cũng liên tục đạt kết quả lợi nhuận khả quan, trong đó riêng năm 2025 dự kiến tăng trưởng lợi nhuận trước thuế 15% và hoàn tất thu hồi 7.934 tỷ đồng từ Khu công nghiệp Phong Phú.
Không chỉ điều hành về tài chính, bà Diễm còn chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp mang tính đoàn kết, hiệu quả và kỷ luật. Bà khởi xướng nhiều chương trình nội bộ hướng tới phát triển con người như “Sức trẻ Sacombank”, đồng thời chú trọng cải thiện phúc lợi và cơ hội thăng tiến để giữ chân nhân tài.
Dưới sự chỉ đạo của bà, Sacombank còn chuyển mình mạnh mẽ trên mặt trận công nghệ và chuyển đổi số, với việc triển khai ứng dụng Sacombank Pay, dịch vụ eKYC và thẻ chip nội địa chuẩn EMV. Hệ thống mạng lưới được mở rộng lên 570 điểm giao dịch tại 52 tỉnh, thành cùng sự hiện diện ở Lào và Campuchia – một bước đi chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực.
Trong thư chia tay gửi toàn thể cán bộ nhân viên Sacombank ngày 20/5/2025, bà Diễm viết: “Tôi đã sống, dám làm, và dấn thân hoàn toàn cho hành trình tái cơ cấu, phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ của Sacombank.” Bà nhấn mạnh ba yếu tố cốt lõi trong hành trình vừa qua: “Đoàn kết – Đồng thuận – Tự tin” và bày tỏ tin tưởng vào tương lai của ngân hàng.
Dù rời vai trò điều hành, bà Diễm cho biết sẽ tiếp tục đồng hành cùng Sacombank trong một vị trí mới, tập trung vào chiến lược dài hạn và phát triển bền vững. Sự ra đi của bà diễn ra đúng vào thời điểm ngân hàng sắp hoàn tất các bước cuối của tái cơ cấu và chuẩn bị chia cổ tức – điều chưa từng thực hiện trong gần 10 năm qua.
Hành trình của bà Nguyễn Đức Thạch Diễm tại Sacombank là hình mẫu hiếm hoi về một nữ lãnh đạo dấn thân trong ngành tài chính vốn đầy khắc nghiệt và cạnh tranh. Bà từng được tạp chí Fortune vinh danh trong danh sách “100 phụ nữ quyền lực nhất châu Á – Thái Bình Dương năm 2024”, bên cạnh các tên tuổi như bà Nguyễn Thị Phương Thảo (VietJet Air) và bà Mai Kiều Liên (Vinamilk).
Từ một nhân viên bình thường vươn lên giữ cương vị cao nhất, bà Diễm đã để lại dấu ấn không chỉ qua các con số ấn tượng, mà còn qua tinh thần lãnh đạo vững vàng và truyền cảm hứng. Di sản của bà là một Sacombank ổn định, hiệu quả, và sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới – điều mà không phải ai cũng có thể làm được trong giai đoạn biến động nhất của hệ thống ngân hàng Việt Nam.
