Vì sao chúng ta luôn cảm thấy 'không có đủ thời gian'?
(Thị trường tài chính) -Chỉ khi chúng ta học cách sắp xếp lại thứ tự ưu tiên, giảm đi những hoạt động thụ động và dành thời gian cho những điều tạo ra giá trị, cảm giác vội vã mới bắt đầu giảm bớt.
Ở hầu hết các quốc gia phát triển, cảm giác “thiếu thời gian” đã trở thành điều quen thuộc đến mức giống như một phần của cuộc sống hiện đại.
Ngay cả khi chúng ta được cộng thêm một giờ nhờ đổi giờ mùa hè, cảm giác vội vã và áp lực vẫn không biến mất. Điều này khiến nhiều người tự hỏi: Rốt cuộc điều gì khiến chúng ta luôn thấy mình thiếu thời gian, trong khi đồng hồ vẫn chạy như cũ?
Thời gian không chỉ đo bằng số giờ, mà bằng cách chúng ta trải nghiệm nó
Nhiều người thường nghĩ rằng thời gian là một dạng “tài sản” có thể đong đếm giống như tiền bạc. Thế nhưng khoa học cho thấy cảm giác thiếu thời gian lại không phụ thuộc vào số giờ rảnh mà chúng ta có, mà phụ thuộc vào trải nghiệm chủ quan.
Nhà xã hội học Michael Flaherty chỉ ra rằng một người có thể có vài giờ cho bản thân, nhưng nếu những giờ đó liên tục bị gián đoạn hoặc phải chen lẫn với việc nhà, họ sẽ không còn cảm giác thư giãn.
Nghiên cứu gần đây cũng chứng minh điều tương tự. Danh sách việc cần làm quá dài, việc bị ngắt quãng bởi thông báo điện thoại và việc không kiểm soát được lịch trình khiến con người cảm thấy thiếu thời gian hơn, ngay cả khi họ thật sự có những khoảng rảnh nhất định trong ngày.
Bao nhiêu thời gian rảnh là đủ để chúng ta hạnh phúc?
Để tìm câu trả lời, các nhà khoa học đã xây dựng khái niệm “ngưỡng nghèo thời gian”, tương tự như nghèo tài chính nhưng đo bằng giờ thay vì bằng tiền. Qua phân tích dữ liệu của hơn 35.000 người Mỹ, họ phát hiện ra rằng mức thời gian rảnh lý tưởng nhất trong ngày nằm trong khoảng từ 2 đến 5 giờ.
Nếu thời gian rảnh ít hơn 2 giờ, mức độ hạnh phúc của con người giảm rõ rệt. Nhưng điều thú vị là nếu thời gian rảnh quá nhiều, niềm hạnh phúc cũng giảm đi, trừ khi thời gian ấy được dành cho những hoạt động có ý nghĩa như theo đuổi sở thích, gặp gỡ người thân hoặc làm những việc khiến bản thân cảm thấy có giá trị.
Điều quan trọng nằm ở chất lượng của thời gian rảnh. Khi thời gian rảnh bị chia nhỏ, bị lấp đầy bởi các hoạt động thụ động như lướt mạng xã hội, hoặc khi tâm trí vẫn vướng bận công việc, bạn sẽ có cảm giác vội vàng chẳng khác gì người có lịch trình kín đặc cả ngày.
Nghịch lý của sự khan hiếm thời gian: Có thời gian nhưng vẫn thấy thiếu
Một nghiên cứu quy mô lớn năm 2024 trên 100.000 người tại Trung Quốc đã đưa ra kết quả đầy bất ngờ. Hơn một nửa số người cho rằng họ “thiếu thời gian” lại thực sự có hơn 1,8 giờ rảnh mỗi ngày, tức vẫn nằm trong ngưỡng thời gian rảnh tối thiểu. Trong khi đó, hơn 1/3 những người ngủ dưới 1,8 giờ mỗi ngày, tưởng chừng là nhóm bận rộn nhất lại không cảm thấy thiếu thời gian.
Điều này cho thấy cảm giác thiếu thời gian không phụ thuộc vào việc chúng ta có bao nhiêu thời gian, mà phụ thuộc vào cách ta sử dụng thời gian ấy. Khi phải chuyển đổi liên tục giữa nhiều nhiệm vụ, khi phải đối mặt với áp lực kéo dài hoặc khi ngày của ta bị chia nhỏ thành nhiều đoạn rời rạc, chúng ta gần như luôn cảm thấy thiếu thời gian.
Ngược lại, những người có khả năng tập trung sâu, đắm chìm vào một nhiệm vụ đến mức quên đi thời gian. Trạng thái này được gọi là “flow”. Họ thường cảm thấy 1 ngày trôi đi nhẹ nhàng và rộng rãi hơn, dù lịch trình rất bận rộn.
Làm thế nào để thoát khỏi cảm giác thiếu thời gian?
Theo các chuyên gia, để tránh tình trạng thiếu thời gian, chúng ta cần thay đổi kế hoạch sử dụng thời gian ở cấp độ cá nhân và điều chỉnh ở cấp độ hệ thống.
Ở cấp độ cá nhân, nhà tâm lý học Hal Hershfield khuyến nghị mỗi người nên thực hiện một kiểm toán thời gian hằng ngày. Việc ghi lại mình làm gì, làm trong bao lâu và cảm thấy như thế nào sau đó sẽ giúp bạn nhận ra mình đang tiêu hao thời gian vào đâu.
Nhiều người bất ngờ khi thấy mình dành hàng giờ mỗi ngày cho những hoạt động ít mang lại giá trị, chẳng hạn như lướt mạng xã hội hoặc xem tivi mà không thật sự tận hưởng. Khi nhận thức rõ mình đang sử dụng thời gian như thế nào, bạn sẽ dễ dàng đưa ra lựa chọn có chủ đích để ưu tiên cho những việc quan trọng hơn.
Ở cấp độ rộng hơn, nơi làm việc và các nhà hoạch định chính sách cũng đóng vai trò quan trọng. Người sử dụng lao động có thể góp phần giảm bớt gánh nặng thời gian bằng cách hạn chế những cuộc họp không cần thiết, tạo điều kiện cho nhân viên có lịch trình linh hoạt hơn, hoặc thậm chí khuyến khích nghỉ trưa ngắn để phục hồi năng lượng.
Các chính sách chỉ đơn thuần giảm số giờ làm việc sẽ không đủ nếu không cải thiện chất lượng thời gian, đặc biệt trong bối cảnh con người bị gián đoạn liên tục bởi công nghệ và môi trường làm việc đa nhiệm.
Không phải đồng hồ quyết định, mà là cách chúng ta sống
Như nhà tâm lý học Xiaomin Sun nhấn mạnh, việc cộng thêm một giờ vào ngày sẽ chẳng thay đổi được gì nếu chúng ta vẫn sử dụng thời gian theo cách cũ: căng thẳng, phân mảnh, gián đoạn và thiếu ý nghĩa.
Điều thực sự quan trọng là cảm giác chủ động đối với thời gian của mình. Chỉ khi chúng ta học cách sắp xếp lại thứ tự ưu tiên, giảm đi những hoạt động thụ động và dành thời gian cho những điều tạo ra giá trị, cảm giác vội vã mới bắt đầu giảm bớt.
Vì vậy, lần tới khi bạn thầm ước mình có thêm thời gian, hãy tự hỏi: “Mình đang dùng thời gian hiện có như thế nào? Liệu chỉ cần một vài thay đổi nhỏ, mình đã có thể sống nhẹ nhàng và trọn vẹn hơn hay không?”
Theo Yourlife choices
