Nồng độ CO₂ trên toàn cầu cao kỷ lục, Trái Đất đang dần mất khả năng tự cân bằng?
(Thị trường tài chính) - Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết nồng độ CO₂ toàn cầu đã tăng kỷ lục trong năm 2024, làm gia tăng hiện tượng thời tiết cực đoan.
Theo Live Science, năm 2024 đánh dấu một cột mốc đáng lo ngại khi lượng carbon dioxide (CO₂) trong khí quyển Trái Đất tăng lên mức kỷ lục. Nồng độ CO₂ đã tăng thêm 3,5 phần triệu (ppm) so với năm 2023, mức tăng hàng năm cao nhất kể từ khi bắt đầu được theo dõi vào năm 1957.
Các nhà khoa học cho rằng sự gia tăng này bắt nguồn từ việc con người vẫn phụ thuộc nặng nề vào nhiên liệu hóa thạch, cùng với tần suất cháy rừng tăng mạnh và sự suy giảm khả năng hấp thụ carbon của các hệ thống tự nhiên như rừng và đại dương.
Báo cáo do Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) công bố ngày 15/10 nhấn mạnh tính cấp thiết của việc cắt giảm phát thải CO₂ và tăng cường công tác giám sát. Phó Tổng thư ký WMO, bà Ko Barrett, cảnh báo rằng lượng nhiệt bị giữ lại bởi CO₂ và các loại khí nhà kính khác đang góp phần làm gia tăng hiện tượng thời tiết cực đoan. Bà nhấn mạnh, giảm phát thải không chỉ là hành động bảo vệ khí hậu mà còn là vấn đề sống còn liên quan đến an ninh kinh tế và phúc lợi xã hội.
CO₂ cùng các khí nhà kính khác giữ nhiệt trong bầu khí quyển bằng cách hấp thụ và phát tán lại bức xạ hồng ngoại. Khi nồng độ các khí này tăng lên, nhiệt độ trung bình toàn cầu cũng leo thang theo. Hệ quả là khí hậu toàn cầu trở nên bất ổn: mô hình thời tiết thay đổi, mực nước biển dâng cao, năng suất nông nghiệp giảm sút, đe dọa sinh kế và an toàn của hàng tỷ người.
Theo Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), CO₂ là loại khí nhà kính tác động mạnh nhất, chiếm tới 80% tổng hiệu ứng làm ấm của khí quyển kể từ năm 1990.
Trong suốt nhiều thập kỷ, nồng độ CO₂ đã không ngừng tăng. Riêng năm 2024, mức tăng đạt 3,5 ppm, vượt xa mức 2,4 ppm của năm 2023 và cao hơn đáng kể so với tốc độ trung bình 2,57 ppm mỗi năm trong thập kỷ qua.
Không chỉ CO₂, hai loại khí nhà kính khác là methane (CH₄) và nitrous oxide (N₂O) cũng đạt ngưỡng kỷ lục trong năm 2024, với mức tăng lần lượt là 166% và 25% so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Dữ liệu từ Cơ sở phát thải phục vụ nghiên cứu khí quyển toàn cầu cho thấy Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ tiếp tục là ba quốc gia thải khí nhà kính lớn nhất thế giới trong năm 2024. Trung Quốc chiếm khoảng 29,2% tổng lượng phát thải nhân tạo, Mỹ đóng góp 11,1% và Ấn Độ chiếm 8,2%.
Trong khi lượng phát thải của Trung Quốc và Ấn Độ tiếp tục tăng so với năm trước, mức phát thải của Mỹ gần như không thay đổi. Các chuyên gia cho rằng việc giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, cùng với hạn chế các hoạt động gây phát thải khác là những biện pháp thiết thực nhất để kiềm chế lượng khí nhà kính trong khí quyển.
Tuy nhiên, WMO cảnh báo rằng khi Trái Đất tiếp tục nóng lên, các “bể chứa carbon” tự nhiên, điển hình là đại dương, sẽ dần mất đi khả năng hấp thụ CO₂, bởi khí này hòa tan kém hơn trong nước ấm. Nhà khoa học Oksana Tarasova của WMO bày tỏ lo ngại rằng cả hệ sinh thái trên cạn lẫn dưới biển đang giảm hiệu quả trong việc lưu trữ carbon, khiến lượng CO₂ tồn đọng trong khí quyển tiếp tục tăng, qua đó thúc đẩy nhanh hơn tiến trình ấm lên toàn cầu.
