Phát hiện vỏ Trái Đất đang vỡ ra từng mảnh
(Thị trường tài chính) - Dưới đáy Thái Bình Dương, các nhà khoa học phát hiện một vùng vỏ Trái Đất đang vỡ ra từng mảnh và dần bị hành tinh nuốt chìm.
Theo trang SciTech Daily, với độ chi tiết chưa từng có, các nhà khoa học đã ghi nhận một hiện tượng địa chất cực kỳ hiếm: Đới hút chìm Cascadia ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương đang dần đi đến hồi kết.
Phát hiện này mang đến một góc nhìn mới, giúp con người hiểu sâu hơn về những quá trình phức tạp đã và đang góp phần định hình nên lớp vỏ Trái Đất.
Từ lâu, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lớp vỏ hành tinh của chúng ta không phải là một khối liền mạch, mà được cấu tạo từ nhiều mảng kiến tạo lớn nhỏ khác nhau. Những mảng này không ngừng chuyển động, va chạm, trượt lên hoặc lún xuống dưới nhau, quá trình đã làm thay đổi diện mạo của Trái Đất qua hàng trăm triệu năm, khiến các lục địa nhiều lần hợp nhất rồi lại chia tách.
Hiện tượng đó được gọi là kiến tạo mảng, một chu trình chậm rãi đến mức con người hầu như không thể quan sát trực tiếp. Chính vì vậy, những gì đang xảy ra ở đáy biển Tây Bắc Thái Bình Dương trở thành “phòng thí nghiệm tự nhiên” hiếm có, nơi các nhà khoa học có thể chứng kiến tận mắt sự vận động của hành tinh.
Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Science Advances, nhóm chuyên gia do nhà địa chất Brandon Shuck thuộc Đại học Bang Louisiana dẫn đầu cho biết đới hút chìm Cascadia là nơi hai mảng kiến tạo Juan de Fuca và Explorer đang từ từ lún xuống dưới mảng Bắc Mỹ.
Bằng cách kết hợp dữ liệu động đất quy mô lớn với hình ảnh phản xạ địa chấn, một kỹ thuật tương tự như siêu âm giúp “nhìn” vào bên trong Trái Đất, nhóm nghiên cứu phát hiện rằng đới hút chìm này đang bước vào giai đoạn cuối của vòng đời. Hai mảng Juan de Fuca và Explorer dường như đang tự phân rã khi bị kéo sâu vào lớp phủ Trái Đất.
“Đây là lần đầu tiên chúng ta có được hình ảnh chi tiết đến mức có thể quan sát trực tiếp quá trình ‘tàn lụi’ của một đới hút chìm”, tiến sĩ Shuck cho biết. Thay vì kết thúc dứt khoát, các mảng kiến tạo này đang vỡ thành nhiều mảng nhỏ hơn, tạo nên những ranh giới mới giữa chúng.
Các nhà khoa học cũng phát hiện hàng loạt vết nứt lớn cắt ngang mảng Juan de Fuca, bao gồm một đới đứt gãy đáng chú ý, nơi một phần mảng đã sụt xuống độ sâu khoảng 5 km. Trên đoạn nứt dài khoảng 75km đó, có khu vực vẫn ghi nhận hoạt động địa chấn mạnh, trong khi một số vùng khác đã trở nên hoàn toàn tĩnh lặng.
Theo tiến sĩ Shuck, khi một mảng kiến tạo bị phá vỡ hoàn toàn, các khối đá bên trong sẽ mất liên kết, khiến động đất ngừng xảy ra do không còn ma sát giữa các phần mảng. Việc một số khu vực còn rung chuyển trong khi những nơi khác im ắng là bằng chứng rõ ràng cho thấy lớp vỏ Trái Đất đang “chết dần”, khi các mảnh bị tách rời trước khi bị hành tinh nuốt chửng hoàn toàn.
Những mảnh vỏ này sau đó sẽ bị kéo sâu vào lớp phủ, nơi chúng được “tái chế” thành vật chất mới. Theo thời gian, những vật chất ấy sẽ trở lại bề mặt qua các dòng magma và hoạt động núi lửa, góp phần hình thành những loại đá và đất mới, tiếp tục vòng tuần hoàn kiến tạo bất tận của Trái Đất.
Tổng hợp: SciTech Daily, Watchers News, LSU
