Ngôi làng cổ tồn tại hơn 500 năm được ví là 'xứ tiên' của miền trung du Đà Nẵng, nằm trong top 4 ngôi làng đẹp nhất Việt Nam
(Thị trường tài chính) -Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, ngôi làng vẫn giữ được vẻ đẹp trầm mặc, nguyên sơ, như một lát cắt ký ức của làng quê Việt xưa.
Ẩn mình giữa vùng trung du xanh mát của thành phố Đà Nẵng, làng cổ Lộc Yên được ví như một “xứ tiên” bình yên, nơi thời gian dường như trôi chậm hơn giữa những mái nhà gỗ cổ kính, ngõ đá phủ rêu và vườn cây trái sum suê. Không chỉ là một trong 4 làng cổ đẹp nhất Việt Nam, Lộc Yên còn đang dần trở thành điểm đến du lịch sinh thái - cộng đồng hấp dẫn, níu chân du khách bởi vẻ đẹp nguyên sơ và chiều sâu văn hóa.
Ngôi làng hơn 500 năm tuổi - nơi chữa lành hiếm có
Làng cổ Lộc Yên thuộc xã Thạnh Bình, TP. Đà Nẵng, được hình thành và phát triển từ thế kỷ XV - XVI. Trải qua hơn 500 năm tồn tại cùng những thăng trầm, biến cố của lịch sử, ngôi làng vẫn giữ được gần như nguyên vẹn cấu trúc truyền thống của một làng quê Việt cổ với nhà gỗ, hàng rào chè tàu, ngõ đá và những khu vườn cây trái xanh mát.
Lộc Yên có tổng diện tích khoảng 279ha. Không tự nhiên mà ngôi làng được người xưa xem là “tiên cảnh phước lộc”. Tại đây, những ngôi nhà được xây theo hướng dựa lưng vào núi, trước mặt là những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, tạo nên thế đất hài hòa. Chính đặc trưng của địa thế này đã góp phần tạo nên không gian sống bình yên, mát mẻ, chan hòa với thiên nhiên.
Khi đặt chân đến làng cổ Lộc Yên, du khách sẽ không khỏi ấn tượng bởi những con ngõ tường đá uốn lượn, phủ đầy rêu xanh cổ kính. Đây là dấu tích của dân làng sinh sống qua nhiều thế hệ. Những bức tường đá được xếp thủ công, hàng rào chè tàu cắt tỉa gọn gàng và bóng cây ăn trái rợp mát tạo nên một không gian yên bình, mộc mạc hiếm thấy giữa nhịp sống hiện đại.
Chính sự nguyên sơ, tĩnh lặng ấy đã khiến Lộc Yên được ví như “nơi chữa lành” hoàn hảo. Đến đây, con người có thể tạm gác lại những ồn ào của phố thị, những áp lực của đời sống hiện đại để hòa mình vào thiên nhiên, lắng nghe hơi thở của một miền ký ức đẹp đẽ. Với không gian xanh mát, khí hậu dễ chịu cùng nhịp sống chậm rãi, du khách dễ dàng tìm lại sự cân bằng và thư thái trong tâm hồn.
Ngày nay, làng cổ Lộc Yên vẫn bảo tồn hệ thống 8 ngôi nhà cổ có tuổi đời trên 100 năm và được xem là điểm nhấn đặc trưng nhất của ngôi làng. Những ngôi nhà này chủ yếu được dựng bằng gỗ mít, thiết kế theo kiến trúc cổ nhà Việt “3 gian 2 chái”. Mỗi căn nhà là một kiến trúc hoàn chỉnh, minh chứng cho trình độ tay nghề, con mắt thẩm mỹ và kỹ thuật tinh xảo của các thợ mộc xưa.
Bên trong ngôi nhà hiện vẫn còn lưu giữ nhiều cổ vật như tủ khảm xà cừ, độc bình, lư hương, hương án, bài vị bằng gỗ và đồng. Theo chủ nhân của một ngôi nhà cổ trong làng, nhiều vật dụng được mua từ Châu Ổ (Quảng Ngãi) và được gìn giữ qua nhiều thế hệ, như một phần ký ức sống của làng.
Tháng 9/2019, làng cổ Lộc Yên được xếp hạng Di tích quốc gia và được công nhận là một trong 4 làng cổ đẹp nhất Việt Nam. Danh hiệu này không chỉ khẳng định giá trị lịch sử - văn hóa của ngôi làng mà còn mở ra cơ hội để Lộc Yên phát triển du lịch bền vững, gắn bảo tồn với sinh kế cho người dân địa phương.
Phát triển du lịch cộng đồng từ nền tảng di sản
Những năm qua, chính quyền địa phương cùng người dân Lộc Yên đã triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di tích. Nhiều đề tài nghiên cứu về thực trạng và giải pháp bảo tồn không gian văn hóa làng cổ được thực hiện, tạo cơ sở cho việc phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản.
Lộc Yên được đầu tư từng bước về hạ tầng giao thông, cảnh quan và các dịch vụ phục vụ du lịch. Song song đó, địa phương chú trọng khôi phục và phát huy các loại hình văn hóa phi vật thể, hình thành các sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc vùng trung du “xứ tiên”.
Để đáp ứng nhu cầu lưu trú của du khách, nhiều hộ dân đã tận dụng chính ngôi nhà cổ, khu vườn của gia đình để phát triển mô hình homestay. Không gian lưu trú mộc mạc, gần gũi thiên nhiên mang đến cho du khách trải nghiệm chân thực về đời sống làng quê. Mỗi năm, mô hình này giúp nhiều gia đình thu về hàng trăm triệu đồng, tạo sinh kế bền vững tại chỗ.
Ông Nguyễn Đình Sưu, chủ nhân một trong 8 ngôi nhà cổ của làng, cho biết từ khi triển khai đề án phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại gắn với du lịch sinh thái, gia đình ông đã đầu tư chỉnh trang khuôn viên nhà vườn để đón khách. Ông cho biết làm du lịch cộng đồng vừa phát huy thế mạnh kinh tế vườn, vừa tăng thu nhập, lại tạo việc làm cho lao động địa phương. Du khách thì được trải nghiệm không gian làng quê yên bình, đẹp hiếm có ở Lộc Yên.
Không chỉ phát triển du lịch nhờ khai thác cảnh quan và kiến trúc cổ, Lộc Yên còn chú trọng vào các sản phẩm du lịch gắn với lối sống xanh. Theo đại diện Hợp tác xã cau xanh, các thành viên đã tận dụng mo cau để sáng tạo ra các sản phẩm mỹ nghệ độc đáo phục vụ du khách. Từ những vật liệu tưởng chừng bỏ đi, những sản phẩm từ chúng lại tạo cho làng quê một nét riêng bình dị hiếm có.
Những món đồ thủ công từ mo cau không chỉ là quà lưu niệm mang dấu ấn Lộc Yên mà còn góp phần lan tỏa thông điệp sống xanh, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường. Đây cũng là hướng đi giúp phụ nữ địa phương có thêm thu nhập và gắn bó hơn với hoạt động du lịch cộng đồng.
Những năm gần đây, trung bình mỗi năm làng cổ Lộc Yên đón hơn 10.000 lượt khách tham quan. Vào các dịp lễ, Tết, lượng khách tăng mạnh, cho thấy sức hút ngày càng lớn của điểm đến này.
Theo UBND xã Thạnh Bình, thời gian tới địa phương sẽ tiếp tục đầu tư hạ tầng, mở rộng không gian vườn cây ăn trái, đồng thời phối hợp đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng làm du lịch cho đội ngũ hướng dẫn viên và người dân. Mục tiêu là xây dựng Lộc Yên trở thành điểm đến du lịch xanh, cộng đồng tiêu biểu của vùng trung du, nơi du khách không chỉ tham quan mà còn sống chậm, sống xanh và sống cùng di sản.
Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, làng cổ Lộc Yên vẫn giữ được vẻ đẹp trầm mặc, nguyên sơ, như một lát cắt ký ức của làng quê Việt xưa. Với những giá trị văn hóa, lịch sử và thiên nhiên đặc biệt, Lộc Yên xứng đáng là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu sự yên bình và muốn tìm về cội nguồn.
