Loại củ rẻ tiền bán đầy ngoài chợ nhưng mang giá trị dưỡng sinh bất ngờ, được gọi là 'nhân sâm mùa đông'
(Thị trường tài chính) - Loại củ này là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày của người Việt, thế nhưng ít ai biết đến những công dụng dưỡng sinh tuyệt vời của nó.
Mỗi khi tiết trời chuyển lạnh, mâm cơm gia đình Việt lại ưu tiên những món ăn nóng, dễ tiêu và có tác dụng giữ ấm cơ thể. Giữa vô vàn loại rau củ quen thuộc, củ cải trắng là cái tên xuất hiện với tần suất dày hơn hẳn.
Rẻ tiền, dễ mua, dễ chế biến, nhưng trong ẩm thực và y học phương Đông, loại củ bình dị này từ lâu đã được ví như “nhân sâm mùa đông” - một thực phẩm dưỡng sinh gắn liền với thói quen ăn uống lành mạnh trong những tháng lạnh giá.
Vì sao củ cải trắng được gọi là “nhân sâm mùa đông”?
Trong y học cổ truyền, củ cải trắng được xếp vào nhóm thực phẩm vừa là món ăn vừa có giá trị hỗ trợ sức khỏe. Nhiều tài liệu cổ ghi nhận củ cải có tác dụng thanh phế, hóa đờm, hỗ trợ tiêu hóa, giải tích trệ và làm dịu cơ thể khi ăn nhiều thịt, đồ dầu mỡ.
Dân gian Trung Quốc có câu: “Mùa đông ăn củ cải, mùa hè ăn gừng, không cần bác sĩ kê đơn”. Quan niệm này không xem củ cải như thuốc chữa bệnh, mà là thực phẩm giúp cơ thể tự điều hòa, giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và nâng cao sức đề kháng khi thời tiết lạnh.
Dưới góc nhìn dinh dưỡng hiện đại, củ cải trắng được đánh giá cao nhờ chứa nhiều vitamin C, kali, chất xơ cùng các enzyme hỗ trợ tiêu hóa. Khi được nấu chín, củ cải gần như mất vị cay, trở nên mềm, ngọt tự nhiên, rất dễ ăn, phù hợp với cả người cao tuổi lẫn trẻ nhỏ.
Tại Việt Nam, củ cải trắng là cây rau màu ngắn ngày, được trồng nhiều vào vụ đông - xuân, từ khoảng tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Thời tiết mát mẻ, ít mưa giúp củ cải phát triển đều, ruột chắc, ít xốp và có vị ngọt rõ hơn so với các vụ trái mùa.
Nhờ dễ trồng, thu hoạch nhanh và chi phí thấp, củ cải trắng xuất hiện phổ biến ở hầu hết các chợ truyền thống từ Bắc vào Nam. Giá bán “dễ chịu” giúp loại củ này trở thành nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, từ canh củ cải hầm xương, củ cải nấu cá, xào, muối chua cho tới các món ăn thanh đạm.
Những công dụng nổi bật của củ cải trắng đối với sức khỏe
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư
Củ cải trắng chứa nhiều hợp chất phytochemical và chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do gây hại cho tế bào. Đáng chú ý là nhóm isothiocyanates - hợp chất có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào bất thường và hỗ trợ cơ chế tự bảo vệ của cơ thể. Việc bổ sung củ cải trắng thường xuyên có thể góp phần giảm viêm, bảo vệ DNA và nâng cao sức đề kháng.
Ổn định huyết áp, tốt cho tim mạch
Hàm lượng kali dồi dào trong củ cải trắng giúp cân bằng natri trong cơ thể, từ đó hỗ trợ điều hòa huyết áp. Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất trong củ cải còn giúp giãn mạch máu, cải thiện tuần hoàn và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi.
Phù hợp với người mắc đái tháo đường
Củ cải trắng có chỉ số đường huyết thấp, giàu chất xơ và không gây tăng đường huyết đột ngột. Chất xơ hòa tan giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, hỗ trợ kiểm soát đường huyết ổn định hơn. Đây là loại rau củ an toàn cho người bệnh tiểu đường khi được sử dụng đúng cách và kết hợp với chế độ ăn cân đối.
Ngăn ngừa táo bón, cải thiện tiêu hóa
Lượng chất xơ cao trong củ cải trắng giúp kích thích nhu động ruột, làm mềm phân và giảm nguy cơ táo bón. Đồng thời, củ cải còn hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột, giúp tiêu hóa tốt hơn và hạn chế tình trạng đầy bụng, khó tiêu sau bữa ăn nhiều đạm.
Hỗ trợ giảm cân an toàn
Với hàm lượng calo rất thấp (chỉ khoảng 16 calo/100g) nhưng giàu chất xơ, củ cải trắng tạo cảm giác no lâu, giúp kiểm soát khẩu phần ăn và hạn chế thèm ăn vặt. Đây là lựa chọn phù hợp cho người đang giảm cân hoặc duy trì vóc dáng, miễn là không ăn quá nhiều trong một lần để tránh đầy hơi.
Giảm ho, phòng cảm lạnh
Trong y học cổ truyền, củ cải trắng được sử dụng để làm dịu cổ họng, giảm đờm và hỗ trợ điều trị ho, cảm lạnh do thời tiết lạnh. Các món cháo củ cải, canh củ cải hầm hoặc siro củ cải được nhiều gia đình áp dụng như một biện pháp hỗ trợ tự nhiên, an toàn.
Từ gian bếp gia đình đến quan niệm dưỡng sinh phương Đông, củ cải trắng cho thấy giá trị không nằm ở giá tiền mà ở cách sử dụng đều đặn và hợp lý. Trong những ngày đông lạnh, một bát canh củ cải nóng hổi không chỉ làm ấm cơ thể mà còn góp phần nuôi dưỡng sức khỏe từ bên trong, đúng với tên gọi “nhân sâm mùa đông” mà dân gian ưu ái đặt cho loại củ bình dị này.
