Láng giềng Việt Nam xuất hiện ổ dịch nguy hiểm, Bộ Y tế họp trực tuyến toàn quốc chỉ đạo phòng chống
(Thị trường tài chính) - Theo Bộ Y tế, ngày 17/10, Lào ghi nhận 3 ca bệnh bại liệt, dấy lên lo ngại về nguy cơ bệnh xâm nhập vào Việt Nam.
Ngày 17/10/2025, Lào công bố dịch bại liệt toàn quốc sau khi phát hiện 3 ca mắc bệnh. Một trong số đó là trường hợp dương tính với virus bại liệt tuýp 1 có nguồn gốc từ vaccine (VDPV1), ghi nhận vào cuối tháng 8/2025 và 2 ca còn lại được phát hiện trong số 28 trẻ khỏe mạnh đầu tháng 10.
Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh, sáng 12/12, Bộ Y tế tổ chức "Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống bệnh bại liệt" tại Hà Nội nhằm cập nhật tình hình và đưa ra giải pháp ứng phó.
Dịch bại liệt tại Lào - cảnh báo cho Việt Nam
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá ổ dịch tại Lào là mối nguy khu vực, cảnh báo nguy cơ virus bại liệt xâm nhập vào Việt Nam là rất cao và hiện hữu.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, Việt Nam là quốc gia được WHO công nhận thanh toán bại liệt từ năm 2000, với hơn 95% trẻ em được tiêm hoặc uống vaccine bại liệt hàng năm. Tuy nhiên, trước bối cảnh dịch bệnh bùng phát tại các quốc gia lân cận, đặc biệt là Lào, các chuyên gia nhấn mạnh nguy cơ bại liệt tái xuất hiện là có thật, nhất là khi hệ thống giám sát môi trường và tỷ lệ tiêm chủng bù chưa đạt chuẩn tại một số tỉnh.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh, việc theo dõi sát các ca liệt mềm cấp và nâng cao năng lực xét nghiệm là rất quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập.
Để đánh giá nguy cơ bại liệt, Bộ Y tế sử dụng bộ công cụ theo hướng dẫn của WHO, dựa trên số liệu giai đoạn 2020-2024 và triển khai tại 34 tỉnh. Bộ công cụ này xem xét bốn nhóm tiêu chí gồm: mức độ cảm nhiễm của cộng đồng, chất lượng giám sát ca bệnh, khả năng cung cấp dịch vụ y tế và các yếu tố đe dọa có thể làm tăng nguy cơ bùng phát.
Kết quả đánh giá điểm nguy cơ chung cho thấy 7/63 tỉnh thành cũ nằm trong nhóm nguy cơ cao, bao gồm Cao Bằng, Gia Lai, Đồng Nai, Đồng Tháp, Tây Ninh, Sóc Trăng và Trà Vinh.
WHO khuyến nghị Việt Nam
Trước tình hình trên, Bộ Y tế đã chỉ đạo khẩn trương triển khai nhiều biện pháp ứng phó. Trong đó, việc tăng cường tiêm chủng bổ sung (bOPV) tại các tỉnh nguy cơ cao, đồng thời triển khai tiêm bù và tiêm vét (bOPV/IPV) tại các tỉnh khác là ưu tiên hàng đầu.
Hệ thống giám sát liệt mềm cấp ở trẻ em dưới 15 tuổi được yêu cầu rà soát liên tục 1-2 tuần/lần để phát hiện sớm các ca nghi ngờ, đồng thời các điểm giám sát môi trường cũng cần được khôi phục, đặc biệt ở miền Bắc và các vùng nguy cơ cao.
Bên cạnh đó, việc phối hợp xuyên biên giới với Lào và chia sẻ thông tin kịp thời với WHO là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam nhận hỗ trợ và cảnh báo sớm. Các cơ quan y tế cũng được khuyến nghị chuẩn bị kế hoạch ứng phó toàn quốc, bao gồm dự trữ vật tư xét nghiệm, đào tạo nhân viên y tế và chuẩn bị các chiến dịch tiêm chủng kịp thời.
Ngoài các biện pháp y tế, việc hoàn thiện hành lang pháp lý cũng được nhấn mạnh. Luật Phòng bệnh truyền nhiễm vừa được Quốc hội thông qua, và WHO khuyến nghị cần sớm xây dựng các nghị định, thông tư liên quan để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phòng chống bại liệt và các bệnh truyền nhiễm khác.
WHO cũng cảnh báo rằng, ngay cả những khu vực đã loại trừ bại liệt vẫn có nguy cơ bùng phát do virus biến đổi gen, như đã từng xảy ra tại châu Âu, Indonesia, Papua New Guinea và nay là Lào. Điều này cho thấy dịch bại liệt không chỉ là vấn đề nội bộ một quốc gia mà là mối đe dọa y tế toàn cầu, đòi hỏi các nước láng giềng phải phối hợp chặt chẽ để phòng chống.
Dù Việt Nam đã kiểm soát bại liệt thành công trong nhiều năm qua, dịch bại liệt tại Lào là lời cảnh tỉnh về mối nguy tiềm ẩn. Việc duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao, giám sát môi trường và chuẩn bị kịp thời các kế hoạch ứng phó là yếu tố quyết định để bảo vệ trẻ em và cộng đồng trước nguy cơ bệnh tái xuất hiện. Đây cũng là dịp nhắc nhở về tầm quan trọng của hợp tác quốc tế, thông tin minh bạch và sự chủ động trong phòng chống dịch bệnh toàn cầu.
