Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc tăng 76%, chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch

Thị trường Trung Quốc hiện chiếm khoảng 29% tổng giá trị xuất khẩu tôm của cả nước và được xem là điểm sáng tăng trưởng trong năm nay. Riêng nửa đầu tháng 8, kim ngạch đạt gần 57 triệu USD, tương ứng 30% tổng xuất khẩu tôm.

Trong cơ cấu sản phẩm, nhóm “tôm khác” như tôm hùm, tôm rảo… giữ vai trò chủ lực với mức tăng trưởng ba con số, nổi bật là các mặt hàng sống, tươi và đông lạnh. Sản phẩm tôm hùm sống đặc biệt được ưa chuộng. Xuất khẩu tôm sú sang Trung Quốc tăng trưởng hai con số, trong khi tôm chân trắng giảm nhẹ. Tuy nhiên, riêng mảng tôm chân trắng chế biến lại tăng, phản ánh xu hướng tiêu dùng chuyển dịch sang các sản phẩm tiện lợi, chế biến sẵn.

Ảnh minh họa

Về doanh nghiệp, Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ - Sản xuất Phát Lợi tiếp tục dẫn đầu xuất khẩu tôm sang Trung Quốc, chiếm 19% tổng kim ngạch và giữ vị trí số một từ năm 2024 đến nay.

Nhập khẩu tôm tại Trung Quốc phục hồi

Số liệu Hải quan Trung Quốc cho thấy nước này nhập khẩu 519 nghìn tấn tôm nước ấm đông lạnh trong 7 tháng đầu năm 2025, giảm 2% về lượng nhưng tăng 7% về giá trị, đạt 2,73 tỷ USD. Nguyên nhân là giá trung bình tăng 9%, đạt 5,25 USD/kg. Riêng tháng 7, lượng nhập khẩu vọt lên hơn 90 nghìn tấn – mức cao nhất kể từ đầu 2024 – cho thấy nhu cầu đang phục hồi sau giai đoạn trầm lắng.

Ecuador vẫn giữ vị thế thống lĩnh khi cung ứng gần 389 nghìn tấn, chiếm 75% tổng nhập khẩu của Trung Quốc. Ngược lại, Ấn Độ giảm 7% xuống còn 76 nghìn tấn. Một số nguồn cung nhỏ hơn như Myanmar, Argentina hay Thái Lan lại tăng trưởng đáng kể. Tuy nhiên, lượng nhập khẩu lớn trong tháng 7 khiến tồn kho tăng cao, trong khi nhu cầu dịch vụ ăn uống suy yếu đã kéo giá tôm nhập khẩu giảm liên tục trong tháng 8, cho thấy nguy cơ bão hòa ngắn hạn ở phân khúc phổ thông.

Việt Nam khai thác thị trường ngách

Trên thị trường Trung Quốc, Ecuador vượt trội về sản lượng và giá, đặc biệt ở dòng tôm nguyên đầu đông lạnh. Ấn Độ giữ vị trí thứ hai nhưng gặp khó trong kiểm soát chất lượng và chi phí.

Trong bối cảnh đó, tôm Việt Nam tạo dấu ấn ở phân khúc cao cấp với các sản phẩm như tôm sú cỡ lớn, tôm hùm sống và tôm chân trắng chế biến sâu. Đây được coi là hướng đi giúp doanh nghiệp Việt Nam tránh cạnh tranh trực diện với Ecuador và Ấn Độ, đồng thời khai thác xu hướng tiêu dùng cao cấp ngày càng rõ rệt tại Trung Quốc.

Ngắn hạn, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc được dự báo duy trì đà tăng, đặc biệt vào các dịp cao điểm như Trung thu, Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán. Các sản phẩm tôm hùm sống, tôm sú cỡ lớn và tôm chế biến tiện lợi sẽ tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng.

Trong trung hạn, khi sản lượng nuôi trong nước của Trung Quốc gia tăng và cạnh tranh từ Ecuador, Ấn Độ vẫn gay gắt, doanh nghiệp Việt Nam cần kiên định với chiến lược tập trung chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và khai thác phân khúc cao cấp. Song song đó, việc đáp ứng nghiêm ngặt yêu cầu về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn bao bì, nhãn mác sẽ là chìa khóa để giữ vững thị phần lâu dài tại thị trường đầy tiềm năng này.