Được áp dụng nguyên tắc có lợi, bà Trương Mỹ Lan cam kết giải quyết triệt để hậu quả

Bà Trương Mỹ Lan khi chưa bị bắt, Ảnh: SCB

Trong vụ án này, bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị truy tố 3 tội: “Tham ô tài sản”, “Đưa hối lộ”, "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng"; trong đó có tội “Tham ô tài sản” với khung hình phạt cao nhất là tử hình. Bà Lan được xác định, có vai trò chính, gây thiệt hại cũng như chiếm đoạt hàng trăm ngàn tỷ đồng của Ngân hàng SCB.

Được áp dụng quy định theo nguyên tắc có lợi?

Truy tố bà Trương Mỹ Lan theo Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999, theo VKSND TC, bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm thực hiện hành vi phạm tội trong một thời gian dài, trong khi BLHS có sự thay đổi cơ bản về đường lối xử lý tại thời điểm trước và sau ngày BLHS năm 2015 có hiệu lực.

Tại quy định của BLHS năm 1999, BLHS năm 2015 và Nghị quyết số 41 năm 2017 của Quốc hội về thi hành BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, những hành vi phạm tội xảy ra trước ngày 1/1/2018 xử lý theo điều, khoản tương ứng BLHS năm 1999. Những hành vi sai phạm nếu xảy ra sau ngày 1/1/2018 bị xử lý theo các điều, khoản của BLHS năm 2015, có xem xét đến nguyên tắc có lợi cho các bị can.

Từ kết quả điều tra, các cơ quan tiến hành tố tụng đã rà soát, phân loại xử lý các bị can theo các tội danh cụ thể, tương ứng với vị trí, vai trò, số lượng, tính chất, mức độ hành vi và lỗi của từng bị can.

Theo các cơ quan tố tụng, bà Trương Mỹ Lan có hành vi sai phạm diễn ra trong thời gian dài, trước khi BLHS hiện hành có hiệu lực. Cơ quan tố tụng áp dụng nguyên tắc có lợi cho người bị buộc tội, nên áp dụng luật cũ đối với tội danh "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng", theo BLHS năm 1999 thay vì áp dụng BLHS năm 2015.

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 7 BLHS năm 2015, sửa đổi 2017, được hướng dẫn bởi Nghị quyết số 01/2016/NQ-HĐTP, trường hợp điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.

Điểm b K1 Điều 2 Nghị quyết 41/2017/QH14, được hướng dẫn bởi Công văn 3010/VKSTC-V14 năm 2017, có quy định về việc trường hợp các điều khoản của BLHS năm 2015 xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ hơn, tình tiết giảm nhẹ mới.

Miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0h00 phút ngày 1/1/2018, mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích.

Bà Trương Mỹ Lan có hành vi sai phạm diễn ra trong thời gian trước khi BLHS năm 2015 có hiệu lực, nên theo các văn bản pháp luật kể trên, bà Lan sẽ bị áp dụng BLHS 1999 đối với tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng", thay vì áp dụng BLHS năm 2015.

Mong muốn mang tất cả tài sản hợp pháp để khắc phục

Luật sư Giang Hồng Thanh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, 1 trong 5 luật sư bào chữa của bà Trương Mỹ Lan. Ngoài ông Giang Hồng Thanh, các luật sư khác bào chữa cho bà Lan gồm: Luật sư Nguyễn Huy Thiệp, Phan Trung Hoài, Phan Minh Hoàng và Trương Thanh Đức. Luật sư Giang Hồng Thanh cho hay, sức khỏe của bà Trương Mỹ Lan tốt.

Dù mắc nhiều bệnh, phải dùng gần 10 loại thuốc mỗi ngày nhưng bệnh xá và bác sỹ của trại tạm giam không lúc nào để bà Lan bị thiếu thuốc. Về tinh thần, bà Lan ổn định, vững vàng, không than phiền, đổ lỗi, oán trách ai.

Luật sư Thanh cho biết thêm, do gia đình bà Lan ở xa nên cơ quan tố tụng và các cơ sở giam giữ cho phép luật sư thay mặt gia đình mỗi tháng từ 2 - 3 lần gửi đồ ăn uống, nhu yếu phẩm, thuốc men cho bà.

Bà Trương Mỹ Lan bày tỏ việc tự nguyện mang tất cả tài sản hợp pháp của mình cũng như vận động gia đình, kêu gọi bạn bè giúp đỡ để đảm bảo giải quyết triệt để các vấn đề về tài chính, kinh tế liên quan đến hậu quả vụ án (trong trường hợp tòa án phán quyết bà Lan có tội và có trách nhiệm bồi thường, khắc phục).

Bà Trương Mỹ Lan chia sẻ với luật sư, từ khi Nhà nước có chủ trương hợp nhất ba ngân hàng yếu kém thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn vào năm 2011, theo lời vận động của Ngân hàng Nhà nước khi đó, bà Lan đã dùng nhiều tài sản có giá trị hàng chục ngàn tỷ đồng của bản thân và gia đình đưa vào ngân hàng bảo lãnh cho nhiều khoản nợ không phải của mình để làm phương án cơ cấu các khoản cấp tín dụng yếu kém trước đó, tránh cho ba ngân hàng không bị đổ vỡ ảnh hưởng đến hệ thống các tổ chức tín dụng.

Gia đình bà Lan cũng cung cấp danh sách hơn 10 tài sản có giá trị rất lớn và không liên quan đến vụ án tới các cơ quan tố tụng để xin phương án xử lý.

Trước ngày xét xử, bà Trương Mỹ Lan mong muốn các cơ quan tố tụng xem xét một cách kỹ lưỡng, thấu đáo mọi vấn đề, để ban hành quyết định thấu tình đạt lý cho bà và những người khác trong cùng vụ án.