Dự trữ xăng dầu quốc gia: Trách nhiệm thuộc về ai?
(Thị trường tài chính) - Bộ Công thương đề xuất Chính phủ chuyển nhiệm vụ quản lý xăng dầu dự trữ quốc gia (DTQG) sang Bộ Tài chính trong giai đoạn 2024 - 2025.
Đối với đề xuất của Bộ Công thương về chuyển nhiệm vụ quản lý xăng dầu DTQG sang Bộ Tài chính trong giai đoạn 2024 - 2025, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương đánh giá kỹ cơ sở pháp lý, ưu, nhược điểm, giải pháp và lộ trình trong quản lý mặt hàng xăng dầu dự trữ quốc gia (DTQG).
Hiện trong Luật Dự trữ quốc gia, Bộ Công Thương được Chính phủ phân công quản lý mặt hàng xăng dầu DTQG, Bộ Tài chính quản lý nhà nước về lĩnh vực DTQG.
Hơn nữa, xăng dầu là hàng hóa đặc biệt, dễ cháy nổ, độc hại và là ngành hàng kinh doanh có điều kiện; việc bảo quản, vận chuyển, mua bán, nhập, xuất phải tuân theo những tiêu chuẩn kỹ thuật chặt chẽ; các bể chứa xăng dầu, hệ thống đường ống và phương tiện vận tải phải là các loại chuyên dụng, đặc thù.
Do đó, cơ quan quản lý xăng dầu DTQG phải là cơ quan có năng lực, có chuyên môn, nghiệp vụ; có chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực.
Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương đánh giá kỹ cơ sở pháp lý, các ưu điểm, nhược điểm, giải pháp và lộ trình thực hiện để có cơ sở báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Bộ Tài chính cho biết, trong công tác bảo quản xăng dầu DTQG, Bộ Công Thương bảo quản chung với xăng dầu kinh doanh và không lựa chọn doanh nghiệp để bảo quản theo quy định của Bộ Tài chính.
Từ năm 2014 đến 2022, hàng năm, Bộ Công thương thực hiện chuyển tiếp các hợp đồng bảo quản đã ký năm 2014 thông qua các phụ lục hợp đồng để bảo quản xăng dầu DTQG. Đến năm 2023, Bộ Công thương chưa ký hợp đồng bảo quản xăng dầu DTQG.
Do xăng dầu DTQG được Bộ Công Thương bảo quản chung với xăng dầu kinh doanh của doanh nghiệp, không xác định được thời gian tồn chứa và số lượng xăng dầu DTQG thực tế luân phiên đổi hàng.
Đối với công tác nhập, xuất xăng dầu DTQG, từ khi Luật DTQG ban hành năm 2012 đến nay, Bộ Công Thương không xây dựng và thực hiện mua tăng, mua bổ sung, mua bù xăng dầu DTQG.
Hơn nữa, xăng dầu DTQG chưa sử dụng để xuất cấp, chỉ được thực hiện xuất bán, xuất chuyển đổi và xuất hao hụt (theo định mức hàng năm).
Trong chuyển đổi dầu DO 0,25S sang DO 0,05S DTQG, theo quy định về giá, trước khi thực hiện, Bộ Công Thương phải xây dựng hồ sơ phương án gửi Bộ Tài chính ban hành giá bán tối thiểu, giá mua tối đa. Tuy nhiên, Bộ Công Thương không xây dựng hồ sơ phương án giá mà thực hiện ngay việc chuyển đổi, đến nay, việc chuyển đổi đã hoàn thành, Bộ Tài chính không đủ cơ sở pháp lý để xác định giá mua, giá bán chủng loại dầu đã thực hiện.
Về vấn đề này, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương báo cáo quá trình thực hiện nhiệm vụ, nêu rõ tồn tại, phương án xử lý, trình Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.
Ngoài ra, đề nghị Bộ Công Thương xây dựng phương án chuyển đổi chủng loại xăng RON 92 sang RON 95 DTQG. Tiền bán xăng RON 92 sẽ sử dụng để mua xăng RON 95 DTQG, ngân sách nhà nước không cấp bù kinh phí khi chuyển đổi.
Việc chuyển đổi chủng loại xăng DTQG không áp dụng được phương thức bán đấu giá tài sản, phương thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế,… đề nghị Bộ Công Thương khẩn trương tổ chức thực hiện, hoàn thành việc chuyển đổi theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
