Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam kỳ vọng bứt phá, đạt 11 tỷ USD trong năm 2025
(Thị trường tài chính) - Theo Vasep, năm 2025 mở ra cho ngành thủy sản Việt Nam cả cơ hội và thách thức. Dự báo, XK thủy sản có thể vượt mốc 10 tỷ USD và quay lại mốc 11 tỷ USD như năm 2022.
Theo Vasep, năm 2024, ngành xuất khẩu (XK) thủy sản Việt Nam đã "vượt sóng" thành công, cán mốc hơn 10 tỷ USD. Thành tích này là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn ngành trong bối cảnh đầy thách thức: nguồn nguyên liệu biến động, nhu cầu thị trường giảm, cạnh tranh gay gắt và rào cản thương mại gia tăng. Đáng chú ý, con số này chưa bao gồm hơn 250 triệu USD từ XK bột cá, nguồn nguyên liệu then chốt cho ngành thức ăn chăn nuôi.
Điểm sáng từ các ngành hàng chủ lực
Ngành tôm: Bất chấp sức ép lạm phát toàn cầu và sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Ấn Độ, Ecuador, Indonesia, ngành tôm vẫn "bứt phá" với kim ngạch XK gần 3,9 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2023. Thành công này đến từ chiến lược đa dạng hóa sản phẩm (tôm thẻ, tôm sú, tôm hùm, tôm biển...) và tập trung vào phân khúc giá trị gia tăng.
Ngành cá tra: Vượt qua trở ngại về chi phí vận tải và giá nhập khẩu (NK) phục hồi chậm, ngành cá tra đã "lội ngược dòng", đạt kim ngạch XK 2 tỷ USD, tăng 9% so với năm trước. Các thị trường truyền thống như Mỹ, Brazil, Colombia và các quốc gia CPTPP là "bệ đỡ" quan trọng cho sự phục hồi này.
Hải sản khai thác: Dù đối mặt với khó khăn về nguồn nguyên liệu và quy định IUU, hải sản khai thác (cá ngừ, cua, ghẹ, mực, bạch tuộc, nhuyễn thể, cá biển) vẫn ghi dấu ấn với kim ngạch hơn 4 tỷ USD.
Triển vọng 2025: Vừa "chèo lái" vừa "đón sóng"
Năm 2025 mở ra cho ngành thủy sản Việt Nam cả cơ hội và thách thức. Dự báo, XK thủy sản có thể vượt mốc 10 tỷ USD và quay lại mốc 11 tỷ USD như năm 2022. Việt Nam có nhiều cơ hội rộng mở:
Nhu cầu thị trường khởi sắc: Kinh tế thế giới, đặc biệt là Mỹ, Trung Quốc, EU, có dấu hiệu phục hồi, kéo theo nhu cầu tiêu thụ thủy sản tăng. Các thị trường tiềm năng như châu Phi, Đông Nam Á, Trung Đông cũng "rộng cửa" cho thủy sản Việt.
"Lợi thế" từ FTA: 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, đặc biệt là EVFTA và CPTPP, cùng 3 hiệp định đang đàm phán, giúp giảm thuế, mở rộng thị trường và nâng cao sức cạnh tranh cho thủy sản Việt.
Xu hướng giá trị gia tăng: Chế biến sâu, phát triển sản phẩm giá trị gia tăng, đặc biệt là sản xuất phụ phẩm theo hướng kinh tế tuần hoàn, không chỉ là xu thế mà còn là chiến lược "sống còn" để nâng cao vị thế ngành thủy sản Việt.
Chính sách thuế của Mỹ: Việc Mỹ tăng thuế với thủy sản từ các quốc gia đối thủ, như Trung Quốc, có thể tạo "khoảng trống" thị trường cho thủy sản Việt, vốn được đánh giá cao về chất lượng và giá cả.
Tuy vậy chúng ta có không ít thách thức cần ứng phó:
Biến đổi khí hậu: Nước biển dâng, nhiệt độ thay đổi, ô nhiễm nguồn nước... đe dọa trực tiếp đến nguồn cung nguyên liệu, gia tăng nguy cơ dịch bệnh, ảnh hưởng đến chất lượng thủy sản.
Cạnh tranh gay gắt: Các "ông lớn" như Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc, Ecuador không ngừng gia tăng sản lượng và chất lượng, tạo áp lực cạnh tranh lớn về giá và chất lượng.
Chi phí "leo thang": Giá thức ăn chăn nuôi, nhiên liệu, vận chuyển tăng cao, "ăn mòn" lợi nhuận, giảm sức cạnh tranh của thủy sản Việt.
Rào cản thương mại và địa chính trị: Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, "thẻ vàng" IUU, các biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp, quy định về chất lượng, môi trường... gia tăng chi phí, hạn chế nguồn cung và khả năng cạnh tranh. Biến động địa chính trị cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho chuỗi cung ứng và thương mại thủy sản.
Để "vững tay chèo" trong năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam cần chủ động thích ứng, tận dụng cơ hội, hóa giải thách thức, hướng tới phát triển bền vững và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
