Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc thăng hoa tại Trung Quốc, liệu Mỹ có soán ngôi?
(Thị trường tài chính) - Vasep cho biết, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc tăng trưởng ổn định, đạt 163 triệu USD trong quý IV/2024, góp phần nâng tổng kim ngạch năm lên 581 triệu USD. Trong khi đó, Mỹ có cơ hội giành lại vị thế dẫn đầu khi dỡ bỏ thuế chống bán phá giá, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu cá tra Việt Nam.
Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu cá tra Việt Nam (Vasep) dẫn số liệu từ Hải quan Việt Nam cho thấy, quý IV/2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc và Hong Kong đạt 163 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng tăng trưởng duy trì ổn định trong suốt cả quý, góp phần nâng tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này trong năm 2024 lên 581 triệu USD, nhỉnh hơn 1% so với năm 2023.
Bên cạnh đó, việc Hoa Kỳ thực thi phán quyết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đang mở ra cơ hội lớn cho cá tra Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Mỹ. Đây được xem là bước tiến quan trọng giúp tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai nước, nhất là trong bối cảnh Việt Nam và Hoa Kỳ vừa nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Trong vòng một thập kỷ qua, Trung Quốc và Mỹ liên tục thay phiên nhau giữ vị trí là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam. Năm 2017, Trung Quốc lần đầu tiên vượt qua Mỹ để dẫn đầu về nhập khẩu mặt hàng này. Tuy nhiên, đến năm 2018, Mỹ nhanh chóng lấy lại vị thế khi giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 550 triệu USD, trong khi Trung Quốc ghi nhận con số 529 triệu USD.
Từ năm 2019 đến nay, xuất khẩu cá tra sang Mỹ chịu nhiều tác động do thuế chống bán phá giá, khiến Trung Quốc giữ vững vị trí số một trong suốt 6 năm liên tiếp. Năm 2024, thị trường Trung Quốc đóng góp 29% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Đáng chú ý, tháng 10/2024 đạt mức xuất khẩu cao nhất từ đầu năm với hơn 61 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các sản phẩm phile cá tra đông lạnh từ Việt Nam đang rất được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng. Riêng trong quý IV/2024, xuất khẩu dòng sản phẩm này sang Trung Quốc đạt hơn 100 triệu USD, tăng 62% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tính chung cả năm 2024, xuất khẩu phile cá tra đông lạnh đạt 349 triệu USD, giảm 6% so với năm 2023 nhưng vẫn chiếm tới 60% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường này.
Ngoài phile đông lạnh, Trung Quốc cũng gia tăng nhập khẩu các sản phẩm cá tra chế biến khác như cá khô, cá nguyên con, cá cắt khúc và bong bóng cá. Quý IV/2024, giá trị nhập khẩu các sản phẩm này tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng (GTGT) trong quý IV/2024 ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 92% so với cùng kỳ năm 2023.
Theo Vasep, hiện tại, Mỹ và Trung Quốc là hai thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, với việc Mỹ và Việt Nam vừa ký kết Thỏa thuận song phương về dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với cá phile xuất khẩu từ Việt Nam, câu hỏi đặt ra là liệu Mỹ có thể giành lại vị trí dẫn đầu trong năm 2025? Nếu chính sách này sớm có hiệu lực, xuất khẩu cá tra sang Mỹ hứa hẹn sẽ phục hồi mạnh mẽ, mở ra cơ hội lớn cho ngành thủy sản Việt Nam trong thời gian tới.
