Thanh tra Cụm công nghiệp Từ Liêm, phát hiện loạt vi phạm của Công ty Kova, Sơn Hà, Gold Sun
(Thị trường tài chính) - Thanh tra Thành phố Hà Nội vừa công bố Kết luận số 484/KL-TTTP-P2 về công tác quản lý quy hoạch, đất đai, trật tự xây dựng và bảo vệ môi trường tại Cụm công nghiệp Từ Liêm. Kết luận chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng của các doanh nghiệp thuê đất cũng như sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng.
Nhiều sai phạm tại Cụm công nghiệp Từ Liêm
Thanh tra Thành phố Hà Nội mới đây đã công bố kết luận về hàng loạt sai phạm tại Cụm công nghiệp Từ Liêm, nơi vốn được quy hoạch cho mục đích cây xanh và không gian công cộng. Dù được triển khai nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, cụm công nghiệp này lại đang đi chệch định hướng quy hoạch, đặt ra yêu cầu cần phải điều chỉnh để phù hợp với kế hoạch tổng thể của thành phố.
Theo Quyết định số 3976/QĐ-UBND ngày 13/8/2015, khu vực GS3-2 – nơi Cụm công nghiệp Từ Liêm hiện hữu – được quy hoạch làm không gian cây xanh, vườn ươm, quảng trường trung tâm và khu vực cách ly. Tuy nhiên, thực tế, khu đất này đã được Thành phố bố trí cho 88 doanh nghiệp thuê, đạt tỷ lệ lấp đầy 100%. Với sự sai lệch này, UBND Thành phố sẽ phải xem xét phương án điều chỉnh nhằm đảm bảo phù hợp với quy hoạch tổng thể đã được duyệt.

Kết quả kiểm tra 30/88 doanh nghiệp tại cụm công nghiệp này đã cho thấy nhiều sai phạm liên quan đến sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển nhượng sai quy định và xây dựng trái phép. Cụ thể:
Sai mục đích sử dụng đất: Năm doanh nghiệp gồm Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Kova, Công ty CP Dịch vụ môi trường Từ Liêm, Công ty TNHH Cơ nhiệt điện lạnh Bách Khoa, Công ty CP Thương mại Hiệp Hương và Công ty TNHH Selta đã sử dụng đất không đúng mục đích được cấp theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai 2013.
Cho thuê tài sản trái quy định: Bốn công ty, bao gồm Công ty CP Quốc tế Sơn Hà, Công ty TNHH Hòa Phong, Công ty CP Thương mại và XNK Ngọc Ánh, cùng Công ty TNHH Sản xuất và Đầu tư Hoàng Giang, đã cho thuê một phần tài sản gắn liền với đất nhưng chưa tuân thủ quy định của pháp luật.
Sử dụng đất không được giao: Công ty CP Đầu tư phát triển Ngành nước và Môi trường bị phát hiện sử dụng đất khi chưa được cơ quan chức năng giao hoặc cho thuê theo đúng trình tự.
Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là việc Giám đốc Ban Quản lý dự án Cụm công nghiệp tập trung vừa và nhỏ huyện Từ Liêm (trước đây) đã ký kết nhiều hợp đồng cho thuê kho bãi trên khu vực đất quy hoạch cây xanh và công cộng, với tổng diện tích khoảng 4.000m², điều này vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai 2003 và 2013.
Không chỉ vướng mắc trong vấn đề đất đai, trật tự xây dựng tại Cụm công nghiệp Từ Liêm cũng tồn tại nhiều vi phạm kéo dài.
Giai đoạn 2002 – 2014: Có tới 22 doanh nghiệp đã xây dựng công trình không đúng quy hoạch, nhưng không bị xử lý hoặc lập hồ sơ vi phạm.
Từ năm 2014 đến nay: Một số doanh nghiệp tiếp tục xây dựng sai phép nhưng UBND phường Minh Khai, phường Phương Canh, cùng các đội quản lý trật tự xây dựng của quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm vẫn chưa thiết lập hồ sơ xử lý. Đáng chú ý, Công ty TNHH Hoàng Vũ bị phát hiện xây dựng trái phép vào năm 2023, dù đã bị UBND quận Bắc Từ Liêm xử phạt 220 triệu đồng và yêu cầu tháo dỡ, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện cưỡng chế.
Ngoài ra, Công ty TNHH Cơ nhiệt điện Bách Khoa đã xây dựng nhà khung thép tiền chế với diện tích lên tới 1.265m², cao 18m, không đúng bản vẽ tổng mặt bằng được duyệt. Mặc dù đã bị phạt 340 triệu đồng và có quyết định cưỡng chế từ UBND quận Nam Từ Liêm, nhưng công trình vẫn chưa bị tháo dỡ.
Cụm công nghiệp Từ Liêm cũng không đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn môi trường. Kết quả thanh tra cho thấy báo cáo quan trắc môi trường định kỳ chưa thực hiện đủ các vị trí theo quy định, trong khi hệ thống sổ nhật ký vận hành Trạm xử lý nước thải tập trung bị ghi chép sơ sài, thiếu thông tin quan trọng về lưu lượng nước thải, lượng điện tiêu thụ, hóa chất xử lý, cũng như lượng bùn thải phát sinh.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Thanh tra Thành phố khẳng định trách nhiệm chính thuộc về Ban Quản lý dự án Cụm công nghiệp tập trung vừa và nhỏ huyện Từ Liêm trước đây (nay là Ban Quản lý dự án ĐTXD quận Bắc Từ Liêm) do không kịp thời phát hiện và báo cáo các vi phạm.
Bên cạnh đó, UBND phường Minh Khai, UBND phường Phương Canh, cùng các đội quản lý trật tự xây dựng của hai quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm cũng phải chịu trách nhiệm khi không xử lý nghiêm các sai phạm về xây dựng trong suốt nhiều năm qua.
Trước thực trạng này, Thanh tra Thành phố đã kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo UBND quận Bắc Từ Liêm và UBND quận Nam Từ Liêm tiến hành kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan. Đồng thời, các quận cần lập hồ sơ xử lý nghiêm các công trình vi phạm, yêu cầu tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, đảm bảo tuân thủ quy hoạch chung.
Đối với các sai phạm về đất đai, các doanh nghiệp vi phạm phải điều chỉnh mục đích sử dụng đất theo quy định, đồng thời xử lý các trường hợp cho thuê tài sản sai quy định.
Ngoài ra, Thanh tra Thành phố cũng đề xuất tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tại Cụm công nghiệp Từ Liêm, nhằm ngăn chặn kịp thời các vi phạm mới phát sinh, tránh tình trạng buông lỏng quản lý kéo dài như trước đây.