Phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng vọt, nhiều doanh nghiệp vẫn tích cực đàm phán với trái chủ xin khất nợ

Báo cáo tháng 6 của Bộ Tài chính cho thấy, từ đầu năm đến nay ghi nhận tổng số 110.200 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành riêng lẻ. Trong đó, tổ chức tín dụng chiếm 63,2% với 69.600 tỷ đồng. Doanh nghiệp bất động sản chiếm 28,6%, với 31.500 tỷ đồng.

Hình minh họa.

Về cơ cấu nhà đầu tư, tổ chức mua trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp chiếm 94,8% khối lượng phát hành, tập trung vào các tổ chức tín dụng (53,5%) và công ty chứng khoán (21,9%). Còn lại là các nhà đầu tư cá nhân mua khoảng 5,2%.

Cũng theo báo cáo của Bộ Tài chính, các đợt phát hành trái phiếu có lãi suất bình quân 7,41% một năm, kỳ hạn trung bình 3,78 năm. Ngoài ra, hiện có 14,5% trái phiếu phát hành có điều khoản đảm bảo.

Măc dù vậy, tình hình thanh toán nghĩa vụ tài chính với trái chủ của các doanh nghiệp vẫn chưa khả quan. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, các tổ chức phát hành mua lại khoảng 59.800 nghìn tỷ đồng trái phiếu trong nửa đầu năm, giảm 39% so với cùng kỳ năm 2023.

Báo cáo của công ty xếp hạng tín nhiệm VIS Rating cho thấy, tỷ lệ chậm trả toàn thị trường đến cuối tháng 5 là 16,1%, tăng 1% so với cuối năm 2023. Đơn vị này ước tính khoảng 30% lượng trái phiếu đáo hạn trong tháng 6 có khả năng cao không trả được nợ gốc đến hạn. Trong đó, phần lớn trái phiếu đã chậm trả lãi trước đó.

Trước áp lực trả tiền vẫn cao, nhiều doanh nghiệp tích cực đàm phán với trái chủ để xin khất nợ. VNDirect ước tính đến ngày 29/5, thị trường ghi nhận hơn 90 tổ chức phát hành đạt thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu, tổng giá trị được gia hạn là hơn 144.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số chọn giải pháp hoán đổi trái phiếu sang tài sản khác, phổ biến với các công ty địa ốc là trả bằng bất động sản. Các công ty cũng thương thảo với trái chủ để giảm lãi suất và kéo dài thêm kỳ trả lãi.

Không chỉ với các doanh nghiệp đã chậm trả, áp lực thanh toán vẫn đang hiện hữu với các doanh nghiệp. Theo thống kê của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), nửa cuối năm 2024, ước tính sẽ có khoảng gần 140.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn, phần lớn là bất động sản với gần 59.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 42%.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục theo dõi tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô, phục hồi thị trường bất động sản.

Theo cơ quan này, cùng với tăng trưởng tín dụng phù hợp, các biện pháp đảm bảo minh bạch, nâng chất lượng trái phiếu doanh nghiệp sẽ hỗ trợ thị trường tự điều chỉnh, ngăn các trường hợp lợi dụng chính sách, phát triển an toàn, bền vững hơn.

Cùng đó, nhà chức trách sẽ hoàn thiện quy định pháp luật, nghiên cứu chính sách khuyến khích xếp hạng tín nhiệm, lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán, phát triển hệ thống nhà đầu tư tổ chức. Họ cũng có kế hoạch tăng nguồn lực, nhân sự cho các cơ quan thanh, kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước.

Đánh giá về thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay, chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực nhận định, những diễn biến tích cực của thị trường trái phiếu doanh nghiệp cho thấy, thị trường này đang dần lấy lại được niềm tin của công chúng.

Theo ông Lực, nguyên nhân do nhu cầu vốn, đặc biệt là vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp, khi nền kinh tế phục hồi, đang ở mức rất cao. Bên cạnh đó, niềm tin trên thị trường đang dần quay lại. Tuy nhiên, nếu so với kỳ vọng, sự phục hồi như trên vẫn chưa tương xứng.