Châu Âu nỗ lực phút chót để tránh mức thuế 30% từ Mỹ

Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ đang tiến hành đàm phán để đạt được một thỏa thuận thương mại mới. Theo đó, Washington có thể áp dụng mức thuế 15% đối với hàng hóa EU, đi kèm với một số miễn trừ. Hai nhà ngoại giao châu Âu tiết lộ thông tin này vào ngày 23/7, cho rằng đây có thể là bước đi tiếp theo trong chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump, sau khi Mỹ đạt được thỏa thuận quan trọng với Nhật Bản đầu tuần.

Hiện tại, Mỹ dự kiến áp mức thuế 30% đối với hàng hóa nhập khẩu từ EU kể từ ngày 1/8 nếu không có thỏa thuận nào được ký kết. Biện pháp này, có thể bao gồm cả ô tô, đang thúc đẩy các nhà đàm phán EU khẩn trương tìm kiếm một giải pháp tương tự thỏa thuận mà Washington vừa ký với Nhật Bản vào ngày 22/7.

Nếu thỏa thuận được ký kết, một số lĩnh vực như hàng không, gỗ xẻ, dược phẩm và nông sản có thể được miễn thuế. Tuy nhiên, giới ngoại giao châu Âu cho biết chính quyền Washington chưa cho thấy dấu hiệu sẵn sàng điều chỉnh mức thuế 50% hiện tại đang áp dụng với thép nhập khẩu từ EU.

Nhà Trắng chưa bình luận về tiến trình đàm phán, trong khi cố vấn thương mại của Tổng thống Trump, ông Peter Navarro, khuyến cáo cần đánh giá thận trọng các thông tin từ phía châu Âu.

Ủy ban châu Âu khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi các biện pháp đối phó nếu đàm phán thất bại. Dự kiến vào ngày 25/7, các nước EU sẽ bỏ phiếu về kế hoạch áp mức thuế trả đũa trị giá 93 tỷ euro (101 tỷ USD) đối với hàng hóa Mỹ. Phần lớn thành viên ủng hộ việc sử dụng công cụ chống cưỡng chế để bảo vệ lợi ích kinh tế của khối.

Diễn biến đàm phán với EU diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Trump công bố thỏa thuận thương mại song phương với Nhật Bản – nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Mỹ. Thỏa thuận này bao gồm gói đầu tư 550 triệu USD từ Nhật Bản vào các lĩnh vực chiến lược của Mỹ như năng lượng, bán dẫn, khoáng sản hiếm, dược phẩm và đóng tàu. Tokyo cũng cam kết mua 100 máy bay Boeing và tăng nhập khẩu nông sản Mỹ.

Theo thỏa thuận này, mức thuế đối với ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản sẽ giảm từ 27,5% xuống còn 15%. Động thái này làm dấy lên hy vọng rằng Washington sẽ áp dụng mức thuế tương tự cho các sản phẩm ô tô từ châu Âu, đặc biệt khi EU là một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ trong ngành công nghiệp ô tô.

Phản ứng trước thông tin trên, thị trường chứng khoán châu Á và châu Âu ghi nhận đà tăng nhẹ, trong khi thị trường Mỹ phản ứng thận trọng hơn do lo ngại về kết quả kinh doanh kém khả quan từ các tập đoàn lớn. Nhiều tập đoàn Mỹ đang chứng kiến lợi nhuận sụt giảm do chính sách thương mại thiếu nhất quán của chính quyền Trump, gây gia tăng chi phí, rối loạn chuỗi cung ứng và suy yếu niềm tin người tiêu dùng.

Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô Mỹ bày tỏ sự bất mãn với thỏa thuận Mỹ-Nhật. Họ lo ngại việc giảm thuế cho ô tô nhập từ Nhật (với ít linh kiện sản xuất tại Mỹ) trong khi vẫn giữ nguyên mức thuế 25% đối với xe từ Canada và Mexico, nơi tập trung nhiều nhà máy của các hãng như Ford, General Motors và Stellantis.

Ông Matt Blunt, Chủ tịch Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, nhận định: “Bất kỳ thỏa thuận nào áp dụng thuế thấp hơn cho xe nhập từ Nhật Bản, với ít thành phần nội địa Mỹ, trong khi duy trì thuế cao với xe do các nhà máy Bắc Mỹ sản xuất có tỷ lệ nội địa cao, đều là một thỏa thuận bất lợi cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ”.

Mặc dù vậy, thị trường vẫn kỳ vọng vào khả năng Mỹ nhượng bộ với EU, đặc biệt khi cổ phiếu các hãng ô tô châu Âu tăng mạnh sau thỏa thuận với Nhật Bản. Tuy nhiên, các quan chức EU lưu ý rằng hiện chưa có tín hiệu rõ ràng từ phía Washington.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết mức thuế ưu đãi 15% dành cho Nhật Bản là kết quả của cơ chế tài chính sáng tạo do Tokyo đề xuất, điều mà ông không tin các quốc gia khác có thể sao chép được.

Tổng thống Trump, trong một bài đăng trên mạng xã hội ngày 23/7, cho biết ông sẵn sàng giảm thuế nếu đối tác cam kết mở cửa thị trường. Ông khẳng định nhiều quốc gia sẽ tới Washington trong tuần này để tiếp tục đàm phán và kỳ vọng có thể hoàn tất các thỏa thuận trước thời hạn vào tuần tới. Trước đó, thời hạn chốt thỏa thuận từng nhiều lần bị Nhà Trắng trì hoãn do áp lực từ thị trường và giới vận động hành lang.

Bên cạnh EU, Mỹ cũng đang đẩy mạnh tiến trình đàm phán thương mại với Trung Quốc. Các quan chức hai bên dự kiến gặp nhau tại Stockholm vào tuần tới để thảo luận về khả năng gia hạn thời hạn đàm phán, hiện được ấn định vào ngày 12/8. Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ và bày tỏ mong muốn tiếp tục đối thoại với phía Trung Quốc.