Mỹ có thể rút khỏi WHO ngay trong ngày đầu ông Trump nhậm chức
(Thị trường tài chính) - Việc rút lui nhanh chóng sẽ cắt đứt nguồn tài chính quan trọng của cơ quan y tế toàn cầu và làm tổn hại đến khả năng giải quyết các trường hợp khẩn cấp của cơ quan này.
Theo báo cáo từ The Financial Times, nhóm chuyển giao của Donald Trump đang lên kế hoạch rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngay trong ngày đầu tiên của chính quyền mới, một động thái được các chuyên gia cảnh báo có thể gây tác động "thảm khốc" đối với sức khỏe toàn cầu.
Các thành viên trong nhóm của Trump đã thông báo với các chuyên gia về kế hoạch này, dự kiến sẽ được công bố vào ngày nhậm chức 20/1. Việc rút lui này sẽ tước đi nguồn tài trợ lớn nhất của WHO, làm suy yếu nghiêm trọng khả năng ứng phó với các cuộc khủng hoảng y tế công cộng như đại dịch Covid-19.
Giáo sư Lawrence Gostin, chuyên gia về y tế toàn cầu tại Trường Luật Georgetown, nhận định kế hoạch rút lui "ngay ngày đầu tiên" sẽ là "thảm họa" cho y tế toàn cầu và để lại một khoảng trống lớn trong tài trợ và lãnh đạo y tế toàn cầu mà khó có thể lấp đầy.
Căng thẳng trong quan hệ giữa Mỹ và WHO leo thang sau khi ông Trump đề cử một số đồng minh, trong đó có Robert F. Kennedy, người hoài nghi về vắc-xin, vào các vị trí cao trong chính quyền mới. Tuy nhiên, Gostin cho rằng việc rút lui ngay lập tức có thể không phải là ưu tiên cao nhất của ông Trump.
Hoa Kỳ là nhà tài trợ lớn nhất của WHO, đóng góp khoảng 16% ngân sách của tổ chức này trong năm tài chính 2022-2023.
Năm 2020, Trump từng khởi động quy trình rút khỏi WHO khi Covid-19 bùng phát, với cáo buộc tổ chức này bị Trung Quốc kiểm soát. Tuy nhiên, quá trình này chưa hoàn tất và ông Joe Biden đã khôi phục quan hệ với WHO ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức vào năm 2021. Lần này, một số thành viên trong nhóm của ông Trump muốn đẩy nhanh tiến độ rút lui sau khi khởi động quy trình.
Ashish Jha, cựu Điều phối viên phản ứng Covid của Nhà Trắng dưới thời ôngBiden và là hiệu trưởng Trường Y tế Công cộng của Đại học Brown, cho biết nhóm chuyển giao muốn ông Trump rút lui trong ngày đầu tiên vì "ý nghĩa biểu tượng" của việc đảo ngược hành động của ông Biden vào ngày nhậm chức.
"Rất nhiều người trong nhóm nội bộ của chính quyền không tin tưởng vào WHO và muốn thể hiện một cách ‘biểu tượng’ rằng họ rút lui ngay từ ngày đầu", ông nói.
Ông Jha cũng cho biết một nhóm người trong đội muốn ở lại tổ chức và thúc đẩy cải cách WHO, nhưng nhóm ủng hộ cắt đứt quan hệ đang chiếm ưu thế.
Ông Jha nhấn mạnh vai trò quan trọng của WHO trong hợp tác toàn cầu về phát triển và phân phối vắc-xin cũng như các phương pháp điều trị khẩn cấp, đồng thời cảnh báo việc không tham gia sẽ khiến Hoa Kỳ bị động trước các đợt bùng phát dịch bệnh trong tương lai.
"Không tham gia vào những tổ chức này có nghĩa là bạn sẽ không nghe được những gì đang xảy ra khi đợt bùng phát tiếp theo xảy ra", ông cảnh báo.
Gostin dự báo WHO sẽ trải qua "những năm khó khăn" với nhiều thách thức trong việc đối phó với các tình huống khẩn cấp về sức khỏe và buộc phải cắt giảm đáng kể đội ngũ khoa học.
Ông cảnh báo rằng nếu Mỹ rút khỏi WHO, các quốc gia châu Âu khó có thể tăng nguồn tài trợ, trong khi Trung Quốc có thể tận dụng cơ hội để gia tăng ảnh hưởng. "Đó sẽ không phải là một quyết định thông minh vì việc rút lui sẽ nhường quyền lãnh đạo cho Trung Quốc", ông kết luận.
Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc của WHO, cho biết trong tháng này rằng đây là một "tổ chức độc nhất" hy vọng được hợp tác với các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ.
"Về phía chúng tôi, chúng tôi sẵn sàng hợp tác", ông nói. "Tôi tin rằng các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ hiểu rằng Hoa Kỳ không thể an toàn trừ khi phần còn lại của thế giới an toàn".
Theo FT
