Tỷ lệ thu nhập lãi thuần ngân hàng sẽ phục hồi chậm hơn dự kiến

NIM có diễn biến trái chiều giữa các ngân hàng

Theo báo cáo của KBSV được ban hành vào đầu tháng 12, hầu hết các ngân hàng trong danh mục theo dõi của đơn vị này trong quý đều có NIM giảm so với quý trước (ngoại trừ TCB, TPB, MSB, OCB cải thiện nhẹ). Diễn biến không đồng pha giữa các ngân hàng cho thấy sự hồi phục của NIM chưa được như kỳ vọng.

NIM của các ngân hàng trong quý 2 và 3 năm 2023

Các chuyên gia của KBSV cho rằng, áp lực chi phí vốn vẫn còn khi những khoản huy động với lãi suất cao có kỳ hạn 1 năm tới cuối năm 2023/ đầu năm 2024 mới đáo hạn. Do vậy, các ngân hàng sẽ cần thêm 1-2 quý nữa để đưa chi phí vốn (CoF) về mức tương đồng như các bước đi ở lãi suất điều hành. Tuy nhiên mức lãi suất huy động hiện tại đã về vùng đáy Covid-19, khó còn dư địa giảm thêm nên các chuyên gia cũng lưu ý rủi ro tăng lãi suất huy động trở lại sẽ cản trở tốc độ cải thiện chi phí vốn CoF.

Theo quan sát của KBSV, gần đây một số ngân hàng đã tăng lại lãi suất tiền gửi để nhằm mục đích: Tăng tỷ trọng huy động dài hạn để đáp ứng yêu cầu về tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay dài hạn dưới 30% theo Thông tư 06, và chuẩn bị nguồn cho tăng trưởng tín dụng cuối năm.

Ở chiều lãi suất cho vay, KBSV cho biết lợi suất trên tài sản sinh lời (IEA) của các ngân hàng trong danh mục theo dõi tiếp tục giảm trong quý 3 (giảm 17 điểm cơ bản). Trong đó, nhóm Ngân hàng quốc doanh (SOB) và một số NH TMCP lớn (ACB, STB) có mức giảm đang kể từ 20-30 điểm cơ bản bởi chính sách hỗ trợ khách hàng.

KBSV cho rằng trong thời gian tới IEA sẽ duy trì xu hướng giảm do các ngân hàng cạnh tranh lãi suất cho vay để giải quyết bài toán tăng trưởng tín dụng; đồng thời do cơ cấu danh mục cho vay sang nhóm KHDN ở một số ngân hàng – vốn là nhóm có lợi suất thấp hơn nhóm KHCN.

NIM phục hồi chậm và có sự phân hóa giữa các nhóm ngân hàng

Với diễn biến lệch pha giữa chi phí vốn (CoF) và lợi suất tài sản sinh lời (IEA), KBSV cho rằng tốc độ hồi phục của NIM sẽ chậm hơn dự kiến, thậm chí xu hướng giảm sẽ tiếp tục ở 1 số ngân hàng trong quý 4/2023. Sang năm 2024, mặt bằng lãi suất thấp sẽ được phản ánh hết vào CoF, trong khi lãi suất cho vay giảm chậm và có độ trễ.

 Biến động IEA, COF, NIM của các ngân hàng so với quý trước (điểm %)

Trên cơ sở đó, các chuyên gia của KBSV kỳ vọng năm 2024 biên lãi thuần NIM của ngành ngân hàng sẽ có sự cải thiện rõ rệt hơn, nhưng chưa thể quay trở lại mức cao như năm 2022. Đồng thời, báo cáo của KBSV cũng cho rằng, nhóm ngân hàng quốc doanh (SOB) và ACB sẽ chứng kiến tốc độ cải thiện NIM khiêm tốn hơn các ngân hàng khác do đảm nhiệm vai trò “hỗ trợ nền kinh tế”.