Việt Nam có 'làng cổ trên mây’ nằm ở độ cao hơn 2.000m ít người biết đến, cách thị trấn nhỏ 'đẹp nhất thế giới' hơn 80km
(Thị trường tài chính) - Cả bản nhỏ được ôm ấp bởi núi đồi, bởi mây, sương và nắng, cứ ngỡ như miền cổ tích giữa đời thực.
Nằm ở độ cao trên 2000m so với mực nước biển, xã Y Tý (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) lặng lẽ tựa mình vào dãy Nhìu Cồ San hùng vĩ. Nhiều người tìm đến Y Tý để săn biển mây, ngắm những ngôi nhà tường trình cổ kính, chiêm ngưỡng ruộng bậc thang thay đổi sắc màu theo mùa và khám phá vẻ đẹp huyền bí của bản Choản Thèn – nơi đẹp tựa chốn bồng lai tiên cảnh.
Bản Choản Thèn là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Hà Nhì, chỉ cách trung tâm xã Y Tý khoảng 2km và cách thị trấn Sapa – “thị trấn nhỏ đẹp nhất thế giới” của Việt Nam hơn 80km. Với hơn 300 năm tồn tại, Choản Thèn vẫn giữ được nét đẹp truyền thống và bản sắc văn hóa độc đáo. Trong tiếng Hà Nhì, “Choản Thèn” có nghĩa là bản làng hình tròn, xung quanh bao bọc bởi những thửa ruộng bậc thang.
Vẻ đẹp của bản Choản Thèn hiện diện quanh năm, nhưng mỗi mùa lại mang đến một nét quyến rũ riêng. Từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau là thời điểm lý tưởng để săn mây, khi cả thung lũng rộng lớn sau một đêm dài được bao phủ bởi lớp mây dày đặc biến những đỉnh núi cao thành các đảo nhỏ giữa biển mây trắng xóa tạo nên khung cảnh đẹp tựa chốn thần tiên như lạc vào bồng lai.
Vào khoảng tháng 5, tháng 6, khi mùa nước đổ về, ruộng bậc thang ở Choản Thèn sáng lấp lánh dưới ánh nắng, báo hiệu một mùa vụ mới sắp bắt đầu. Từ giữa tháng 8 đến tháng 9, Choản Thèn bước vào mùa lúa chín trở thành một bức tranh vàng óng rực rỡ, thu hút du khách đến thưởng ngoạn vẻ đẹp của những cánh đồng lúa đang vào vụ thu hoạch. Mùa lúa chín tại Choản Thèn được xem là một trong những điểm “săn lúa chín” đẹp nhất vùng Tây Bắc, nơi người ta có thể cảm nhận trọn vẹn hương sắc của mùa thu hoạch.
Bên cạnh đó, những nếp nhà đặc trưng trong văn hóa của người Hà Nhì cũng là dấu ấn đặc biệt góp phần tạo nên vẻ đẹp của Choản Thèn. Đối với người dân nơi đây, ngôi nhà là điều quan trọng nhất trong cuộc sống. Họ có câu “Lạ Khố Khố Hứ Chà” mang ý nghĩa rằng ngôi nhà là trung tâm của đời sống gia đình. Những ngôi nhà trình tường độc đáo ở bản Choản Thèn không chỉ có sức hút riêng mà còn mang lại sự tiện ích cho cư dân nơi đây. Nhờ cách xây dựng đặc biệt, những ngôi nhà này giữ ấm vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè. Từ xa, chúng trông như những chiếc nấm khổng lồ vững chắc giữa thiên nhiên.
Người Hà Nhì đen còn giữ gìn được nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo. Họ vẫn duy trì trang phục truyền thống, nghề nấu rượu, đan lát và trang trí hoa văn thổ cẩm. Bên cạnh đó, các làn điệu dân ca, dân vũ, lễ hội và trò chơi dân gian cũng là những giá trị văn hóa mà cộng đồng này trân trọng và truyền lại qua nhiều thế hệ. Những nét văn hóa đặc sắc ấy làm nên vẻ đẹp riêng cho Choản Thèn và tạo sức hấp dẫn khó quên cho bất kỳ ai có dịp ghé thăm.
Tháng 6 năm 2021, bản Choản Thèn được UBND tỉnh Lào Cai công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh, đánh dấu một bước phát triển quan trọng cho vùng đất này. Để có được thành quả này, không thể không nhắc đến vai trò của dự án “Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch tại hai tỉnh Lào Cai và Sơn La” (GREAT).
Dự án có tổng kinh phí tài trợ 33,7 triệu đô la Úc (tương đương khoảng 600 tỷ đồng Việt Nam) nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số tại các tỉnh Sơn La và Lào Cai. Với sự hỗ trợ của dự án, du lịch cộng đồng đã dần xuất hiện tại Choản Thèn, tạo điều kiện cải thiện chất lượng cuộc sống của bà con dân tộc Hà Nhì, đồng thời mang đến nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình.
Khi đến các homestay tại Choản Thèn, du khách sẽ được nghỉ ngơi trong những ngôi nhà trình tường đơn sơ nhưng sạch sẽ, đầy đủ tiện nghi cơ bản, mang đậm phong cách sinh hoạt của người dân địa phương. Bên cạnh đó, du khách còn có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc sản của người Hà Nhì – Y Tý. Vào mỗi dịp cuối tuần, đội văn nghệ của hội phụ nữ thôn sẽ trình diễn những tiết mục đặc sắc, mang đến không gian văn hóa ấm cúng, thân tình, giúp du khách hiểu thêm về đời sống văn hóa của người dân nơi đây.
