Việt Nam có hồ nước dung tích lớn nhất Đông Nam Á, trải dài 230km, là nguồn cấp nước chính cho 'công trình thế kỷ' do Liên Xô thiết kế
(Thị trường tài chính) - Nơi đây không chỉ có cảnh quan hùng vĩ mà còn sở hữu một công trình kỳ vĩ bậc nhất thế kỷ XX.
Hồ Hòa Bình là hồ chứa nước nhân tạo quy mô lớn nằm trên sông Đà, trực tiếp phục vụ cho hoạt động của nhà máy Thủy điện Hòa Bình.
Với chiều dài khoảng 230km và dung tích đạt 9,5 tỷ m3, đây được đánh giá là hồ nhân tạo lớn nhất Việt Nam và thuộc nhóm lớn nhất khu vực Đông Nam Á về dung tích.
Dung tích của hồ vượt khoảng 2,5 lần so với hồ Thác Bà và gấp 6 lần hồ Dầu Tiếng. Diện tích mặt nước khoảng 80km², tương đương 16 lần diện tích hồ Tây và lớn hơn hồ Gươm đến 667 lần.
Không gian lòng hồ rộng lớn tạo nên hệ sinh thái phong phú với 47 đảo lớn nhỏ, gồm 11 đảo đá vôi và 36 đảo núi đất. Trên các đảo là hệ thống núi đá vôi hùng vĩ cùng nhiều hang động có cấu trúc nhũ đá độc đáo, mang màu sắc huyền ảo.
Dọc hai bên hồ là những cánh rừng trải dài, nơi cư trú của hệ động thực vật đa dạng, tạo nên cảnh quan sinh thái đặc trưng của vùng sông Đà. Trên mặt hồ còn xuất hiện nhiều vịnh nước nhỏ, nước trong xanh bốn mùa. Nhìn từ trên cao, cảnh sắc vô cùng hùng vĩ, nhiều du khách ví nơi đây như một “Vịnh Hạ Long trên cạn” của vùng Tây Bắc.
Bên cạnh giá trị cảnh quan, điểm nhấn quan trọng của khu vực là Nhà máy Thủy điện Hòa Bình - công trình năng lượng trọng điểm quốc gia do Liên Xô thiết kế và cung cấp thiết bị.
Công trình được khởi công năm 1979 và hoàn thành năm 1994, với công suất 1.920 MW gồm 8 tổ máy và 12 cửa xả đáy. Nhà máy từng được xem là công trình thủy điện có quy mô lớn hàng đầu khu vực trong thế kỷ XX, góp phần quan trọng vào hệ thống điện quốc gia.
Ngoài nhiệm vụ tích nước cho hoạt động thủy điện, hồ Hòa Bình còn mang lại tiềm năng lớn trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Nhiều hộ dân đã áp dụng mô hình nuôi cá lồng, khai thác hiệu quả mặt nước lòng hồ, tạo thêm sinh kế bền vững.
Trong những năm gần đây, khu vực lòng hồ trở thành điểm đến nổi bật của du lịch sinh thái và du lịch trải nghiệm. Nhiều khu nghỉ dưỡng ven hồ được đầu tư theo hướng hài hòa với cảnh quan tự nhiên. Các loại hình du lịch như đi thuyền ngắm cảnh, chèo kayak, cắm trại trên đảo, tham quan làng nghề, trải nghiệm lễ hội bản địa,… ngày càng được tổ chức chuyên nghiệp, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Theo Quyết định số 439/QĐ-TTg ngày 25/3/2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Quốc gia hồ Hòa Bình đến năm 2035, với định hướng đưa nơi đây trở thành trung tâm du lịch trọng điểm của khu vực trung du và miền núi phía Bắc.
Không chỉ là hồ chứa nước phục vụ thủy điện, hồ Hòa Bình đang trở thành không gian văn hóa - sinh thái giàu bản sắc, lưu giữ ký ức của vùng đất sông Đà, đồng thời mở ra cơ hội phát triển kinh tế du lịch bền vững. Đây là nơi hội tụ hài hòa giữa thiên nhiên hùng vĩ, di sản văn hóa ngàn đời và khát vọng vươn lên của người dân địa phương.
