Từ hôm nay, Ủy ban nhân dân xã, phường có thêm nhiều quyền hạn, nhiệm vụ mới
(Thị trường tài chính) - Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, trong đó có quy định nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã, phường từ 01/03/2025.
Ngày 19/02/2025, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam khóa XV, Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 (có hiệu lực từ 01/03/2025).
Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã từ 01/03/2025
Cụ thể, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 quy định đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có:
Tỉnh, TP trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh);
Huyện, quận, thị xã, TP thuộc tỉnh, TP thuộc TP trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện);
Xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã);
Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt do Quốc hội quyết định thành lập.
Tùy theo điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đơn vị hành chính cấp huyện tại các đảo, quần đảo (sau đây gọi chung là hải đảo) có thể không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Ngày 19/02/2025, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam khóa XV, Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025. Ảnh: Sở Nội Vụ
Về tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 đã quy định:
Chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính quy định tại các điểm (i), (ii) và (iii) nêu trên là cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.
Đối với Ủy ban nhân dân cấp xã thì từ ngày 01/03/2025 sẽ được phân chia quy định nhiệm vụ và quyền hạn theo từng đơn vị xã, thị trấn và phường, cụ thể:
(1) Ủy ban nhân dân xã:
(1.1) Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét ban hành nghị quyết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại các điểm a, b, c, d và h khoản 1 Điều 21 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, bao gồm:
Quyết định biện pháp bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn;
Quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; dự toán thu, chi ngân sách địa phương và phân bổ dự toán ngân sách cấp mình; điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết; phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương;
Quyết định biện pháp phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân, bảo đảm quyền con người, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
Quyết định chủ trương, biện pháp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
Xem xét, cho ý kiến về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp mình.
Từ ngày 01/02/2025, Ủy ban nhân dân xã sẽ quyết định chủ trương, biện pháp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Ảnh: Internet
(1.2) Tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương; tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp; bảo đảm điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực và các nguồn lực khác để thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn;
(1.3) Thực hiện quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, liên tục, hiệu lực, hiệu quả, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, quản trị hiện đại, trong sạch, công khai, minh bạch, phục vụ Nhân dân;
(1.4) Ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân cấp mình;
(1.5) Ban hành, bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung văn bản do mình ban hành khi xét thấy không còn phù hợp hoặc trái pháp luật;
(1.6) Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, Ủy quyền và các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.
(2) Ủy ban nhân dân thị trấn:
Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại (1) và xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét ban hành nghị quyết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 21 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, bao gồm:
Quyết định biện pháp thực hiện quy hoạch và phát triển thị trấn theo quy định của pháp luật;
Quyết định biện pháp xây dựng nếp sống văn minh đô thị, quản lý dân cư đô thị theo quy định của pháp luật.
(3) Ủy ban nhân dân phường:
Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại các điểm (1.2), (1.3), (1.4), (1.5) và (1.6) và xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét, ban hành nghị quyết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại các điểm a, b, c, h khoản 1 và điểm b khoản 2 Điều 21 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, bao gồm:
Quyết định biện pháp bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn;
Quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; dự toán thu, chi ngân sách địa phương và phân bổ dự toán ngân sách cấp mình; điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết; phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương;
Ủy ban nhân dân phường sẽ quyết định biện pháp bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn. Ảnh: Báo Lao Động
Quyết định biện pháp phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân, bảo đảm quyền con người, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
Xem xét, cho ý kiến về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp mình;
Quyết định biện pháp xây dựng nếp sống văn minh đô thị, quản lý dân cư đô thị theo quy định của pháp luật.
Lưu ý, tổ chức chính quyền đô thị ở TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết 131/2020/QH14 ngày 16/11/2020 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh, Nghị quyết 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, Nghị quyết 136/2024/QH15 ngày 26/6/2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng và Nghị quyết 169/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng.
Ủy ban nhân dân quận ở đơn vị hành chính không tổ chức cấp chính quyền địa phương tại TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng thực hiện thêm nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại điểm i khoản 1 Điều 18 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025.
Tổ chức chính quyền đô thị ở TP Hà Nội thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô 2024.
“
Trước đó, quyền hạn và nhiệm vụ của UBND cấp xã được quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 (sửa đổi bởi Luật Đầu tư công 2024) và sẽ hết hiệu lực từ ngày 01/03/2025. Trong đó quyền hạn và nhiệm vụ của UBND cấp xã đang được quy định như sau:
Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân xã quyết định các nội dung quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 33 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 và tổ chức thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, bao gồm:
Xây dựng và trình HĐND xã quyết định các nội dung quy định tại nghị quyết về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã;
Quyết định biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác, phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong phạm vi được phân quyền; biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân trên địa bàn xã;
Thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của xã trước khi trình Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương phê duyệt. Quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; dự toán thu, chi ngân sách xã; điều chỉnh dự toán ngân sách xã trong trường hợp cần thiết; phê chuẩn quyết toán ngân sách xã. Quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án của xã trong phạm vi được phân quyền.
Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương.
Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nước cấp trên phân cấp, ủy quyền cho Ủy ban nhân dân xã.
Quyết định chủ trương đầu tư dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư công.
