Tỉnh có tên mang nghĩa ‘Thái Bình rộng lớn’ giáp tỉnh Quảng Trị, quê hương của Đại tướng duy nhất trong lịch sử hiện đại đánh bại 4 cường quốc

Tỉnh Quảng Bình, một vùng đất nằm ở Bắc Trung Bộ của Việt Nam, nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và di sản văn hóa phong phú. Giáp với Hà Tĩnh ở phía bắc, Quảng Trị ở phía nam, Lào ở phía tây, và bờ Biển Đông ở phía đông, Quảng Bình là điểm đến lý tưởng cho những ai đam mê khám phá và trải nghiệm. Thành phố Đồng Hới, không chỉ là thủ phủ mà còn là trung tâm văn hóa và kinh tế của tỉnh, trong khi thị xã Ba Đồn cùng các huyện Bố Trạch, Lệ Thủy, Minh Hóa, Quảng Ninh, Quảng Trạch, và Tuyên Hóa cũng góp phần làm nên bức tranh đa dạng của tỉnh.

Là tỉnh duyên hải thuộc vùng Bắc Trung Bộ, Quảng Bình nằm ở nơi hẹp nhất theo chiều Đông - Tây của dải đất hình chữ S. Bề ngang tỉnh chỉ 40,3km theo đường ngắn nhất tính từ biên giới giáp Lào ra biển Đông. Diện tích tự nhiên là 8.000km2.

‘Thái Bình rộng lớn’

Quảng Bình có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, liên tục chứng kiến những biến động trong suốt quá trình dân tộc hình thành và bảo vệ lãnh thổ. Từ thời kỳ Vua Hùng, Quảng Bình đã là một phần của bộ Việt Thường trong nước Văn Lang. Khi bị đô hộ bởi các triều đại phong kiến Trung Quốc, Quảng Bình lúc bấy giờ thuộc về quận Tượng Lâm hoặc Nhật Nam, tùy theo thời điểm lịch sử.

Tên gọi “Quảng Bình” xuất hiện vào năm 1604, khi Nguyễn Hoàng đổi tên Châu Bố Chính thành phủ Quảng Bình, mở ra một kỷ nguyên mới trong sự phát triển của vùng đất này. 

Thành phố Đồng Hới. Ảnh: Internet

Chúa Nguyễn Hoàng đặt tên gọi “Quảng Bình” nghĩa là “Vùng đất thái bình, rộng lớn”, ẩn chứa một niềm mong ước của chúa. Sự kiện Chúa Tiên-Nguyễn Hoàng cho đổi phủ Tiên Bình làm phủ Quảng Bình vào năm 1604 không chỉ được khắc ghi trong Mộc bản sách Đại Nam thực lục tiền biên mà còn được ghi chép cụ thể trong Mộc bản sách Đại Nam nhất thống chí, quyển 8, mặt khắc 3 rằng: “Bản triều Gia Dụ Hoàng đế năm Giáp Thìn thứ 47 đổi phủ Tiên Bình làm phủ Quảng Bình, sau đổi đặt làm dinh Quảng Bình”.

Việc xác định thời điểm danh xưng Quảng Bình được sử dụng có ý nghĩa quan trọng trong việc hiểu rõ nguồn gốc và di sản lịch sử, văn hóa cũng như cách mạng của vùng đất này. Danh xưng Quảng Bình được chính thức ra đời vào năm Giáp Thìn (1604) dưới thời Chúa Tiên-Nguyễn Hoàng, ghi dấu một chặng quan trọng trong lịch sử địa phương. Trong hơn 420 năm kể từ đó, danh xưng này đã được giữ vững trên bản đồ Việt Nam, trở thành cái tên thiêng liêng và thân thương không chỉ đối với người dân Quảng Bình mà còn với toàn dân tộc Việt Nam.

Vùng đất của những danh nhân kiệt xuất

Thủ tướng Phạm Minh Chính từng phát biểu tại Lễ kỷ niệm 420 năm hình thành tỉnh Quảng Bình (1604 - 2024): "Quảng Bình đặc biệt tập trung xây dựng các thể chế, cơ chế chính sách đột phá, phát triển Quảng Bình trở thành trung tâm của du lịch, khám phá, thiên nhiên, là điểm đến hấp dẫn và khác biệt tầm vóc thế giới, phát huy lợi thế vương quốc hành động… Để du lịch thật sự trở thành kinh tế, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đột phá, phát triển kinh tế xã hội, gắn với lợi ích cộng đồng, phát triển bền vững của tỉnh".

Đường sắt đi qua địa phận Quảng Bình. Ảnh: Internet

Quảng Bình, một vùng đất phong phú và trù phú, được mệnh danh là "địa linh nhân kiệt" và "văn vật", nổi tiếng là cái nôi của nhiều nhân vật lịch sử vĩ đại và những tài năng xuất chúng của Việt Nam. Từ thời cổ, đây là nơi đã sinh ra và đào tạo những danh nhân như Lý Thường Kiệt, Trần Bang Cẩn, Hồ Cưỡng, Hoàng Hối Khanh, Đào Duy Từ, những người đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc.

Quảng Bình cũng là quê hương của nhiều làng khoa bảng và văn hóa danh tiếng, những làng nổi tiếng với truyền thống văn hóa và giáo dục lâu đời như Phù Lưu, Lộc Điền, Cao Lao, Lý Hòa, Trung Bính, nơi đã hun đúc và tôi luyện nên các bậc danh nhân và anh hùng có tầm ảnh hưởng lớn tới đất nước như Trương Xán, Dương Văn An, Nguyễn Đăng Tuân, Võ Xuân Cẩn, Nguyễn Duy Cần, những người vừa có trí tuệ sâu sắc vừa có tài năng quân sự xuất chúng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp sinh ra trong một gia đình nhà Nho, vùng quê chiêm trũng làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Ảnh: Báo Dân Trí

Về mặt quân sự, Quảng Bình đã sản sinh ra những tướng lĩnh tài ba với tiếng tăm vang dội như Nguyễn Hữu Dật, Nguyễn Hữu Cảnh, Trương Phúc Phấn, Hoàng Kế Viêm, Lê Trực, Phạm Tuân, và đặc biệt là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người anh Cả của Quân đội Nhân dân Việt Nam, người đã dẫn dắt và chỉ huy trong nhiều chiến dịch lịch sử, góp công vào sự nghiệp giải phóng và thống nhất đất nước.

Quyết tâm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Mới đây, tỉnh Quảng Bình đã ra quyết tâm đưa du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII.

Quảng Bình có khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa rõ rệt: mùa mưa kéo dài từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau và mùa khô từ tháng 4 đến tháng 8. Mùa đông, từ tháng 11 đến tháng 3, nhiệt độ có xu hướng giảm xuống, dao động từ 17-22 độ C, làm cho khí hậu mát mẻ, dễ chịu. Đây là thời điểm lý tưởng để tham quan và khám phá khi thời tiết không quá nóng bức.

Mùa mưa tại Quảng Bình mang lại những thách thức nhất định cho du lịch, nhất là trong các hoạt động ngoài trời như tắm biển hay khám phá hang động, bởi mưa lớn có thể gây ra lũ lụt và hạn chế di chuyển. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để trải nghiệm một Quảng Bình khác lạ, mời gọi những ai thích phiêu lưu khám phá thiên nhiên hùng vĩ trong màn mưa bụi. Bạn có thể tham gia các hoạt động như lội sông, chèo thuyền kayak và SUP ở các huyện miền núi như Minh Hóa, đặc biệt là từ tháng 8 đến tháng 11, khi dòng nước dồi dào và cảnh quan trở nên kỳ thú hơn bao giờ hết.

Tân Hóa, Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023. Ảnh: Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình

Quảng Bình không chỉ thu hút du khách bởi phong cảnh thiên nhiên mà còn bởi sự thân thiện và mến khách của người dân nơi đây. Mỗi góc của Quảng Bình, từ những bãi biển tuyệt đẹp cho đến những hang động kỳ vĩ, đều ẩn chứa những câu chuyện lịch sử và văn hóa đặc sắc, chờ đợi được khám phá.

Một số điểm đến du lịch ở Quảng Bình:

1. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, tọa lạc tại huyện Bố Trạch và Minh Hóa, cách thành phố Đồng Hới khoảng 50km, là một trong những di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận. Khu vực này nổi tiếng với hơn 400 hang động, với tổng chiều dài lên đến 220km, và ba con sông chính là sông Chày, sông Son và sông Troóc, tạo nên một cảnh quan độc đáo và hấp dẫn.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Ảnh: Báo Người Lao động

Trong lòng vườn quốc gia, vườn thực vật không chỉ là nơi cung cấp thông tin phong phú về các loài động thực vật đặc hữu mà còn trưng bày và bảo tồn các mẫu vật thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm của Việt Nam. Du khách có cơ hội đi bộ khám phá vườn thực vật, thưởng ngoạn thác Gió và tham quan các khu chăm sóc động vật hoang dã, tất cả tạo nên trải nghiệm khám phá thiên nhiên đáng nhớ.

2. Hệ thống hang động

Quảng Bình, thường được gọi là "Vương quốc hang động", là một điểm đến nổi tiếng với hàng trăm hang động tự nhiên độc đáo và hoang sơ, nhiều trong số đó đã được công nhận với các kỷ lục thế giới.

Động Phong Nha

Động Phong Nha, được hình thành hàng trăm triệu năm trước qua quá trình phong hóa của núi đá vôi, là một trong những kỳ quan thiên nhiên nổi bật được đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đánh giá cao về mặt thẩm mỹ và địa chất. Hang động này đạt tới 7 tiêu chí nổi bật, bao gồm sông ngầm, cửa hang, bãi cát ngầm, hồ nước ngầm, hang khô, hệ thống thạch nhũ ấn tượng và là hang nước dài nhất thế giới. Khám phá động Phong Nha bắt đầu từ Trung tâm Du lịch Phong Nha, du khách sẽ đi thuyền ngược dòng sông Son khoảng 30 phút.

Động Thiên Đường

Được mệnh danh là "hoàng cung trong lòng đất", Động Thiên Đường cách trung tâm TP Đồng Hới khoảng 70km về hướng tây bắc. Đây là hang động khô dài nhất châu Á với chiều dài 31,4 km. Du khách sẽ leo hơn 500 bậc để vào hang và bên trong là không gian rộng lớn với vô số thạch nhũ và măng đá.

Hang Sơn Đoòng

Hang Sơn Đoòng. Ảnh: Internet

Hang Sơn Đoòng, hang động tự nhiên lớn nhất thế giới, được hình thành từ khoảng 2-5 triệu năm trước. Hang có chiều rộng tới 150m, chiều cao hơn 200m và dài gần 9 km. Dòng sông ngầm dài 2,5km chảy qua hang, cùng với hai "giếng trời" nơi ánh sáng tự nhiên chiếu vào tạo điều kiện cho cây cối phát triển như trong một khu rừng nhiệt đới. Để tham gia khám phá Sơn Đoòng, du khách cần đăng ký tour, chuẩn bị sức khỏe tốt và tuân thủ các quy định an toàn, với giá 72 triệu đồng mỗi người cho chuyến đi 5 ngày 4 đêm.

3. Đèo Ngang

Đèo Ngang, nằm trên quốc lộ 1A, là ranh giới tự nhiên giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình, xuyên qua dãy núi Hoành Sơn. Đèo này không chỉ là một điểm địa lý quan trọng mà còn nổi tiếng qua bài thơ "Qua Đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan. Đèo Ngang có chiều dài 6km và độ cao khoảng 250m. Trên đỉnh đèo, du khách có thể thấy "Cổng Trời" - di tích của cửa ải Hoành Sơn Quan được xây dựng vào năm 1833. Kể từ năm 2004, hầm đường bộ Đèo Ngang đã được xây dựng để thay thế cho lộ trình đường đèo truyền thống, giúp việc di chuyển qua khu vực này trở nên dễ dàng hơn.

*Tham khảo/Tổng hợp: CTTĐT tỉnh Quảng Bình, Báo Quảng Bình, Cục Du lịch quốc gia Việt Nam