Tảng đá lớn 'hình quả thận' khiến hai quốc gia tranh nhau suốt 50 năm không dứt
(Thị trường tài chính) -Sau 50 năm tranh chấp, hai quốc gia đã đạt được thỏa thuận về quyền sở hữu hòn đảo nhỏ không có người ở tại Bắc Cực.
Hòn đảo không có người ở, không có tài nguyên
Nằm ở vùng xa xôi và hẻo lánh của Bắc Cực, Hans là một hòn đảo hoang có diện tích khoảng 1,3km2. Theo Atlas, đảo Hans nằm ở eo biển Nares, giữa đảo Ellesmere và Bắc Greenland, nối vịnh Baffin với biển Lincoln.
Hòn đảo này thực chất chỉ là một tảng đá lớn, hầu như không có đất, cây cối hay bất kỳ nguồn tài nguyên thiên nhiên nào. Đặc biệt, nơi đây cũng không có cư dân sinh sống. Tuy nhiên, Hans lại nổi tiếng nhờ cuộc tranh chấp lãnh thổ bằng rượu kéo dài hàng thập kỷ giữa Canada và Đan Mạch.
Đảo Hans được đặt theo tên nhà thám hiểm Hans Hendrik - người có tên gốc Greenland là Suersaq - từng tham gia nhiều đoàn thám hiểm Bắc Cực của Mỹ và Anh từ năm 1853 đến năm 1876. Trong tiếng Greenland, đảo này còn được gọi là Tartupaluk, có nghĩa là “hình quả thận”.
Cuộc chiến bằng rượu suốt hàng chục năm
Năm 1880, đảo Hans “bị lạc” trong quá trình người Anh chuyển giao các vùng lãnh thổ Bắc Cực còn lại cho Canada. Thời điểm đó, các bản đồ được sử dụng có từ thế kỷ XVI, vốn đã lỗi thời, nên đảo Hans không được đề cập trong các cuộc đàm phán về biên giới.
Tranh chấp chính thức bắt đầu khi Canada và Đan Mạch họp để giải quyết ranh giới ở eo biển Nares - vùng biển rộng khoảng 35km, ngăn cách Canada và Greenland (lãnh thổ tự trị của Đan Mạch). Từ năm 1971, hai bên đã nảy sinh bất đồng về chủ quyền đối với đảo Hans.
Năm 1973, các bên đạt được thỏa thuận phân định đường biên giới qua eo biển nhưng vẫn chưa thống nhất về quyền sở hữu hòn đảo này. Cả Canada và Greenland đều cách đảo 18km và đều tuyên bố chủ quyền đối với tảng đá nhỏ bé này.
Đến năm 1984, quân đội Canada đã đến đảo Hans, dựng một đống đá, cắm cờ Canada, đặt tấm biển “Chào mừng đến với Canada” cùng một chai rượu whisky hiệu Club Canada.
Ngay sau đó, phía Đan Mạch liền đáp trả. Một Bộ trưởng phụ trách vùng lãnh thổ Greenland đã đích thân đến đảo, dỡ bỏ các biểu tượng của Canada, thay vào đó là lá cờ Đan Mạch, một chai rượu schnapps và tấm biển ghi “Chào mừng đến với Đảo Đan Mạch”.
Kể từ đó, hai bên liên tục thay phiên nhau “chiếm đóng” hòn đảo bằng… rượu whisky và schnapps. Cuộc đối đầu này được gọi là “Chiến tranh Whisky”.
Đến năm 2018, hai nước thống nhất thành lập nhóm công tác chung nhằm tìm giải pháp cho tranh chấp, chấm dứt tình trạng “đồng ý hoặc bất đồng” kéo dài hàng thập kỷ.
Tháng 6/2022, Bộ Ngoại giao Đan Mạch công bố hai bên đã đạt được thỏa thuận, đảo Hans sẽ được chia đôi theo khe nứt tự nhiên trên bề mặt đá.
Sau khi ký kết, Canada và Đan Mạch chính thức khép lại cuộc tranh chấp kéo dài hơn 50 năm. Thỏa thuận này cũng giúp hai quốc gia thiết lập đường biên giới trên biển dài nhất thế giới, với chiều dài 3.882km.
