Quốc gia duy nhất sử dụng đến 848 ngôn ngữ, nằm ‘sát vách’ Đông Nam Á

“Thiên đường ngôn ngữ” của châu Đại Dương

Trên thế giới có nhiều quốc gia sử dụng đồng thời nhiều ngôn ngữ, trong đó Canada là ví dụ tiêu biểu. Hiến pháp nước này công nhận cả tiếng Anh và tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức, bên cạnh hơn 200 ngôn ngữ khác được người dân sử dụng trong đời sống hằng ngày. 

Tuy nhiên, con số đó vẫn còn khiêm tốn so với Papua New Guinea, quốc gia được xem là “thiên đường ngôn ngữ” của thế giới.

Một góc nhỏ của đất nước Papua New Guinea. Ảnh: Fakty

Papua New Guinea nằm ở Thái Bình Dương, sở hữu hơn 600 hòn đảo lớn nhỏ và từng được chia thành hai khu vực riêng biệt là Papua và New Guinea. Quốc gia này có đường biên giới trên bộ dài 820km với Indonesia nhưng không thuộc Đông Nam Á mà được xếp vào khu vực châu Đại Dương.

Với diện tích gần 463.000km², Papua New Guinea gây ấn tượng bởi địa hình núi non hiểm trở, trong đó đỉnh Wilhelm cao 4.509m là điểm cao nhất. Những khu rừng mưa nhiệt đới và vùng đầm lầy rộng lớn trải dài quanh các con sông chính như Sepik và Fly không chỉ góp phần tạo nên hệ sinh thái phong phú mà còn biến nơi đây thành điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích khám phá thiên nhiên hoang dã.

Papua New Guinea được mệnh danh là “thiên đường ngôn ngữ” của thế giới. /Ảnh: The Borgen Project

Theo Cổng TTĐT Bộ Ngoại giao Việt Nam, Papua New Guinea được xem là một trong những quốc gia có nền văn hóa đa dạng nhất thế giới, với 848 ngôn ngữ bản địa được sử dụng (một số tài liệu ghi nhận con số này lên đến hơn 850).

Lịch sử hình thành bản sắc đa ngôn ngữ

Nguyên nhân của sự phong phú ngôn ngữ tại Papua New Guinea bắt nguồn từ đặc điểm địa hình độc đáo. Với hàng trăm hòn đảo cùng những thung lũng sâu, giao thông và liên lạc giữa các cộng đồng trở nên khó khăn. 

Người dân Papua New Guinea sử dụng đến 848 ngôn ngữ khác nhau. Ảnh: Goway

Trải qua nhiều thế kỷ, các bộ tộc sống tách biệt đã hình thành ngôn ngữ riêng để giao tiếp, tạo nên bức tranh đa dạng hiếm có về ngôn ngữ và văn hóa. Chính địa hình hiểm trở đã trở thành “thành trì” tự nhiên giúp bảo tồn các ngôn ngữ bản địa khỏi nguy cơ mai một.

Bên cạnh yếu tố địa lý, lịch sử cũng góp phần định hình sự đa dạng này. Hơn 60.000 năm trước, những cư dân đầu tiên đến sinh sống tại vùng đất nay gọi là New Guinea, chủ yếu có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Đến đầu thế kỷ XVI, người châu Âu đầu tiên đặt chân đến đây là người Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, sau đó là người Anh.

Cuối thế kỷ XIX, Papua New Guinea trở thành tâm điểm của các cường quốc thực dân, lần lượt rơi vào tay Đức, Anh, Australia và Nhật Bản.

Ảnh chụp từ trên cao cho thấy toàn cảnh làng Hanuabada, Papua New Guinea. /Ảnh: VCG

Sau Thế chiến thứ hai, một bước ngoặt lịch sử diễn ra khi “Đạo luật Hành chính Tạm thời (1945-1946)” được ban hành, hợp nhất Papua và New Guinea thành một lãnh thổ chung mang tên Papua New Guinea, đặt dưới sự ủy trị quốc tế. Đến tháng 9/1975, quốc gia này tuyên bố độc lập, khép lại thời kỳ thuộc địa và mở ra chương mới trong lịch sử phát triển của mình.

Trải qua hàng nghìn năm biến động, Papua New Guinea đã kiến tạo nên một nền văn hóa đặc sắc, nơi kiến trúc, trang phục, âm nhạc, ngôn ngữ và điệu nhảy truyền thống trở thành biểu tượng sống động của bản sắc dân tộc.

Ngày nay, người dân Papua New Guinea thường có thể sử dụng từ 3-5 ngôn ngữ trong cuộc sống hàng ngày, đồng thời hiểu biết nhiều phương ngữ khác. 3 ngôn ngữ chính gồm tiếng Tok Pisin, tiếng Anh và tiếng Hiri Motu vẫn giữ vai trò cầu nối quan trọng, giúp gắn kết các cộng đồng trong một quốc gia đa ngôn ngữ và đa văn hóa bậc nhất thế giới.