Phong tỏa khẩn cấp công trường thi công, tìm thấy ‘kho báu’ 800 năm tuổi cùng loạt hiện vật hiếm có

Theo Baidu, ngày 10/4/2024, Trung tâm Bảo vệ Di sản Văn hóa Hợp Phì đã phát đi thông báo cho biết: “Vào ngày 1/4/2024, Trung tâm Bảo vệ Di sản Văn hóa Hợp Phì nhận được báo cáo từ đơn vị thi công về việc phát hiện một ngôi mộ tại công trường ở khu vực Dao Hải.

Hiện trường công trường thi công. Ảnh: Trung tâm Bảo vệ Di sản Văn hóa Hợp Phì

Bộ phận Giám sát và Bảo vệ Di sản Văn hóa đã đến hiện trường và phát hiện phần trên của ngôi mộ đã bị xáo trộn. Ngay lập tức, báo cáo đã được gửi đến Cục Di sản Văn hóa tỉnh và công tác dọn dẹp được tiến hành kịp thời”.

Chiều 17/4, một công nhân làm việc tại hiện trường cho biết, ngôi mộ được phát hiện vào cuối tháng 3/2024 trong quá trình thi công. “Lúc đó, máy xúc đang hoạt động thì phát hiện nắp quan tài đã bị lật lên”, người này nói.

Theo thông tin từ Trung tâm Bảo vệ Di tích Văn hóa Hợp Phì, ngôi mộ là mộ huyệt đất hình chữ nhật, được gia cố bằng các phiến đá. Mộ nằm ở độ sâu khoảng 25cm dưới lớp đất bề mặt, trong đó phần phía Nam đã bị hư hại do tác động của hoạt động thi công. 

Ngôi mộ có chiều dài khoảng 2,2-2,3m, rộng từ 0,8-1m. Bên trong, quan tài gỗ đã sụp đổ, chỉ còn lại một số mảnh ghép dọc và một tấm ván ngang ở phần đầu. Các phiến đá xếp xung quanh có màu đỏ và xám, chủ yếu là đá sa thạch hình chữ nhật.

Tiền bằng vàng khắc chữ "A Di Đà Phật". Ảnh: Trung tâm Bảo vệ Di sản Văn hóa Hợp Phì

Về cấu trúc còn lại, đáy quan tài và các tấm ván bên hông được ghép nối bằng kỹ thuật mộng, trong khi các phiến đá bao quanh được ghép bằng đá thanh. Phần đỉnh quan tài đã bị hư hại, không còn nguyên vẹn. Lớp đất phủ trên mộ gồm đất hoa với màu sắc khá hỗn tạp và đất mềm, phía dưới là lớp bùn nhão màu xám, đất đặc và tương đối tinh khiết.

Bên trong mộ, tại khu vực phía Bắc phát hiện nhiều xương người rải rác. Gần đó có 43 đồng tiền đồng, gồm các loại “Khai Nguyên Thông Bảo”, “Tường Phù Thông Bảo” và “Thuận Hi Nguyên Bảo”. 

Ở khu vực Tây Bắc, các nhà khảo cổ còn phát hiện một đồng tiền vàng khắc dòng chữ “A Di Đà Phật” cùng một chiếc gương đồng có họa tiết đôi rồng. Ngoài ra, ở phía Đông Nam của mộ còn tìm thấy một chiếc lược gỗ đã bị hư hại.

Chiều cùng ngày, phóng viên đã liên hệ với ông Hạ, Trưởng phòng Giám sát và Bảo vệ Di tích thuộc Trung tâm Bảo vệ Di tích Văn hóa Hợp Phì, người trực tiếp tham gia điều tra hiện trường. Ông cho biết, trong những năm gần đây, tại Hợp Phì đã phát hiện nhiều ngôi mộ thời Tống, đặc biệt tập trung ở khu vực Dao Hải và Tân Hồ. Các loại hình mộ phổ biến gồm mộ gạch hình thuyền, mộ gạch mô phỏng kiến trúc gỗ và mộ đá.

Ảnh in dấu của chiếc gương đồng khắc hoa văn đôi rồng. Ảnh: Trung tâm Bảo vệ Di sản Văn hóa Hợp Phì

Theo ông Hạ, việc phân định mộ thuộc thời Bắc Tống hay Nam Tống gặp nhiều khó khăn, bởi trong nhiều ngôi mộ Nam Tống vẫn xuất hiện tiền xu Bắc Tống, cách thời điểm an táng khoảng 800 năm. 

Tuy nhiên, phát hiện lần này có ý nghĩa đặc biệt do trong mộ xuất hiện đồng “Thuận Hi Nguyên Bảo”, loại tiền chỉ được lưu hành dưới thời Nam Tống, qua đó giúp xác định chính xác niên đại của ngôi mộ. Đây cũng là lần đầu tiên tại Hợp Phì phát hiện một ngôi mộ Nam Tống có niên đại rõ ràng.

Đáng chú ý, đồng tiền vàng khắc chữ “A Di Đà Phật” được tìm thấy trong mộ là hiện vật hiếm gặp. Kết quả phân tích cho thấy đồng tiền này có thành phần gồm 68,22% vàng và 29,3% bạc. Sự xuất hiện của hiện vật này cung cấp thêm những tư liệu quan trọng về tín ngưỡng tôn giáo cũng như phong tục an táng của cư dân Hợp Phì dưới thời Nam Tống.