Phát hiện móng cột 'lớn nhất trong lịch sử' tại Chính điện Kính Thiên
(Thị trường tài chính) - Đây được đánh giá là phát hiện quan trọng đóng góp lớn vào công tác nghiên cứu.
Ngày 29/12, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp Viện Khảo cổ học công bố kết quả sơ bộ công tác khai quật khảo cổ học tại khu vực nền điện Kính Thiên, thuộc Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội.
Theo kết quả bước đầu, đợt khai quật năm 2025 đã phát hiện hệ thống móng cột có quy mô lớn, với diện tích mỗi móng từ 15-16m2. Các nhà khoa học nhận định, đây là loại móng cột có kích thước lớn nhất từng được ghi nhận trong lịch sử kiến trúc móng cột tại Việt Nam tính đến nay.
Qua khảo sát thực địa cho thấy, hệ thống móng cột được bố trí theo quy hoạch chặt chẽ, tuân thủ trật tự kiến trúc rõ ràng. Trong đó, gian chính sử dụng các móng cột có kích thước lớn nhất, tiếp đến là các gian thuộc quần thể trung tâm, phản ánh quy mô và tầm vóc đặc biệt của Chính điện Kính Thiên trong tổng thể Hoàng thành Thăng Long.
Đáng chú ý, các chuyên gia đã phát hiện viên gạch có ghi phiên hiệu quân đội năm 1466, niên đại thời Lê Sơ. Phát hiện này góp phần làm rõ thêm vai trò của lực lượng quân đội trong quá trình kiến thiết, xây dựng Hoàng thành Thăng Long nói chung và Chính điện Kính Thiên nói riêng dưới triều Lê.
Đợt khai quật lần này được tiến hành trên diện tích 580m2, với địa tầng dày khoảng 6m, bao gồm 6 lớp văn hóa kéo dài từ thời Tiền Thăng Long (thế kỷ VII - X) đến thời hiện đại (thế kỷ XIX - XX). Trong các lớp văn hóa, tầng văn hóa thời Lê có bề dày lớn nhất, khoảng 3m, gồm hai giai đoạn phát triển là Lê Sơ và Lê Trung Hưng.
Mỗi lớp văn hóa gắn với nhiều dấu tích kiến trúc quan trọng, tiêu biểu như hàng gạch đỏ thời Trần (thế kỷ XIII-XIV), hàng gạch xám thời Lê Sơ (thế kỷ XV-XVI), nền đá lát Ngự đạo và hệ thống 14 móng cột thuộc Chính điện Kính Thiên thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII-XVIII).
Theo sử sách thì Chính điện Kính Thiên thời Lê được xây dựng trên nền điện Thiên An thời Lý và thời Trần. Tại vị trí hố thăm dò nhỏ đã ghi nhận có sự xuất lộ các dấu tích văn hóa xác thực của 3 thời kỳ nêu trên.
Tính đến nay, qua các đợt khai quật vào các năm 2011, 2023 và 2025, đã có 30 trong tổng số 36 móng cột của Chính điện Kính Thiên được phát lộ. Các móng cột này gồm hai loại hình chính là móng đơn và móng kép, cung cấp những dữ liệu quan trọng cho việc nghiên cứu cấu trúc kiến trúc của công trình.
Theo đánh giá của các nhà khoa học, kết quả khai quật khảo cổ học tại nền điện Kính Thiên là cơ sở khoa học có độ tin cậy cao, đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng phương án phục dựng Chính điện Kính Thiên và không gian kiến trúc thời Lê trong thời gian tới.
Cuộc khai quật đồng thời đáp ứng nghiêm túc các khuyến nghị của UNESCO/ICOMOS, tuân thủ các quy định của Luật Di sản văn hóa, qua đó tiếp tục làm rõ những thuộc tính cơ bản cấu thành giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội.
