Những gia đình đặc biệt nhất Việt Nam: Hai thế hệ đều là tuyệt sắc giai nhân, được phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT
(Thị trường tài chính) -Đây được xem là những cặp mẹ con tài sắc vẹn toàn của giới nghệ thuật.
NSND Ái Liên và NSƯT Ái Vân
Nhắc đến những mỹ nhân của Hà thành, NSND Ái Liên và NSƯT Ái Vân là những cái tên không thể bỏ qua.
NSND Ái Liên sinh năm 1920, lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống sân khấu. Mẹ bà là bà Trần Thị Sinh - một trong những danh ca cải lương nổi tiếng thời bấy giờ. Cha lại gắn bó với nghề buôn bán.
Năm 16 tuổi, Ái Liên đã là cái tên nổi bật, được biểu diễn trên nhiều sân khấu lớn. Giọng hát đặc biệt cùng phong thái tự tin nhanh chóng giúp bà chiếm được cảm tình của công chúng và gia nhập Hội kịch Bắc Kỳ (La Scène Tonkinoise). Vai diễn đầu tiên - Yến trong vở Kịch trường vạn tuế của tác giả Trần Ngọc Diệp, đã đưa tên tuổi bà lên hàng ngôi sao của đoàn chỉ trong thời gian ngắn.
Trong quá trình hoạt động nghệ thuật, Ái Liên được triều đình Huế trao tặng huân chương Nam Long bội tinh. Đoàn hát do bà làm trưởng đoàn từng lưu diễn khắp Đông Dương và đạt nhiều thành công vang dội. Bà còn được đích thân Quốc vương Campuchia Norodom Sihanouk lên sân khấu trao huy chương.
Sau năm 1954, Ái Liên giữ chức Trưởng đoàn Cải lương Bắc Trung ương (tiền thân của Nhà hát Cải lương Việt Nam) và tham gia Ban Chấp hành Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Bà là một trong những nghệ sĩ nòng cốt của phong trào cải lương mang tính cách mạng tại miền Bắc, đồng thời có đóng góp lớn trong công tác đào tạo thế hệ trẻ.
Bà qua đời năm 1991. Đến năm 1997, bà được truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Thừa hưởng nét đẹp và tài năng của mẹ, NSƯT Ái Vân cũng sớm trở thành cái tên nổi bật trong giới nghệ thuật. Cô sinh năm 1954. Bố cô là ông Hà Quang Định, chủ hãng Việt Film (hãng phim tư nhân đầu tiên tại Việt Nam).
Lúc bấy giờ, gia đình Ái Vân rất giàu có. Trước khi chuyển về sống ở phố Huế, gia đình cô sống tại biệt thự phố Doren, nay là phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hà Nội. Tại phố Huế, cô cùng bố mẹ sống trong căn nhà rộng 136m2; căn liền kề rộng khoảng 600m2 dùng làm sân chơi.
Sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, lại giàu có nên Ái Vân được tiếp xúc với âm nhạc từ sớm. Ái Vân cũng được bố mẹ hỗ trợ hết mình, ủng hộ con gái theo đuổi âm nhạc và tham gia đóng phim.
Năm 17 tuổi, cô đã tham gia làm kịch ngắn cho đài truyền hình. Sau khi vào Nam và tham gia Đoàn Ca múa Bông Sen, cô còn được giao nhiệm vụ phát thanh viên đài phát thanh.
Năm 1976, Ái Vân theo học Nhạc viện Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp, cô công tác tại Nhà hát Nhạc nhẹ Việt Nam.
Trong thập niên 1980, Ái Vân trở thành một trong những ca sĩ hàng đầu của miền Bắc, gắn liền với nhiều ca khúc nổi tiếng như Bài ca xây dựng, Triệu bông hồng, Ru con mùa đông, Trăng chiều, Em đứng giữa giảng đường hôm nay, Người ơi người ở đừng về, Và con tim đã vui trở lại… Năm 1988, ở tuổi 36, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.
Hiện nay, NSƯT Ái Vân sinh sống ở nước ngoài, tận hưởng cuộc sống bình lặng sau nhiều biến cố trong sự nghiệp và cuộc đời.
NSƯT Thanh Hương và NSND Thanh Lam
NSƯT Thanh Hương là mẹ của NSND Thanh Lam. Bà sinh ra trong một gia đình có điều kiện và sớm được định hướng theo con đường nghệ thuật. Khi còn trẻ, bà theo học tại Nhạc viện Hà Nội. Thời điểm đó, bà nổi bật với gương mặt thanh tao cùng vẻ đẹp dịu dàng, được mệnh danh là “hoa khôi của nhạc viện”.
Dù được nhiều người mến mộ, bà chọn nhạc sĩ Thuận Yến - chàng trai xứ Quảng Nam chất phác, chân thành.
Lớn lên trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, cha là nhạc sĩ tài hoa, mẹ là nghệ sĩ nổi tiếng, Thanh Lam được tiếp xúc với âm nhạc và sớm thể hiện năng khiếu. Từ khi mới 3 tuổi, cô đã được cha hướng dẫn hát và làm quen với đàn piano. Đến 7 tuổi, mẹ dạy cô đàn thập lục và những làn điệu dân ca Việt Nam.
Năm 9 tuổi, Thanh Lam trúng tuyển vào Nhạc viện Hà Nội, theo học hệ 11 năm chuyên ngành đàn tỳ bà; song song với đó, cô tham gia ca hát tại đội Chim Sơn Ca của Đài Tiếng nói Việt Nam và đội Họa Mi của Cung Thiếu nhi Hà Nội.
Giai đoạn 1985-1991, với vai trò ca sĩ thuộc Đoàn Ca múa nhạc nhẹ Trung ương, Thanh Lam có cơ hội biểu diễn tại nhiều quốc gia như Đức, Nga, Bulgaria, Trung Quốc, Cuba, Hà Lan, Hungary, Romania… Năm 1986, khi mới 17 tuổi, cô tham dự Liên hoan Ca khúc chính trị tại Berlin và giành giải Nhất với ca khúc Mặt trời và ánh lửa, tác phẩm sau đó được thu âm và phát hành ngay tại sự kiện.
Thanh Lam tiếp tục gặt hái nhiều thành tích quốc tế và trong nước: giải Ca sĩ được yêu thích nhất tại Festival Âm nhạc La Habana (Cuba); Giọng hát vàng tại Liên hoan Giọng hát vàng ASEAN 1998 tổ chức ở Hà Nội; đồng thời nhiều năm liền góp mặt trong danh sách ca sĩ được yêu thích của Làn Sóng Xanh.
Năm 2021, Thanh Lam được đề cử giải Cống hiến ở hạng mục Ca sĩ của năm.
Năm 2023, cô được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân trong đợt xét tặng lần thứ 10.
Với chất giọng đặc biệt, Thanh Lam được nhiều người nhận xét là một trong bốn diva của làng nhạc Việt, bên cạnh Mỹ Linh, Hà Trần, Hồng Nhung. Không chỉ được đánh giá cao về giọng hát, Thanh Lam còn được xem là một biểu tượng nhan sắc của nhạc Việt, với đôi mắt sâu, giàu cảm xúc.
Hiện nay, NSND Thanh Lam có cuộc sống viên mãn bên người chồng - bác sĩ Bùi Tiến Hùng.
NSƯT Lê Mai và NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh và NSƯT Lê Vi
NSƯT Lê Mai tên khai sinh Lê Kim Nhung, sinh năm 1938 tại Hải Phòng, trong một gia đình có nền tảng nghệ thuật vững chắc.
Cha bà là nhà thơ, kịch tác gia Lê Đại Thanh, từng hoạt động trong Đội kịch Trung ương cùng thời với Thế Lữ và Song Kim, đồng thời là người thầy của nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng như Nguyên Hồng, Nam Cao và Trung tướng Bằng Giang. Mẹ bà là bà Đinh Ngọc Anh - con gái của nhà tư sản Vạn An Trường. Bà Đinh Ngọc Anh cũng là diễn viên thuộc đoàn kịch Gió Biển do chồng thành lập.
Hai người em trai của bà họa sĩ Lê Đại Chúc và đạo diễn, NSƯT Lê Chức, đều ghi dấu ấn đậm nét trên con đường nghệ thuật, tiếp tục nối dài truyền thống gia đình.
Năm 1954, Lê Mai theo cha ra Hà Nội và công tác tại Đoàn kịch Trung ương do nhà văn Học Phi làm trưởng đoàn. Tại đây, bà gặp nghệ sĩ Trần Tiến (sau này là NSND) và hai người nên duyên vợ chồng. Tuy vậy, cuộc hôn nhân cuối cùng vẫn đi đến tan vỡ. Bà có ba cô con gái là Lê Vân, Lê Khanh và Lê Vi đều rất xinh đẹp và thừa hưởng năng khiếu nghệ thuật nổi bật từ cả cha lẫn mẹ.
Ngày 6/3/2024, Lê Mai chính thức được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ghi nhận những đóng góp bền bỉ của bà trong lĩnh vực sân khấu.
Trong số ba chị em, nghệ sĩ Lê Khanh nổi bật với sự nghiệp rực rỡ. Năm 2001, khi mới 38 tuổi, cô được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, trở thành nghệ sĩ sân khấu trẻ nhất được trao danh hiệu này vào thời điểm đó.
