Nhà Toán học Việt nổi tiếng trên đất Mỹ: Là con của nhà thơ nổi tiếng, làm giáo sư đại học ở Hoa Kỳ nhưng vẫn nhất quyết giữ quốc tịch Việt Nam, đứng đầu viện nghiên cứu của tỷ phú Phạm Nhật Vượng
(Thị trường tài chính) - Vị giáo sư này chính là người đứng đầu dự án nghiên cứu trợ lý ảo Vivi trên xe VinFast
Nhà Toán học Việt thành danh trên đất Mỹ
Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hà Văn sinh ngày 12/6/1970 tại Hà Nội. Ông được biết đến là một nhà toán học xuất sắc của Việt Nam với tầm ảnh hưởng toàn cầu. Hiện ông đảm nhiệm vai trò Giáo sư Khoa học Dữ liệu tại Đại học Yale, Hoa Kỳ.
Sinh ra trong gia đình trí thức, có bố là nhà thơ Vũ Quần Phương và mẹ là dược sĩ Đào Thị Hường, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, GS. Vũ Hà Văn sớm bộc lộ năng khiếu thiên bẩm. Ông từng giành giải nhì kỳ thi học sinh giỏi toán toàn quốc và xuất sắc thi đỗ vào Đại học Bách khoa Hà Nội, ngành Điện tử - Tin học.
Ngay sau đó, ông nhận học bổng vào trường Đại học Bách khoa Budapest, Hungary. Từng chia sẻ về lý do lựa chọn ngành học này, ông Văn cho rằng đây là ngành học "thời thượng" tại Việt Nam, vì nó phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong thời kỳ đó.
Mặc dù ban đầu theo học ngành Điện tử - Tin học, nhưng niềm đam mê toán học của ông rất cháy bỏng. Trong cuộc thi Schweitzer Miklos, một cuộc thi toán học dành cho sinh viên Hungary, GS. Vũ Hà Văn đã thể hiện xuất sắc khả năng tư duy toán học tuyệt đỉnh của mình.
Đến năm thứ hai đại học, ông quyết định chuyển hướng học tập sang Khoa Toán của Đại học Tổng hợp. Tại đây, tài năng của ông thực sự tỏa sáng khi liên tiếp giành giải thưởng trong các cuộc thi Schweitzer Miklos vào các năm 1991, 1992 và 1993.
Những thành tựu xuất sắc này đã giúp GS. Vũ Hà Văn mở ra nhiều cơ hội tiếp cận với môi trường học thuật quốc tế. Khi là sinh viên năm ba, GS. Vũ Hà Văn đã được chọn tham dự Hội nghị Toán học Trẻ tại Mỹ. Tiếp đó, trong năm học cuối cùng, ông nhận được học bổng danh giá từ các quốc gia trong khối Cộng đồng châu Âu, tạo điều kiện để ông sang Bỉ học tập chuyên đề tại Đại học Gent trong một năm.
Năm 1994, ông tốt nghiệp với tấm bằng đỏ ngành Toán học, đồng thời vinh dự được nhận giải thưởng Renyi Kato do Hội Toán học Hungary trao tặng. Sau đó, ông hoàn thành chương trình Tiến sĩ tại Đại học Yale – một trong những ngôi trường danh giá hàng đầu của Mỹ và được mời làm việc tại Viện Nghiên cứu Toán học Princeton, nơi hội tụ những nhà toán học xuất sắc nhất thế giới.
Từ năm 2001 đến 2005, GS. Vũ Hà Văn giảng dạy tại Đại học California, San Diego, và được phong Giáo sư. Sau đó, ông chuyển đến công tác tại Đại học Rutgers và trở lại Đại học Yale.
Năm 2009, ở tuổi 39, GS. Vũ Hà Văn được Nhà nước Việt Nam công nhận là Giáo sư kiêm chức của Viện Toán học. Danh hiệu này không chỉ vinh danh những đóng góp xuất sắc của ông cho nền toán học mà còn là niềm tự hào lớn của Việt Nam trên trường quốc tế. Những thành tựu nổi bật trong sự nghiệp của ông minh chứng cho tài năng, sự cống hiến và tầm vóc của một nhà toán học hàng đầu.
Trở về Việt Nam với cương vị mới
Theo thông tin trên website của Viện VinBigdata, GS. Vũ Hà Văn quyết định gia nhập Tập đoàn Vingroup vào năm 2018 và là người tiên phong xây dựng khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam với vai trò Giám đốc khoa học VinBigdata.
Với khát vọng đóng góp cho quê hương, GS. Vũ Hà Văn đã dẫn dắt nhiều dự án nghiên cứu quan trọng ngay khi trở về nước. Ông cùng đội ngũ của mình phát triển các giải pháp đột phá như nghiên cứu bộ gen người Việt, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong xử lý hình ảnh y tế, thử nghiệm xe điện tự hành cấp độ 4 tại Nha Trang, và trợ lý ảo Vivi trên xe VinFast – một sản phẩm không hề kém cạnh các công nghệ nổi tiếng như Siri, Alexa hay Google Assistant.
Trước khi đầu quân cho Vingroup, GS. Vũ Hà Văn từng có gần 30 năm sinh sống, làm việc tại các nước và có khoảng thời gian dài làm việc tại Mỹ.Tuy nhiên, mỗi mùa hè, ông vẫn thường xuyên đưa gia đình về Việt Nam. Trong một bài phỏng vấn với tờ VTC, ông từng khẳng định: "Tôi không có ý định từ bỏ tấm hộ chiếu bìa xanh phổ thông của Việt Nam".
Với ông, những lần trở về không chỉ là dịp để ông tận hưởng tình cảm gia đình và ký ức tuổi thơ mà còn là cơ hội để ông đóng góp cho nền khoa học nước nhà. Tại Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán, Giáo sư Văn tích cực tham gia các buổi hội thảo chuyên đề, nơi ông chia sẻ những phát hiện mới, trao đổi ý tưởng với các nhà khoa học, và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ đang theo đuổi ngành toán học.
Ông từng bộc bạch rằng mỗi lần trở lại Việt Nam, ông luôn cảm thấy tuyệt vời khi được thăm cha mẹ, gặp gỡ bạn bè và nhìn ngắm những con phố thân thuộc – nơi lưu giữ những ký ức đẹp đẽ của tuổi thơ. Với GS. Vũ Hà Văn, sự kết nối với quê hương không chỉ là nghĩa vụ mà còn là một niềm vui lớn lao.
