Nhà khoa học Việt Nam từng 2 lần được UNESCO vinh danh: Từ chối cơ hội ở nước ngoài để về nước cống hiến, là người ‘mở đường’ cho năng lượng tái tạo
(Thị trường tài chính) - Cô còn từng được vinh danh trong danh sách 23 nhà khoa học tiêu biểu châu Á do tạp chí Asian Scientist bình chọn.
PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân sinh năm 1980 tại Đồng Tháp. Cô được biết đến là một trong những thế hệ nhà khoa học ‘mở đường’ cho lĩnh vực năng lượng tái tạo tại việt Nam. Năm 1998, cô được tuyển thẳng vào Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Sau khi tốt nghiệp, cô được giữ lại làm cán bộ giảng dạy môn Hóa vô cơ, thuộc Khoa Hóa của trường.
Năm 2006, sau khi hoàn thành Thạc sĩ, cô Thanh Vân nhận được học bổng Tiến sĩ toàn phần tại Đại học Khoa học và Kỹ thuật Đài Loan. Tại đây, cô xuất sắc hoàn thành chương trình Tiến sĩ trước thời hạn (chưa đến 3 năm), đồng thời công bố một bằng sáng chế Mỹ, một bằng sáng chế Đài Loan về lĩnh vực năng lượng mới và 3 bài báo quốc tế thuộc danh mục ISI với tổng hệ số ảnh hưởng IF=60. Cô được giữ lại trường để tiếp tục nghiên cứu nâng cao và giảng dạy. Tuy nhiên, PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân đã từ chối và lựa chọn quay trở về phục vụ nghiên cứu khoa học trong nước.
Tháng 9/2013, sau khi trở về Việt Nam, PGS.TS Thanh Vân đảm nhận vai trò Trưởng phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ Đối ngoại tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM từ tháng 1/2014. Chia sẻ với Báo Lao Động về quyết tâm quay trở lại quê hương, PGS.TS Thanh Vân kể rằng trong những năm học tập và đào tạo ở nước ngoài, cô luôn suy nghĩ rằng mình cần trở về Việt Nam sau khi đã tích lũy được kiến thức và kỹ năng tại những nước có nền khoa học công nghệ phát triển.
Cô từng trăn trở rằng, những gì mình học được nếu chỉ giữ cho riêng mình thì thật lãng phí. PGS. TS Thanh Vân cảm thấy có trách nhiệm mang những kiến thức đó về để đóng góp cho quê hương. Bởi vậy, trong quá trình tiếp cận tri thức mới, cô không chỉ tập trung học hỏi kiến thức mà còn tìm hiểu thêm về cách thức triển khai mô hình tại các trung tâm nghiên cứu từ các giáo sư.
“Tôi muốn xây dựng, phát triển các hướng đào tạo và nghiên cứu cho thế hệ trẻ Việt Nam và đóng góp cho nền khoa học công nghệ nước nhà” - PGS.TS Thanh Vân chia sẻ.
Tích cực trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học, đến nay PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân đã công bố gần 100 bài báo trên các tạp chí trong và ngoài nước, tham gia hơn 10 dự án, đề tài khoa học công nghệ quốc gia và quốc tế, đồng thời đạt được nhiều giải thưởng khoa học công nghệ uy tín trong nước và nước ngoài.
Năm 2016, Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân được hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước xét công nhận chức danh Phó giáo sư khi chỉ mới 36 tuổi.
Năm 2019, PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân được Hội đồng Khoa học L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học vinh danh là Nhà khoa học nữ xuất sắc Việt Nam 2019. Cô đạt giải thưởng với đề án nghiên cứu tổng hợp xúc tác nano hợp kim Pt-Mo trên vật liệu nano Ti0,8W0,202 nhằm nâng cao khả năng chịu đầu độc CO và giảm giá thành cho loại pin nhiên liệu sử dụng trực tiếp methanol, một dạng năng lượng tái tạo.
Đến năm 2020, PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân được vinh danh trong danh sách 23 nhà khoa học tiêu biểu châu Á do tạp chí Asian Scientist bình chọn. Ngày 22/6/2022, tại trụ sở UNESCO ở thủ đô Paris, Pháp, Hội đồng khoa học UNESCO và Quỹ L’Oreál đã trao giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới 2022 cho PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân, ghi nhận những đóng góp xuất sắc của cô cho khoa học và công nghệ qua dự án “Nghiên cứu phát triển pin nhiên liệu và năng lượng hydro xanh – thiết lập chu trình tuần hoàn năng lượng xanh, tái tạo và bền vững”.
Những thành quả PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân đạt được là ‘trái ngọt’ sau hành trình dài nỗ lực, miệt mài với khoa học. Kết quả đạt được thông qua những công trình nghiên cứu của cô không chỉ giúp ích trong nước mà còn vươn tầm quốc tế, góp phần khẳng định vị thế của khoa học Việt Nam.
