Ngôi nhà trăm tuổi có thiết kế lộng lẫy như cung điện: Nội thất sơn son thiếp vàng, mất hơn 14 năm thi công, được công nhận là Di tích cấp Quốc gia
(Thị trường tài chính) - Căn biệt phủ này đã được gia chủ thi công tỉ mỉ trong vòng 14 năm với sự nguy nga không thua kém gì so với cung điện của vua chúa thời bấy giờ.
Nhà cổ Huỳnh Phủ, nằm tại xã Đại Điền, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre là một công trình kiến trúc độc đáo được xây dựng từ năm 1890. Từng trải qua tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, nhưng ngôi nhà đã được trùng tu và hiện nay trở thành một điểm tham quan nổi tiếng của địa phương.
Với diện tích khoảng 500m², ngôi nhà là tài sản của ông Huỳnh Ngọc Khiêm (1843–1927), hay còn được biết đến với tên gọi Hương Liêm. Theo báo Giáo dục Thủ đô, bà Lê Thị Hai (62 tuổi) - người đại diện gia đình trông coi ngôi nhà - chia sẻ rằng công trình được ông Khiêm xây dựng trong suốt 14 năm. Bà kể, ông cụ đã không ngại chi phí, thuê hẳn 50 thợ giỏi từ miền Trung vào để thực hiện.
Cũng theo bà Hai, nhà cổ Huỳnh Phủ là một quần thể kiến trúc bao gồm nhiều công trình trên khu đất rộng. Khi bước vào, mọi người sẽ thấy cổng tam quan, tiếp theo là bình phong, rồi đến ngôi nhà lớn. Ngôi nhà có tường bao bằng gạch và mái lợp ngói âm dương.
Nhà được chia thành 7 gian với gian thờ nằm ở trung tâm, bao quanh là các phòng khách, phòng ngủ và phòng thờ. Bên cạnh ngôi nhà chính, khuôn viên còn có một ngôi nhà đón khách xây dựng theo kiến trúc Pháp, cùng nhiều công trình phụ khác.
Bên trong, toàn bộ nội thất đều được chạm khắc tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao. Nền nhà lát gạch men hoa theo phong cách cổ xưa, nhiều cột gỗ lớn đến mức một người trưởng thành có thể ôm trọn. Ngói nhà được vẽ hoa văn mây nước, tạo nên vẻ đẹp độc đáo.
Ngôi nhà có 80 cột lớn, trong đó 48 cột được làm từ những thân gỗ lim nguyên khối. Nội thất được chạm trổ công phu, sơn son thếp vàng theo phong cách kiến trúc cung đình, tạo nên vẻ đẹp tinh xảo và trang trọng.
Trước đây, đại gia đình bà Hai từng sinh sống trong ngôi nhà cổ, nhưng hiện tại, họ đã chuyển ra ngoài để bảo tồn ngôi nhà, phục vụ nhu cầu tham quan ngày càng đông của du khách.
Lý giải về phong cách kiến trúc ấn tượng của căn nhà cổ, bà Lê Thị Hai cho biết: “Cụ Khiêm là người gốc Huế, cùng gia đình di cư vào Bến Tre bằng ghe qua đường biển để lập nghiệp. Nhờ khai phá đất đai, chỉ sau 15 năm, cụ đã sở hữu hơn 2.000 mẫu ruộng, trở thành một trong những người giàu có nhất vùng. Ruộng đất của cụ Khiêm cũng là nơi giúp nhiều người dân trong vùng ổn định cuộc sống và phát triển”.
Nhờ đóng góp lớn cho làng xã, cụ được quan trên bổ nhiệm làm chức Hương trong huyện. "Khi đã tích lũy được một gia sản lớn, cụ bắt đầu quay lại miền Trung từ năm 1884, tìm mua gỗ và đá, sau đó đóng thành bè để vận chuyển vào Nam," bà chia sẻ.
Đến năm 1890, khi đã có đủ vật liệu, cụ Khiêm trở về Huế tuyển chọn những người thợ giỏi để đưa vào Bến Tre, bắt đầu khởi công xây dựng ngôi nhà. "Ngôi nhà hoàn thành vào năm 1904, sau 14 năm xây dựng. Trong thời gian dài đó, nhiều thợ đã cưới vợ, sinh con và lập nghiệp tại vùng đất mới, không trở lại quê cũ", bà nói.
Bà Hai cũng kể rằng thợ chạm khắc dựng nhà cho cụ Khiêm được trả công bằng cách đong lượng dăm bào. Sau mỗi ngày làm việc, dăm bào rơi ra được thu gom, đo bằng chén, và cứ mỗi chén dăm thợ sẽ được trả công bằng 3 giạ lúa.
Khi chia sẻ về nội thất bên trong căn nhà cổ, bà Hoa tự hào nói: “Khách tham quan chắc chắn sẽ không thể rời mắt khỏi những bức vách gỗ lim đen bóng, được chạm khắc tinh xảo với hình ảnh cua, tôm, chim muông, thú vật và cây cỏ, cùng với những đường khảm xà cừ sáng lấp lánh. Bộ bàn ghế cẩm thạch sang trọng trong nhà cũng do cụ Khiêm đặt mua từ Pháp”.
Với giá trị kiến trúc và nghệ thuật độc đáo, Huỳnh Phủ và mộ cụ Khiêm đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia từ năm 2011. Năm 2013, Nhà nước đã đầu tư kinh phí để trùng tu ngôi nhà, nhưng gia đình bà Hai vẫn được giao quyền quản lý và sử dụng.
