Ngôi đình cổ gần 300 năm được xây trong 36 năm, được làm từ gỗ lim quý hiếm, là Di tích Quốc gia đặc biệt
(Thị trường tài chính) -Ngôi đình cổ này được nhiều chuyên gia văn hóa ví như “bảo tàng về chạm khắc gỗ thế kỷ XVIII”.
Đình Đình Bảng là một trong những ngôi đình cổ sở hữu kiến trúc độc đáo bậc nhất Việt Nam.
Trước kia, ngôi đình thuộc tổng Phù Lưu của phủ Từ Sơn, nay là Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Đình là chốn thờ tự Cao Sơn đại vương (thần núi), Thủy Bá đại vương (thần sông) và Bạch Lệ đại vương (thần nông). Bên cạnh đó, đình còn thờ phối sáu vị Tổ có công khai lập làng từ thời Lê sơ và là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của cộng đồng địa phương.
Đình được xây dựng từ năm 1700. Sau 36 năm, đình mới hoàn thành với kiến trúc nhà sàn, bề thế. Nhiều người dân địa phương kể rằng, ngôi đình được ông quan Nguyễn Thạc Lượng - người con quê hương Đình Bảng cùng vợ cung tiến cho làng. Vợ chồng ông đã vào tận Thanh Hóa để mua gỗ lim quý hiếm, mang về dựng nên ngôi đình.
Một trong những ấn tượng đầu tiên của đình Đình Bảng chính là phần mái dài, rộng, đầu đao vút cong mềm mại. Theo nhiều tư liệu, trong số các công trình kiến trúc gỗ truyền thống ở Việt Nam, đình Đình Bảng được xem là nơi có các đầu đao vươn xa nhất.
Đình Đình Bảng gồm ba phần chính là Đại bái, Ống muống và Hậu cung. Trong đó, khu Đại bái là nơi hội tụ nhiều giá trị kiến trúc và nghệ thuật nhất của toàn bộ công trình. Tòa Đại bái có quy mô lớn với 5 gian, 2 chái và 2 dĩ, sử dụng kết cấu chồng rường vừa tạo không gian cho việc chạm khắc trang trí, vừa kết hợp với hệ thống xà để giữ cột.
Hiện nay, rất ít ngôi đình còn bảo tồn nguyên vẹn hệ thống sàn gỗ kéo dài từ Đại bái tới Hậu cung như đình Đình Bảng.
Đặc biệt, ngôi đình cổ này được nhiều chuyên gia văn hóa ví như “bảo tàng về chạm khắc gỗ thế kỷ XVIII”. Nổi bật nhất chính là hình tượng rồng. Tổng thể ngôi đình có hàng trăm con rồng với các tạo tác khác nhau. Rồng ở Đình Bảng có vẩy, sừng ngắn, tai vểnh, mắt tròn lồi, miệng rộng loe, môi dày mang đặc trưng của nghệ thuật thế kỷ XVIII cùng sự tiếp nối văn hóa của thế kỷ XVII.
Ở gian giữa của đình đặt một bức cửa võng lớn, với sắc vàng son khiến không gian thêm phần rực rỡ. Dưới đôi tay khéo léo của các nghệ nhân, mỗi tầng của cửa võng đều được chạm khắc hết sức cầu kỳ và tinh xảo với chữ triện, chữ công, họa tiết lá lật, lá sòi, cánh sen, cùng hình tượng tứ linh, tứ quý, ngựa và sư tử…
Bên cạnh giá trị về kiến trúc và nghệ thuật, đình Đình Bảng còn gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Nơi đây từng bốn lần vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm.
Mặc dù trải qua bao biến động của thời gian, sự tàn phá của chiến tranh và nhiều đợt tu bổ khác nhau, sau gần ba thế kỷ, đình Đình Bảng vẫn lưu giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, cổ kính cùng những giá trị kiến trúc nghệ thuật quý báu.
Di tích Đình Đình Bảng đã được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia năm 1961.
Ngày 26/11/2024, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 1473/QĐ-TTg công nhận đình Đình Bảng là Di tích Quốc gia đặc biệt.
