Ngôi chùa kỳ lạ của Việt Nam không thờ Phật, được in trên tờ 20.000 đồng, một trong 13 công trình 'đáng chiêm ngưỡng nhất thế giới'
(Thị trường tài chính) -Ngôi chùa được ví như một điểm sáng của du lịch Hội An, được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia.
Những ngày qua, do mưa lớn kéo dài, phố cổ Hội An đã chìm trong biển nước. Đặc biệt, hình ảnh Chùa Cầu bị ngập gần tới mái - tương đương trận lụt lịch sử năm Giáp Thìn 1964, khiến nhiều người không khỏi bàng hoàng.
Sáng sớm 30/10/2025, mực nước tại khu vực này đo được khoảng 3,4m, nhấn chìm phần lớn công trình xung quanh. Người dân và du khách đều bày tỏ sự lo lắng cho di sản quý giá đang đối mặt nguy cơ hư hại bởi lũ lụt.
Chùa cầu ngói cổ đẹp nhất nhì Việt Nam
Chùa Cầu có lịch sử hơn 400 năm và được xem là biểu tượng cho sự phồn thịnh của phố cổ Hội An. Chùa Cầu được xây dựng bắc ngang qua một nhánh nhỏ của con sông Thu Bồn, nối những tuyến đường chính của phố cổ.
Trải qua hàng trăm năm, cây cầu dáng cong cổ kính như uốn lượn trên dòng nước, nhuốm màu thời gian, vừa là minh chứng lịch sử vừa chứa đựng niềm tin, hy vọng của người dân địa phương.
Theo các tài liệu lịch sử, Chùa Cầu được xây dựng vào thế kỷ XVII bởi các thương nhân người Nhật Bản khi đến buôn bán tại Hội An. Thời điểm đó Hội An là một trong những trung tâm giao thương sầm uất bậc nhất Đông Nam Á.
Công trình Chùa Cầu gắn liền với truyền thuyết về con quái vật Namazu - các thương nhân Nhật Bản và Trung Hoa gọi là con Cù, có thân hình khổng lồ nằm vắt qua 3 quốc gia: đầu ở Ấn Độ, thân ở Việt Nam và đuôi ở Nhật Bản. Mỗi khi Cù cựa mình, phố xá Hội An bị sạt lở, hoặc Cù vẫy đuôi thì nước Nhật Bản bị động đất.
Vì vậy, người xưa đã xây dựng Chùa Cầu như một “thanh kiếm thiêng” đặt ngang lưng con Cù, với ước mong chế ngự được sức mạnh hung hãn của thiên nhiên, mang lại sự bình yên, thịnh vượng cho 3 nước.
Bên trên, người Nhật xây một chiếc cầu có mái che và thỉnh các vị thần về trấn giữ. Tương truyền, chiếc cầu xây nhiều năm mới hoàn thành vì Cù không chịu nằm yên, hễ đổ móng xong thì lại gây mưa gió, nước xoáy cuốn trôi đi. Người Nhật đã phải nấu chì, bạc đổ xuống lòng khe để làm móng, bên trên xây các trụ đỡ bằng đá. Nhờ vậy cây cầu mới bền vững cho đến bây giờ.
Về sau, khi tiếp quản, người làng Minh Hương đã đứng ra huy động tiền của xây thêm một miếu thờ giữa mé Bắc cầu và thỉnh Bắc Đế Trấn Võ, một vị thần nguồn gốc Trung Hoa gắn với tài trị thủy về thờ, do vậy truyền thuyết kéo dài thêm một đoạn về sự trấn áp thủy quái, trấn “Cù dậy” của Bắc Đế.
Trải qua nhiều thế kỷ, công trình này còn được gọi với cái tên Cầu Nhật Bản hay Lai Viễn Kiều. Năm 1719, khi Chúa Nguyễn Phúc Chu ghé thăm Hội An, ông đã ban tặng cho cây cầu tên gọi “Lai Viễn Kiều”, mang ý nghĩa “cầu đón khách phương xa”, thể hiện tinh thần hiếu khách và giao lưu văn hóa rộng mở của người dân nơi đây.
Kiến trúc độc đáo
Chùa Cầu hấp dẫn du khách bởi kiến trúc độc đáo, là sự giao thoa hài hòa giữa 3 nền văn hóa Việt Nam, Trung Quốc và Nhật Bản. Chùa Cầu sở hữu nhiều chi tiết đắt giá và chân thực.
Chùa Cầu có 2 phần là phần chùa và phần cầu. Ngôi chùa có diện tích khoảng 60m2 và được xây dựng để thờ vị tướng Bắc Đế Trấn Võ. Phần cầu có diện tích là 75m2, dài khoảng 18m.
Chùa Cầu Hội An sở hữu kiến trúc đậm nét Nhật Bản, nổi bật với mái che cong mềm mại bao trọn cây cầu. Cánh cửa chính treo tấm biển lớn khắc 3 chữ Hán “Lai Viễn Kiều”. Không gian chùa được tách riêng khỏi cầu bằng lớp vách gỗ cùng bộ cửa song hạ bản, tạo nên một khung cảnh vừa kín đáo vừa đặc biệt.
Các trụ và cột bên trong Chùa Cầu được chạm khắc tinh xảo, tỉ mỉ, phản ánh rõ phong cách thẩm mỹ cùng tín ngưỡng tôn thờ của người dân phố cổ xưa.
Khi bước vào đây, bạn có thể cảm nhận được nhịp sống sầm uất của một thương cảng xưa, đồng thời thấy được lòng tin sâu sắc vào các vị thần - tin rằng những đấng linh thiêng có thể che chở, bảo vệ con người vượt qua khó khăn và xua tan tà ma.
Điều khiến nhiều du khách lần đầu ghé thăm không khỏi ngạc nhiên là nơi đây không thờ bất kỳ vị Phật nào. Ngôi chùa nép mình trong một góc nhỏ của cầu, với cửa chính mang đậm kiến trúc Trung Hoa cùng những họa tiết chạm khắc tinh xảo. Nổi bật ở chính giữa là bức tượng gỗ của vị tướng Bắc Đế Trấn Võ, biểu tượng của mong ước bình an cho cư dân xung quanh.
Năm 1990, Chùa Cầu được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia, đồng thời hình ảnh của ngôi chùa vinh dự xuất hiện trên tờ tiền polymer mệnh giá 20.000 đồng của Việt Nam. Đây cũng là một trong số ít ngôi chùa từng lọt vào top 13 cây cầu đáng chiêm ngưỡng nhất thế giới.
Đến năm 2024, Chùa Cầu trải qua một đợt đại trùng tu quy mô lớn với nhiều hạng mục quan trọng như gia cố hệ nền, móng, mố và trụ cầu; tu bổ hệ sàn, khung gỗ và mái; đồng thời cải tạo hệ thống điện và chống mối. Dự án còn ứng dụng công nghệ 3D để số hóa di tích, phục vụ lưu trữ, tu bổ, tổ chức hội thảo, tọa đàm, lập hồ sơ khoa học, đồng thời tôn tạo cảnh quan và hạ tầng kỹ thuật xung quanh.
Tổng kinh phí cho công trình này là 20,2 tỷ đồng, khởi công từ ngày 28/12/2022 và hoàn thành vào tháng 8/2024.
Trải qua hàng trăm năm, Chùa Cầu đã trở thành điểm đến quen thuộc ở Hội An, không chỉ vì kiến trúc độc đáo mà còn vì ý nghĩa lịch sử, văn hóa sâu sắc và vai trò là biểu tượng của phố cổ.
