Ngay năm sau, Hà Nội dự kiến hạn chế ô tô, xe máy xăng tại 5 khu vực
(Thị trường tài chính) - Dự kiến từ năm sau, Hà Nội sẽ áp dụng thí điểm mô hình vùng phát thải thấp, hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm.
UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về tiêu chí, điều kiện, trình tự và thủ tục xác định vùng phát thải thấp (LEZ) trên địa bàn thành phố, nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô năm 2024. Theo kế hoạch, mô hình thí điểm vùng phát thải thấp sẽ được triển khai từ năm 2025 với mục tiêu giảm thiểu các phương tiện giao thông gây ô nhiễm.
Theo quy định tại khoản 1, Điều 34 Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ năm 2024, các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (trừ ô tô điện và xe máy điện) khi di chuyển vào vùng phát thải thấp phải đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải cụ thể, ngoại trừ các phương tiện ưu tiên.
Theo đánh giá của Hà Nội, giao thông vận tải là nguồn phát thải PM 2.5 lớn nhất, chiếm từ 50-70% tổng lượng phát thải của thành phố. Vùng phát thải thấp là những khu vực đô thị có mức độ ô nhiễm không khí cao, nơi các phương tiện giao thông phải đáp ứng các tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt hoặc phải trả phí để được hoạt động.
Dự thảo Nghị quyết đề xuất 5 tiêu chí chính để xác định vùng phát thải thấp - đây cũng là các khu vực dự kiến sẽ hạn chế các phương tiện giao thông gây ô nhiễm:
Thứ nhất là khu vực tập trung các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; mật độ dân cư cao, có các khu vực/địa danh cần được bảo tồn, có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa xã hội.
Thứ hai là khu vực đang ô nhiễm không khí vì nguồn phát thải giao thông.
Thứ ba là khu vực có hạ tầng đáp ứng được phương tiện giao thông công cộng phát thải thấp, có khả năng tổ chức sắp xếp giao thông phù hợp, thuận tiện, khoa học.
Thứ tư là khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện (có giải pháp giám sát, xử lý vi phạm về phát thải, chuyển đổi phương tiện, tổ chức giao thông phù hợp đảm bảo giao thông thông suốt).
Thứ năm là khu vực mà chính quyền và người dân đồng thuận xây dựng vùng phát thải thấp.
Theo kế hoạch, các khu vực được xác định là vùng phát thải thấp sẽ áp dụng các biện pháp về giao thông và kinh tế nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí. Cụ thể, Hà Nội sẽ phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy, tiến tới việc dừng hoàn toàn sử dụng xe máy tại các quận nội thành vào năm 2030.
Thành phố cũng dự kiến triển khai chính sách thay thế các xe máy cũ không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn giao thông và khí thải; quy định các khu vực cấm ô tô chạy dầu diesel; đồng thời, áp dụng hạn chế đối với xe máy, xe tải và taxi tại một số khu vực nhất định. Hà Nội cũng có kế hoạch khuyến khích chuyển đổi từ xe buýt chạy dầu diesel sang các loại xe buýt điện thân thiện với môi trường.
Ngoài ra, thành phố dự kiến sẽ đưa ra các quy định nhằm thu hút đầu tư vào hệ thống đường sắt đô thị, BRT (Bus Rapid Transit), Mono rail và xe buýt thông qua hình thức hợp tác công tư (PPP).
Theo một báo cáo gần đây của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, dân số thành phố hiện đã vượt qua 8 triệu người, chưa kể khoảng 1,2 triệu người dân vãng lai thường xuyên sinh sống, làm việc và học tập tại đây.
Số lượng phương tiện giao thông đường bộ tại Hà Nội hiện nay đã lên tới hơn 7,8 triệu phương tiện các loại, chưa tính thêm 1,2 triệu phương tiện đến từ các tỉnh, thành phố khác tham gia giao thông trên địa bàn.
Tốc độ tăng trưởng bình quân của các phương tiện giao thông trong giai đoạn 2019-2023 là trên 10% đối với ô tô và trên 3% đối với xe máy. Tuy nhiên, diện tích đất dành cho giao thông hiện chỉ đạt khoảng 12,13%, dẫn đến tình trạng quá tải nghiêm trọng trên các tuyến đường.
