Loại cây mọc dại ở Việt Nam lại là ‘vũ khí’ chống ung thư tự nhiên
(Thị trường tài chính) - Vốn là một loại cây mọc dại ở khắp nơi nhưng nó lại có rất nhiều những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.
Tầm bóp là loại cây dại thường mọc ven đường, bãi hoang và đặc biệt phổ biến ở các tỉnh miền núi. Rau tầm bóp được nhiều người ưa chuộng, thậm chí còn xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng dưới dạng rau rừng. Tại Việt Nam, cây tầm bóp mọc nhiều nhưng ít được sử dụng dù có nhiều dược tính hữu ích.
Cây tầm bóp có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và hiện mọc rộng khắp các khu vực liên nhiệt đới. Loài cây này thường xuất hiện ở bờ ruộng, bãi cỏ, đất hoang, ven đường làng quê và thậm chí là các khu vực ven rừng, từ vùng thấp đến độ cao 1.500 mét so với mực nước biển. Tầm bóp có thể được sử dụng làm dược liệu, dùng tươi hoặc phơi khô để dùng dần.
Tầm bóp là loại cây thảo mọc quanh năm, cao từ 50 - 90 cm, có nhiều cành. Thân cây có cạnh và thường hơi rủ xuống; lá mọc so le, hình bầu dục, có thể chia thùy hoặc không, dài từ 30 - 35 mm và rộng 20 - 40 mm; cuống lá dài 15 - 30 mm. Hoa tầm bóp mọc đơn lẻ, cuống nhỏ dài khoảng 1 cm. Đài hoa hình chuông, có lông mịn, chia thành 5 thùy; cánh hoa màu vàng tươi hoặc trắng nhạt, đôi khi có chấm tím ở gốc, chia thành 5 thùy.
Quả tầm bóp có dạng tròn, nhẵn, màu xanh khi còn non và chuyển sang màu đỏ khi chín. Đài hoa bao quanh quả, dài từ 3 - 4 cm và rộng khoảng 2 cm, bao bọc như một chiếc túi nhỏ. Khi bóp, quả phát ra tiếng "bộp." Cây ra hoa và đậu quả quanh năm, phần dùng làm dược liệu là toàn bộ cây, với tên khoa học là Herba Physalis Angulatae.
Công dụng tuyệt vời của cây tầm bóp
Theo bác sĩ Lê Hữu Nghị - nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Xây dựng, cây tầm bóp có bốn công dụng chính:
- Phòng ngừa bệnh tim mạch, giảm cholesterol: Cây tầm bóp chứa nhiều vitamin C, axit phenolic và phytosterol, giúp loại bỏ các gốc tự do, giảm cholesterol trong máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các bệnh như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
- Hỗ trợ điều trị ung thư: Cây tầm bóp giàu chất chống oxy hóa như flavonoid và beta-carotene, có lợi trong việc điều trị một số loại ung thư như phổi, dạ dày, gan, đại tràng và hầu họng.
- Hạ sốt, giảm viêm: Tầm bóp được biết đến là bài thuốc hạ sốt hiệu quả cho trẻ em. Ngoài ra, cây còn chứa nhiều vitamin cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức khỏe và ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Cây tầm bóp chứa chất physalis angulata, có khả năng ổn định đường huyết.
Ngoài ra, cây tầm bóp còn có nhiều tác dụng khác trong việc phòng và điều trị các bệnh liên quan đến đường tiết niệu, hô hấp và trị mụn nhọt. Tuy nhiên, cần sử dụng cây tầm bóp đúng cách và đúng liều lượng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Cách sử dụng cây tầm bóp
Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam và Hội Đông y Hà Nội, cho biết cây tầm bóp thường được dùng để trị cảm sốt, sưng đau yết hầu, ho nhiều đờm và nôn do nhiệt. Ông khuyên có thể dùng 20 - 40g cây tầm bóp khô sắc lấy nước uống. Đối với cây tươi, có thể dùng 40 - 80g giã lấy nước cốt uống, phần bã còn lại có thể đắp hoặc nấu nước để rửa.
Quả tầm bóp có thể ăn được và được sử dụng để trị ho do đờm nhiệt, sưng phù, hoặc đắp ngoài để chữa nhọt. Rễ tươi của cây, khi nấu với tim lợn và chu sa, có thể hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường.
Những người thường xuyên di chuyển trên sông nước nên ăn quả tầm bóp thường xuyên, bởi quả này chứa nhiều vitamin C, B1 và tiền vitamin A, rất tốt cho sức khỏe và có thể giúp phòng bệnh Scorbut do thiếu hoa quả tươi trên biển. Ngoài ra, quả tầm bóp còn có tác dụng phòng ngừa các bệnh về đường tiết niệu và viêm thận, như sỏi thận, sỏi bàng quang và rất hiệu quả trong điều trị bệnh gút. Quả tầm bóp khô có thể làm mứt.
Tại châu Phi, lá cây tầm bóp thường được nấu chín để ăn hoặc dùng làm băng cho các vết thương nhiễm trùng. Lá tầm bóp cũng có thể dùng để nấu lẩu, canh nghêu, cua, tôm, hoặc xào đều rất ngon. Quả tầm bóp có lớp vỏ mỏng giống hình lồng đèn, vị như cà chua và rất bổ dưỡng. Là loại cây mọc dại, tầm bóp dễ trồng và dễ sống.
Lưu ý: Dù cây tầm bóp đã được công nhận về nhiều lợi ích cho sức khỏe, nếu bạn muốn sử dụng nó để chữa bệnh, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn.
