'Kỹ sư của nông dân' được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động: 90 tuổi vẫn sáng chế, trực tiếp điều hành doanh nghiệp
(Thị trường tài chính) - Ông là cá nhân cao tuổi nhất được vinh danh tại kỳ đại hội lần này.
Sáng 27/12, tại Hà Nội, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương long trọng tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI với sự tham dự của 2.223 đại biểu, gồm 2.025 đại biểu chính thức và 198 đại biểu khách mời.
Tại đại hội, Đảng và Nhà nước đã trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động cho 17 tập thể, cá nhân có thành tích đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong số các cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới có ông Vũ Hữu Lê (90 tuổi) - Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí và Xây lắp Hồng Hà, tỉnh Lào Cai. Ông là cá nhân cao tuổi nhất được vinh danh tại kỳ đại hội lần này.
Xuất hiện tại lễ trao danh hiệu, kỹ sư Vũ Hữu Lê dù đã ở tuổi 90 vẫn thể hiện sự minh mẫn, khỏe mạnh, phong thái nhanh nhẹn.
Nhà sáng chế của nông dân
Ông Vũ Hữu Lê sinh năm 1935 tại tỉnh Phú Thọ, trong một gia đình nông dân nghèo. Năm 19 tuổi, ông tham gia lớp học xây dựng cầu đường phục vụ kháng chiến. Sau ngày hòa bình lập lại, ông chuyển sang làm kinh tế và được Đảng, Nhà nước cử đi học chuyên ngành cơ khí tại Liên Xô. Ông tốt nghiệp loại xuất sắc, nhận bằng đỏ.
Khi trở về nước, ông công tác trong ngành cơ khí và được bổ nhiệm làm Giám đốc Nhà máy Cơ khí tỉnh Yên Bái, quản lý khoảng 600 công nhân trong suốt 18 năm. Sau đó, ông xin nghỉ hưu sớm 4 năm.
Năm 1990, ông Lê bắt đầu giai đoạn lao động mới. Ông đi buôn sắt vụn để tích lũy vốn, mở xưởng cơ khí Hồng Hà. Thời điểm khởi nghiệp, cơ sở sản xuất chỉ là mái tôn cũ, vài tấm thép phế liệu và một số ít công nhân.
Từ nền tảng kiến thức được đào tạo bài bản tại Liên Xô cùng kinh nghiệm thực tiễn, ông Lê từng bước nghiên cứu, thiết kế và chế tạo các loại nông cụ, sau đó phát triển thành nhiều dòng máy móc nông nghiệp và thiết bị phục vụ đời sống.
Các sản phẩm tiêu biểu gồm: máy vò chè, máy tạo hình, máy sấy chè; nồi chưng cất tinh dầu quế; hệ thống sấy và băm cành quế; máy nghiền, rửa củ dong, sấy miến; máy ép viên nén năng lượng; máy ép phân viên dúi; máy thái chuối, cắt cỏ… Các thiết bị có quy mô sử dụng linh hoạt, từ hộ gia đình đến cơ sở sản xuất lớn, với giá thành chỉ bằng khoảng 30-40% so với máy nhập khẩu.
Riêng máy vò chè, trong bối cảnh thị trường khi đó bán với giá 300-400 triệu đồng/chiếc, ông Lê thiết kế và sản xuất với giá khoảng 30 triệu đồng. Có thời điểm, mỗi năm ông bán ra khoảng 500 chiếc.
Đến nay, ông Vũ Hữu Lê cùng 21 công nhân đã tạo ra 11 chủng loại máy phục vụ nông nghiệp và đời sống. Hơn 1.000 sản phẩm mang thương hiệu Hồng Hà đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành phố, giúp nông dân giảm sức lao động, nâng cao năng suất sản xuất.
Nhiều sáng chế được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền, trở thành sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, như máy ép sợi miến bán tự động; lò sấy buồng đốt hình trụ bằng thép nằm ngang với giàn sấy di động; máy khuấy hồ bột dong chín.
Tiếp tục sáng tạo ở tuổi 90
Hiện nay, dù đã 90 tuổi, ông Vũ Hữu Lê vẫn trực tiếp tham gia thiết kế, cải tiến và thử nghiệm sản phẩm mới. Một số thiết bị gần đây cho năng suất cao hơn nhiều so với phương thức truyền thống, như máy vò chè đa năng có năng suất gấp 3,5 lần máy cũ; máy chặt cành quế theo hành trình giúp tăng năng suất gấp 10 lần so với lao động thủ công; lò đốt rác thải y tế quy mô nông thôn, góp phần xử lý rác thải tại vùng sâu, vùng xa.
Theo ông Lê, việc chế tạo máy luôn tuân thủ 3 tiêu chí: giá thành phù hợp với điều kiện của nông dân; dễ sử dụng; thuận tiện sửa chữa tại chỗ. Công ty áp dụng hình thức bán máy trả dần, hỗ trợ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ trực tiếp cho người sử dụng.
“Nghề cơ khí đòi hỏi sự chịu khó. Ngày nào tôi cũng có mặt ở xưởng từ sáng sớm, đêm ngồi nghiên cứu, tính toán. Mỗi năm tôi cho ra 2-3 đề tài vì trong đời sống của nông dân luôn phát sinh nhu cầu mới”, ông Lê chia sẻ.
Với hàng chục sáng kiến đạt giải cao tại các Hội thi sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh và toàn quốc, ông được ví như “người thắp lửa sáng tạo” của ngành cơ khí nông nghiệp vùng trung du miền núi Bắc Bộ.
Trước khi được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, ông Vũ Hữu Lê đã 3 lần nhận Huân chương Lao động từ hạng Ba đến hạng Nhì; Bằng Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; danh hiệu Công dân tiêu biểu tỉnh Yên Bái năm 2023; cùng 22 bằng khen và nhiều giải thưởng khác.
Tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, ông bày tỏ đây là sự ghi nhận có ý nghĩa lớn, đồng thời là động lực để tiếp tục lao động, sáng tạo trong những năm tới.
Ông cho biết, 2 ngày tham dự đại hội là dịp để học hỏi kinh nghiệm từ các điển hình tiên tiến trên cả nước, cũng như tiếp thu những chỉ đạo, chia sẻ của lãnh đạo Đảng và Nhà nước để áp dụng vào thực tiễn sản xuất.
