‘Kho báu’ 500 tuổi nằm giữa Vườn Quốc gia nổi tiếng của Việt Nam sắp mở cửa đón khách
(Thị trường tài chính) - Dự án này được kỳ vọng sẽ góp phần phát huy giá trị di sản của Vườn, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn thiên nhiên.
Sáng 24/10, UBND tỉnh Quảng Trị cho biết đã ban hành công văn chấp thuận triển khai dự án du lịch sinh thái “Khám phá Bách xanh đá và hang Kling”, thuộc Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và giải trí Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.
Dự án do Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng làm chủ rừng, thực hiện tại các tiểu khu 645, 643 và 288A, xã Thượng Trạch với tổng vốn đầu tư hơn 4 tỷ đồng theo hình thức liên kết đầu tư, thời gian triển khai đến năm 2030.
Theo UBND tỉnh Quảng Trị, dự án được phê duyệt nhằm khai thác hợp lý giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng, phát triển sản phẩm du lịch sinh thái bền vững, đồng thời tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Các hạng mục công trình như lán trại nghỉ, dây an toàn, ruy băng phản quang và nhà vệ sinh di động sẽ được thiết kế gọn nhẹ, bảo đảm hạn chế tối đa tác động đến môi trường tự nhiên. Chính quyền địa phương yêu cầu các đơn vị liên quan tuân thủ đúng quy định pháp luật, bảo đảm an toàn cho du khách và gìn giữ cảnh quan, sinh thái vùng di sản.
Phong Nha - Kẻ Bàng là một trong những khu bảo tồn thiên nhiên đặc sắc và quy mô lớn nhất Việt Nam, nằm trên địa bàn tỉnh Quảng Bình cũ (nay là tỉnh Quảng Trị), với diện tích hơn 201.000 ha. Hệ sinh thái núi đá vôi nguyên sinh cùng hàng trăm hang động kỳ vĩ tạo nên giá trị nổi bật cho khu vực.
Trong hơn 80km hang động đã được phát hiện, khoảng 20km đã được khảo sát và khai thác phục vụ nghiên cứu, du lịch, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ di sản thiên nhiên thế giới.
UNESCO đã hai lần vinh danh Phong Nha - Kẻ Bàng là Di sản thiên nhiên thế giới: lần đầu vào năm 2003 với tiêu chí địa chất, địa mạo và lần thứ hai vào năm 2015 với tiêu chí đa dạng sinh học, khẳng định giá trị toàn cầu nổi bật của khu vực này.
Nằm sâu trong vùng lõi của Vườn Quốc gia, quần thể bách xanh đá (Calocedrus rupestris) nguyên sinh được xem là “báu vật” sinh học quý hiếm. Đây là một trong bảy loài cây lá kim thuộc ngành hạt trần được phát hiện tại Phong Nha - Kẻ Bàng, được mệnh danh là “hóa thạch sống” cổ xưa của giới thực vật và là loài đặc hữu của Việt Nam, có niên đại hàng triệu năm.
Kết quả nghiên cứu của Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng cùng các chuyên gia cho thấy quần thể bách xanh đá phân bố chủ yếu trên các sườn và đỉnh núi đá vôi ở độ cao 600 - 700m, nhiều cây có tuổi đời khoảng 500 năm. Chúng mọc tập trung trong rừng nguyên sinh hỗn giao giữa cây lá rộng và cây lá kim, ở khu vực địa hình hiểm trở, bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi đá vôi.
Ước tính, hiện có khoảng 592.543 cây bách xanh đá trưởng thành, là quần thể lớn nhất còn tồn tại trong tự nhiên, với diện tích phân bố khoảng 3.018,1 ha chiếm 2,45% tổng diện tích của Vườn Quốc gia.
Theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP, loài bách xanh đá thuộc nhóm IIA - nhóm thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm, hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại. Đồng thời, loài này còn nằm trong Phụ lục II của Công ước CITES và được Sách đỏ IUCN xếp ở tình trạng bảo tồn EN (nguy cấp).
Nhận thức rõ tầm quan trọng của loài cây cổ thụ này, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã áp dụng nhiều biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt. Hiện khu vực phân bố của quần thể bách xanh đá do Hạt Kiểm lâm của Vườn (nay là Trung tâm Bảo vệ rừng và Di sản thế giới) quản lý, thường xuyên tuần tra, ngăn chặn các hành vi xâm hại tài nguyên rừng.
Dự án “Khám phá Bách xanh đá và hang Kling” được kỳ vọng sẽ góp phần phát huy giá trị di sản Phong Nha - Kẻ Bàng, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn thiên nhiên. Việc kết hợp phát triển du lịch sinh thái với gìn giữ môi trường được xem là hướng đi bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế và trách nhiệm bảo vệ di sản cho các thế hệ mai sau.
