Huy động 120.000 cán bộ, chiến sĩ, TNXP xây dựng nên tuyến đường 20.000km trên địa hình hiểm trở, huyền thoại của lịch sử Việt Nam
(Thị trường tài chính) -Trải qua những biến thiên của lịch sử, con đường huyền thoại vẫn sừng sững, không chỉ là biểu tượng của nghệ thuật quân sự Việt Nam mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh đại đoàn kết và ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Hàng nghìn năm qua, Việt Nam đã phải trải qua nhiều cuộc kháng chiến để bảo vệ đất nước. Trong những năm tháng lịch sử ấy, hàng triệu người đã ngã xuống, hy sinh để giữ lấy từng vùng trời, tấc đất. Giữa những mất mát và gian lao đó, đường Trường Sơn - đường mòn Hồ Chí Minh như một chứng nhân lịch sử thầm lặng nhưng vĩ đại, ghi dấu ý chí quật cường và khát vọng độc lập của cả một dân tộc.
Không chỉ là tuyến vận tải quân sự chiến lược, con đường ấy còn là mạch máu nối liền hậu phương với tiền tuyến. Nơi ấy ghi dấu hàng triệu bước chân của bộ đội, thanh niên xung phong và đồng bào ngày đêm bằng rừng, vượt núi, bất chấp mưa bom bão đạn và hy sinh. Mỗi tấc đường, mỗi cánh rừng trên tuyến Trường Sơn đều thấm đẫm mồ hôi, máu xương và niềm tin sắt đá của quân và dân ta.
Trải qua những biến thiên của lịch sử, đường mòn Hồ Chí Minh vẫn sừng sững, không chỉ là biểu tượng của nghệ thuật quân sự Việt Nam, mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh đại đoàn kết và ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam trong hành trình đi tới độc lập, tự do.
Là dấu ấn của thế hệ "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước"
Đường Trường Sơn là mạng lưới đường chiến lược huyền thoại xuyên qua dãy Trường Sơn cao hơn 2.000m. Gánh vác trọng trách duy trì và bảo vệ hoạt động của tuyến đường huyết mạch này là Đoàn 559, được thành lập vào tháng 5/1959. Tên gọi 559 gắn liền với thời điểm ra đời và cũng là sứ mệnh mở đường chi viện cho miền Nam ruột thịt.
Những người đầu tiên mở đường Trường Sơn đã âm thầm khai phá các tuyến đi qua vùng núi non hiểm trở, cheo leo, với phương châm nổi tiếng “đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”.
Ngày đầu còn gian khó ấy, hoạt động vận tải lối mòn bí mật vô cùng đơn sơ, quân và dân xuyên rừng sâu, núi cao, chỉ dùng gùi thồ, xe đạp thồ. Khi đường ngày càng được mở rộng, nhu cầu chi viện ngày càng lớn thì các phương thức vận tải cũng dần cải tiến.
Từ lực lượng ban đầu chỉ khoảng 500 cán bộ, chiến sĩ, đến năm 1965, quân số trên tuyến đã tăng lên khoảng 6.000 người, bắt đầu tổ chức vận chuyển với quy mô cấp tiểu đoàn. Đến năm 1970, tuyến Trường Sơn phát triển mạnh mẽ thành 5 khu vực lớn (470, 471, 472, 473 và 571), với hàng chục binh trạm và kho tàng phân bố dọc tuyến.
Trước yêu cầu chi viện ngày càng cao và phạm vi hoạt động ngày càng mở rộng, Bộ Quốc phòng quyết định chuyển Đoàn 559 thành một binh đoàn do Bộ Tổng Tư lệnh trực tiếp chỉ đạo. Lúc này, Binh đoàn đã có hơn mười vạn người, gồm các lực lượng hiệp đồng chiến đấu, hai sư đoàn chủ lực cùng nhiều đơn vị vận tải ô tô.
Trong suốt quá trình hoạt động, Bộ đội Trường Sơn đã vận chuyển vào chiến trường hàng triệu tấn vũ khí, trang bị, vật chất quân sự; khoảng 5,5 triệu tấn xăng dầu, đồng thời bảo đảm cho hơn hai triệu lượt cán bộ, chiến sĩ hành quân ra vào giữa các chiến trường. Các hoạt động luôn được giữ bí mật, đảm bảo tinh thần “mở đường mà tiến, chiến đấu mà đi”, kiên cường vượt qua mọi gian khổ, thử thách, sẵn sàng hy sinh để giữ vững mạch máu giao thông chiến lược.
Trong điều kiện vô cùng ác liệt, Bộ đội Trường Sơn đã đối mặt với hơn 110.000 trận đánh phá bằng không quân của đế quốc Mỹ, trung bình mỗi ngày lên đến 450 phi vụ, có tháng lên tới 1.000 đợt B-52.
Dưới mặt đất, kẻ thù bố trí hàng rào điện tử, bom từ trường, bom nổ chậm, bom bi, bom lá và cả chất độc hóa học, cày xới, tàn phá rừng núi Trường Sơn.
Tuy nhiên, những thử thách đó không thể nào khuất phục được ý chí và tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” của quân và dân ta, cũng như sự giúp đỡ chí tình của nhân dân cách mạng Lào và Campuchia trên những vùng đất mà tuyến đường đi qua.
Kỳ công, kỳ tích, kỳ quan của Việt Nam
Hệ thống đường Trường Sơn có tổng chiều dài lên tới khoảng 20.000km, gấp gần 20 lần chiều dài đất nước Việt Nam. Tuyến đường này gồm 5 trục dọc chính, 21 trục ngang chạy dọc hai sườn Đông - Tây Trường Sơn, một tuyến đường “kín” dài 3.140km cùng hệ thống đường sông dài gần 500km.
Đây là mạng lưới giao thông - liên lạc - hậu cần tổng hợp, bao gồm cả đường bộ, đường sông và hệ thống đường ống xăng dầu, kéo dài từ Nghệ An đến Bình Phước. Di tích lịch sử này hiện có 37 điểm tiêu biểu.
Đáng nói, tuyến đường xuyên Trường Sơn vốn tồn tại từ nhiều thế kỷ trước, phục vụ giao thương và mục đích quân sự. Tuy nhiên, chỉ đến hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đường Trường Sơn mới thực sự trở thành huyền thoại của lịch sử.
Trong quá trình hình thành và mở rộng, tuyến đường được phát triển mạnh ở khu vực Bắc Trung Bộ và dọc miền Trung như Hà Tĩnh, Quảng Bình cũ, Quảng Trị, Thừa Thiên cũ, Quảng Nam cũ, Quảng Ngãi cũ. Đến cuối năm 1947, mạng lưới tiếp tục được mở xuống Ninh Thuận, Bình Thuận và khu vực miền Đông Nam Bộ.
Đường mòn Hồ Chí Minh đi qua khu vực có địa hình được đánh giá là khắc nghiệt bậc nhất Đông Nam Á. Nơi đây có núi non hiểm trở, dân cư thưa thớt, rừng rậm nhiệt đới rậm rạp, bùn lầy, đầm sục.... Cùng với đó là khí hậu khắc nghiệt, côn trùng, thú rừng… vô cùng bất lợi cho việc vận chuyển hàng hóa, lương thực.
Để vượt qua những đoạn đường nguy hiểm, tránh sự soi xét của kẻ thù, quân ta đã sáng tạo, tổ chức tuyến đường Trường Sơn thành mạng lưới với nhiều nhánh đan xen. Cách tổ chức này giúp bảo đảm khi một tuyến bị phát hiện hoặc đánh phá, các đoàn xe vẫn có thể nhanh chóng chuyển hướng sang những tuyến dự phòng, duy trì lưu thông liên tục, không để xảy ra ùn tắc hay gián đoạn chi viện.
Nhờ sự sáng tạo, khéo léo này, đường Trường Sơn đã được khai thác hiệu quả, trở thành tuyến giao thông chiến lược nối liền hai miền Bắc - Nam, giúp vận chuyển cán bộ, lực lượng một cách an toàn, tránh sự phát hiện của kẻ thù.
Tính đến ngày 30/4/1975, tuyến đường Trường Sơn đã tồn tại liên tục suốt 6.000 ngày đêm. Trong thời gian đó, khoảng 120.000 cán bộ, chiến sĩ công binh, thanh niên xung phong và dân công hỏa tuyến đã trực tiếp tham gia xây dựng, bảo vệ và vận hành hệ thống giao thông chiến lược này. Với sự kiên trì, không ngại khó ngại khổ, tuyến đường đã bảo đảm chi viện kịp thời cho những chiến trường ác liệt nhất.
Ngày 28/10/2011, Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam chính thức công nhận đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh là tuyến đường có độ cao lớn nhất và chiều dài dài nhất Việt Nam, ghi nhận giá trị đặc biệt của công trình lịch sử này.
Với giá trị lịch sử to lớn, trải qua hàng chục năm, đường Trường Sơn vẫn giữ vai trò là trục giao thông chiến lược, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Con đường được làm nên từ máu, mồ hôi và ý chí thép, được tôi luyện qua những năm tháng mưa bom bão đạn, đã trở thành minh chứng sống động cho sức sống mãnh liệt của Việt Nam.
Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn từng viết trong sổ vàng Bộ đội Trường Sơn là "một chiến công chói lọi trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta. Đường Trường Sơn là con đường của ý chí quyết thắng, của lòng dũng cảm và khí phách anh hùng. Đó là con đường nối liền Nam Bắc, là con đường đoàn kết các dân tộc của 3 nước Đông Dương".
Đại tướng - Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp cũng nhiều lần khẳng định: Đường Trường Sơn là "kỳ công, kỳ tích, kỳ quan của ý chí nghị lực và tinh thần sáng tạo phi thường của dân tộc Việt Nam".
Năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Di tích lịch sử đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh là Di tích Quốc gia đặc biệt.
