Hai NSND mang tên Xuân Bắc: Cùng làm lãnh đạo, chỉ hơn kém nhau 1 tuổi
(Thị trường tài chính) - Mỗi người một hành trình riêng, nhưng họ đều chung niềm đam mê và cống hiến cho nghề.
Trong làng nghệ thuật Việt Nam, hiếm có trường hợp đặc biệt như hai NSND cùng mang tên Nguyễn Xuân Bắc. Cả hai đều là gương mặt tiêu biểu trong lĩnh vực sân khấu, cùng sinh ra ở thập niên 1970 và chỉ hơn kém nhau 1 tuổi.
Dù chung niềm đam mê với nghệ thuật và hiện đều đảm nhiệm vị trí lãnh đạo trong ngành, song hành trình sự nghiệp của họ lại rẽ theo hai hướng khác nhau: một người gắn bó với sân khấu kịch và truyền hình, người còn lại dành trọn tâm huyết cho âm nhạc dân tộc trong môi trường quân đội.
NSND Xuân Bắc: Từ “Nam Tào” đến Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn
NSND Xuân Bắc tên đầy đủ Nguyễn Xuân Bắc (sinh ngày 21/8/1976, quê Phú Thọ) là một diễn viên, người dẫn chương trình quen thuộc với khán giả truyền hình.
Xuân Bắc bén duyên nghệ thuật từ thời sinh viên Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Năm 1998, sau khi tốt nghiệp, anh về công tác tại Nhà hát Kịch Việt Nam và nhanh chóng khẳng định năng lực qua nhiều vai diễn truyền hình.
Năm 2000, anh gây chú ý với vai Núi trong bộ phim truyền hình “Sóng ở đáy sông”. Hình ảnh chàng trai hiền lành, nhiều biến cố đã đưa Xuân Bắc trở thành gương mặt quen thuộc trên màn ảnh nhỏ và là một trong những diễn viên nổi bật của thế hệ 7X.
Sau thành công này, anh tiếp tục góp mặt trong các phim “Miếu làng”, “Công dân vàng”, “Chuyện ngày xưa”, “Vua bãi rác”, “Ngã ba Đồng Lộc”, “Chuyện nhà Mộc”, “Đồng quê xào xạc”…
Trên sân khấu, Xuân Bắc ghi dấu ấn với những vai diễn trong “Bệnh sĩ”, “Bão tố Trường Sơn”, “Người tốt nhà số 5”... Sự nghiêm túc với nghề và tình yêu sân khấu giúp anh được giới chuyên môn đánh giá cao.
Không chỉ thành công trong lĩnh vực diễn xuất, Xuân Bắc còn trở thành một trong những gương mặt dẫn chương trình được yêu thích. Anh từng đảm nhận nhiều chương trình ăn khách như “Đuổi hình bắt chữ”, "Hỏi xoáy đáp xoay”, “Ơn giời, cậu đây rồi!”, “Đồ rê mí”, “Vua tiếng Việt”, “Gala cười”, “Thư giãn cuối tuần”...
Bên cạnh đó, vai Nam Tào trong “Gặp nhau cuối năm - Táo Quân” đã gắn liền với tên tuổi anh suốt gần 20 năm, giúp Xuân Bắc trở thành gương mặt quen thuộc mỗi dịp Tết.
Anh cũng nhiều lần ngồi ghế giám khảo trong các chương trình như “SV 2000”, “SV 2016”, “Gương mặt thân quen nhí”… Với phong cách dí dỏm, linh hoạt và gần gũi, Xuân Bắc tạo được dấu ấn riêng trong đời sống giải trí Việt.
Từ năm 2016, Xuân Bắc được trao tặng danh hiệu NSƯT, đồng thời là Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam. Đến tháng 1/2021, nam nghệ sĩ chính thức giữ chức Giám đốc.
Ở vị trí quản lý, anh từng chia sẻ phải giảm đáng kể các hoạt động cá nhân để tập trung cho sân khấu. Dưới sự điều hành của anh, Nhà hát Kịch Việt Nam duy trì được nhịp biểu diễn ổn định, chú trọng các tác phẩm phản ánh đời sống đương đại, đồng thời tạo điều kiện cho nghệ sĩ trẻ phát triển. Năm 2023, Xuân Bắc chính thức trở thành NSND.
Với những đóng góp bền bỉ, Xuân Bắc còn được trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2022, được vinh danh Gương mặt trẻ Thủ đô tiêu biểu các nhiệm kỳ 2009 và 2012-2017, đồng thời hai lần được xướng tên tại VTV Awards với danh hiệu Nghệ sĩ hài ấn tượng (2017) và Nghệ sĩ ấn tượng (2021).
Ngày 30/10/2024, NSND Xuân Bắc chính thức được bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn. Quyết định này đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp của nam nghệ sĩ ở tuổi 48, khép lại chặng đường dài gắn bó với sân khấu bằng một cột mốc mới trên con đường quản lý văn hóa.
Song song hoạt động nghệ thuật, Xuân Bắc còn tích cực tham gia công tác xã hội. Từ năm 2010, anh là Đại sứ thiện chí của UNICEF Việt Nam về nước sạch và vệ sinh môi trường, đồng thời tham gia nhiều chương trình dành cho thanh thiếu nhi, các ủy ban chuyên trách về hoạt động văn hóa.
Về đời sống cá nhân, Xuân Bắc kết hôn năm 2006 với bà xã Hồng Nhung - người từng học nghệ thuật và xuất hiện cùng anh trong Táo Quân 2004 với vai Tạ Thị Lạng. Hai người có 3 con trai: Nguyễn Nhật Khánh Minh - sinh năm 2007; Võ Nguyên (Bi Béo) sinh năm 2009, được khán giả biết đến qua “Bố ơi, mình đi đâu thế?” và cậu út - bé Bão sinh năm 2018.
Nam nghệ sĩ luôn nhấn mạnh quan điểm sống hướng về gia đình. Anh từng chia sẻ: “Yêu con bằng cảm xúc, dạy con bằng lý trí”. Dù bận rộn, Xuân Bắc vẫn cố gắng dành thời gian gần gũi, đồng hành cùng con trong học tập và cuộc sống.
NSND Nguyễn Xuân Bắc: Mang hàm Đại tá, giữ vững bản sắc dân tộc giữa thời kỳ hiện đại hóa đời sống âm nhạc
Sinh năm 1975 tại Quốc Oai cũ (Hà Nội) trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, Đại tá, NSND, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Bắc sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc.
Mẹ anh là giọng ca trong đội văn nghệ Trường Sơn, còn cha từng công tác tại Trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật Nghệ Tĩnh. Từ năm 8 tuổi, anh cùng gia đình trở về Nghệ An sinh sống - vùng đất đã nuôi dưỡng niềm say mê với âm nhạc dân tộc.
Ngay từ những năm đầu cắp sách, tài năng của nam nghệ sĩ đã được thầy Võ Xuân Thành - nguyên Trưởng khoa Văn hóa Quần chúng, Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Nghệ An, phát hiện và dìu dắt. Sau đó, anh theo học đàn nguyệt tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) dưới sự hướng dẫn của thầy Đỗ Văn Đễ và Nhà giáo Nhân dân Đặng Xuân Khải.
Con đường nghệ thuật của Nguyễn Xuân Bắc khởi đầu tại Đoàn Ca múa nhạc Hương Sen. Năm 1990, anh trở lại Nhạc viện để học nâng cao các bộ môn sáng tác, trống dân tộc và chỉ huy âm nhạc.
Với nền tảng chuyên môn vững chắc cùng sự sáng tạo không ngừng, năm 1999, nam nghệ sĩ cho ra đời tác phẩm “Giao hưởng thơ Ngày về” - dấu mốc mở đầu cho sự nghiệp sáng tác chuyên nghiệp.
Hai năm sau, tác phẩm “Tiếng vọng” của anh đoạt giải Nhì (không có giải Nhất) tại Giải thưởng thường niên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, khẳng định vị trí của một gương mặt mới trong làng nhạc hàn lâm.
Trong vai trò nhạc sĩ, chỉ huy và đạo diễn âm nhạc, NSND Nguyễn Xuân Bắc đã dàn dựng nhiều chương trình quy mô lớn, đậm tinh thần dân tộc và gặt hái thành tích cao.
Tiêu biểu như Hào khí Bạch Đằng (Đoàn Văn công Quân khu 3 - Huy chương Bạc Hội diễn toàn quân 2008), Hào khí non sông (Đoàn Nghệ thuật Sao Biển - Huy chương Vàng Hội diễn toàn quốc 2009), Khí phách dời đô (Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội - Huy chương Vàng Hội diễn các trường Văn hóa nghệ thuật toàn quốc 2010).
Anh cũng góp phần mang về nhiều huy chương cho các đơn vị nghệ thuật lớn như Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội và Đoàn Văn công Bộ đội Biên phòng.
Trong dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/2025), NSND Nguyễn Xuân Bắc được giao trọng trách chỉ huy dàn nhạc trong hai chương trình nghệ thuật cấp quốc gia “Đất Nước Trọn Niềm Vui” và “Bài Ca Thống Nhất” - những đêm diễn quy tụ hàng trăm nghệ sĩ, thể hiện tinh thần đại đoàn kết và niềm tự hào dân tộc.
Không dừng lại ở biểu diễn, NSND Nguyễn Xuân Bắc còn là nhà nghiên cứu âm nhạc tâm huyết. Năm 2018, anh bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam với đề tài “Đàn Broh của người Ê Đê” - một công trình có giá trị khoa học và thực tiễn trong việc bảo tồn, phát huy nhạc cụ dân tộc Tây Nguyên.
Năm 2019, anh được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSND, trở thành một trong những giảng viên trẻ nhất của Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội được nhận danh hiệu này.
Hiện nay, NSND, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Bắc mang quân hàm Đại tá, giữ chức Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, đồng thời từng đảm nhiệm vai trò Chủ nhiệm Khoa Nghệ thuật Dân tộc và Miền núi. Anh được đồng nghiệp và học trò yêu mến không chỉ bởi năng lực chuyên môn mà còn bởi sự tận tâm, khiêm nhường và phong cách sống giản dị.
Ngoài đời, NSND Nguyễn Xuân Bắc là người kín tiếng, chọn lối sống lặng lẽ, dành phần lớn thời gian cho công việc giảng dạy, nghiên cứu và dàn dựng âm nhạc. Trên mạng xã hội, anh hầu như chỉ đăng tải hình ảnh trong lớp học hoặc tại các chương trình nghệ thuật do mình chỉ huy.
