Giáo sư hàng đầu về dự báo và phòng, chống lũ lụt từ chức tại đại học danh tiếng thế giới, trở về quê hương giảng dạy

Sau 3 thập kỷ gắn bó với các trung tâm nghiên cứu thủy văn tại châu Âu, Từ Xung Vũ - một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về dự báo và phòng chống lũ lụt, đã chính thức từ chức Giáo sư tại Đại học Oslo (một trong những trường hàng đầu ở Na Uy) để trở về Trung Quốc giảng dạy và nghiên cứu toàn thời gian.

Từ Xung Vũ cho biết ông mong muốn trực tiếp tham gia giải quyết các vấn đề về tài nguyên nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp.

Giáo sư Từ Xung Vũ. Ảnh: Internet

Ngày 3/12, Đại học Tài nguyên nước và Điện lực Hoa Bắc (NCWU) tổ chức lễ đón tiếp Giáo sư Từ tại Trịnh Châu - thành phố vẫn còn chịu nhiều hệ lụy từ trận lũ lịch sử năm 2021. Sự kiện thu hút sự quan tâm của giới khoa học trong nước.

Theo Hiệu trưởng Lưu Quân Quốc, Giáo sư Từ Xung Vũ là chuyên gia tầm quốc tế đầu tiên được NCWU tuyển dụng theo chế độ toàn thời gian. Đây cũng được xem là quyết định mang tính bước ngoặt của nhà khoa học khi ông rời vị trí Giáo sư có biên chế lâu dài tại Đại học Oslo, đồng thời chấm dứt vai trò thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Na Uy.

Phát biểu tại buổi lễ, Giáo sư Từ cho rằng ngành thủy lợi Trung Quốc đang đứng trước nhiều thách thức nghiêm trọng dưới tác động của biến đổi khí hậu. Theo ông, việc trở về nước và gia nhập NCWU đánh dấu một giai đoạn mới trong sự nghiệp, nhằm trực tiếp đóng góp các kết quả nghiên cứu tích lũy suốt nhiều năm cho những bài toán thực tiễn của quê hương.

NCWU là trường đại học do Bộ Thủy lợi Trung Quốc và tỉnh Hà Nam đồng sáng lập, tập trung đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu trong lĩnh vực kỹ thuật nước. Lãnh đạo nhà trường nhận định hướng nghiên cứu của Giáo sư Từ phù hợp chặt chẽ với chiến lược phát triển của NCWU, đặc biệt là trong các lĩnh vực quản lý tài nguyên nước, môi trường và phòng chống thiên tai.

Trao đổi với South China Morning Post, Giáo sư Từ xác nhận ông đã hoàn tất thủ tục từ chức tại Đại học Oslo để nhận công việc mới ở NCWU. Phía Đại học Oslo giữ cho ông danh hiệu “Giáo sư danh dự”, nhằm ghi nhận hơn 20 năm giảng dạy và đóng góp học thuật của ông tại trường.

Giải thích về lựa chọn NCWU giữa nhiều lời mời hợp tác, Giáo sư Từ cho biết đây là một trong ba cơ sở đào tạo hàng đầu của Trung Quốc trong lĩnh vực thủy lợi, sở hữu nền tảng học thuật vững chắc và thế mạnh rõ rệt về nghiên cứu tài nguyên nước và môi trường - những lĩnh vực gắn bó mật thiết với hướng nghiên cứu của ông.

Từ Xung Vũ sinh tại Từ Châu, tỉnh Giang Tô. Năm 1978, ông trúng tuyển Đại học Nam Kinh với điểm số cao nhất địa phương, theo học chuyên ngành thủy văn và kỹ thuật tài nguyên nước. Sau khi tốt nghiệp năm 1982, ông công tác tại Bộ Thủy lợi trước khi được cử đi học cao học tại Vrije Universiteit Brussel và tiếp tục nghiên cứu tiến sĩ tại đây.

Năm 1993, ông trở thành nhà khoa học Trung Quốc đầu tiên nhận giải thưởng nghiên cứu dành cho nhà khoa học trẻ của Tổ chức Khí tượng Thế giới. Sau đó, ông giảng dạy và nghiên cứu tại Đại học Uppsala trước khi chuyển sang Đại học Oslo từ năm 2005.

Các công trình của Giáo sư Từ tập trung vào biến động thủy văn dưới tác động của biến đổi khí hậu, mô phỏng dòng chảy ở các vùng khí hậu khác nhau, quản lý tài nguyên nước và dự báo lũ. Những mô hình cân bằng nước do ông phát triển đã được ứng dụng tại Đan Mạch, vùng Flanders (Bỉ) và Thụy Điển, phục vụ đánh giá rủi ro và quy hoạch tài nguyên nước.

Những năm gần đây, ông mở rộng nghiên cứu sang các lưu vực sông lớn của Trung Quốc, gồm khu vực Cao nguyên Thanh Tạng, đồng thời tham gia các đề tài tối ưu hóa vận hành hồ chứa quy mô lớn. Trong hơn 2 thập kỷ, ông duy trì hợp tác với nhiều cơ sở nghiên cứu trong nước như Đại học Vũ Hán, Đại học Hòa Hải và Viện Khoa học Trung Quốc.

Năm 2016, Giáo sư Từ được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Na Uy - cơ quan khoa học cao nhất của nước này. Năm 2018, ông trở thành thành viên Viện Khoa học Công nghệ Na Uy. Đến năm 2022, ông nhận Giải thành tựu trọn đời của Hiệp hội Thủy văn Bắc Âu. Tính đến nay, ông đã công bố hơn 600 bài báo khoa học với trên 30.000 lượt trích dẫn.

Theo Giáo sư Từ, nhu cầu cấp thiết về quản lý tài nguyên nước, ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường tại Trung Quốc đã tạo động lực cho quyết định hồi hương. Việc ông gia nhập NCWU được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực thủy lợi, trong bối cảnh rủi ro lũ lụt ngày càng gia tăng trên phạm vi toàn cầu.