Gia đình có 14 người được công nhận liệt sĩ, 3 mẹ Việt Nam anh hùng ở vùng đất có nhiều liệt sĩ nhất cả nước
(Thị trường tài chính) -Dù khó khăn, gia đình này vẫn kiên cường nuôi giấu cán bộ cách mạng và chắt chiu từng lát sắn, củ khoai để đóng góp cho kháng chiến.
Làng Cẩm Sa thuộc xã Điện Nam Bắc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, từ lâu đã được biết đến như một biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa yêu nước và sự hy sinh trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Được mệnh danh là "ngôi làng anh hùng", nơi đây đã sản sinh ra 5 vị tướng, 3 Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 112 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gần 500 liệt sĩ...
Trong giai đoạn khốc liệt của chiến tranh, Cẩm Sa từng là ngôi làng có số lượng liệt sĩ nhiều nhất cả nước (Trong ảnh là những ngôi mộ không tên trong Nghĩa trang liệt sĩ Điện Bàn). Ảnh: quangnam.gov
Một trong những gia đình tiêu biểu nhất cho truyền thống anh hùng đó là gia đình ông bà Nguyễn Văn Lắm và Phạm Thị Chúc (thường được gọi là bà Nở). Gia đình này không chỉ góp phần nuôi dưỡng, bảo vệ cách mạng mà còn có đến 14 người con, cháu hy sinh trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Sinh thời, ông bà Lắm có 9 người con, ngoại trừ một người mất khi còn nhỏ, tất cả đều tham gia kháng chiến. Sau khi ông Lắm mất sớm, bà Chúc một mình gánh vác trọng trách gia đình, chịu đựng nỗi đau liên tiếp khi chứng kiến các con, cháu hy sinh vì Tổ quốc.
Con trai cả của gia đình - ông Nguyễn Văn Chúc, có 4 người con, trong đó ông Nguyễn Văn Xuyên là bộ đội và đã hy sinh. Con rể của ông Chúc, ông Lý Xuyên, cũng trở thành liệt sĩ trong cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước.
Người con trai kế là Nguyễn Văn Nghiên (có một người con trai là Trung tướng Nguyễn Văn Thảng) tham gia cách mạng thời chống Pháp, nhiều lần bị địch bắt giam ở Điện Bàn, Hội An. Ra tù, ông Nghiên tiếp tục tham gia hoạt động cách mạng. Người con trai đầu của ông Nghiên là Nguyễn Văn Tuấn đầu quân ở Tiểu đoàn Bà Thao, hy sinh năm 1968.
Trung tướng Nguyễn Văn Thảng (trái) - cháu của ông bà Nguyễn Văn Lắm và Phạm Thị Chúc - bên bàn thờ gia đình. Ảnh: Hồng Vân/Báo QĐND
Ba năm sau, người con rể Nguyễn Thanh Trịnh, Bí thư Đảng ủy xã Điện Nam, ngã xuống (năm 1971). Huyện ủy tiếp tục cử Nguyễn Văn Thảng Em thay anh rể lãnh đạo xã trụ bám trong vùng địch hậu. Trong trận đánh ác liệt ở bến đò Lợi, Bí thư Thảng Em chỉ huy 6 dân quân Điện Nam đánh lui một tiểu đoàn của địch, bắn cháy 2 xe bọc thép và 1 chiếc trực thăng. Hết đạn, anh cùng đồng đội tử thủ bị chúng cắt đầu bêu ở cầu Vĩnh Điện, xác vứt xuống giếng ở Thanh Quýt để thị uy người dân. Người mẹ âm thầm đi tìm xác con về chôn cất.
Người con trai thứ 3 là Nguyễn Văn Diết Anh có hai người con là Nguyễn Văn Thanh và Nguyễn Văn Thao, người đi bộ đội huyện, người làm xã đội phó xã Điện Nam sau đó đều lần lượt hy sinh.
Nối tiếp truyền thống gia đình, Nguyễn Văn Diết Em lên đường đánh giặc. Bị bắt giam ở Điện Bàn, ông vượt ngục vào Phan Thiết hoạt động, nhưng vẫn bị địch bắt, chúng đóng 10 cây đinh vào gót chân, rồi thủ tiêu. Mẹ ông ở quê biết tin, đau đớn tột cùng nhưng không thể nào tìm được hài cốt của con.
Không chỉ các con trai, con gái của ông bà cũng tích cực tham gia kháng chiến. Người con gái Nguyễn Thị Học cùng chồng là Võ Văn Miên và con trai là Võ Văn Phu đều đã hy sinh vì Tổ quốc. Bà Nguyễn Thị Cầm, em bà Học, phải chịu nỗi đau mất con khi con gái Lê Thị Toàn hy sinh khi đi du kích. Em bà Cầm là bà Nguyễn Thị Thể, cán bộ Vùng đội cùng chồng là Lê Kha cũng vĩnh viễn ngã xuống trên mảnh đất quê hương.
Dù phải chịu đựng những mất mát không gì bù đắp được, gia đình ông Lắm - bà Chúc vẫn kiên cường vượt qua khó khăn, nuôi giấu cán bộ cách mạng và chắt chiu từng lát sắn, củ khoai để đóng góp cho kháng chiến.
Sau hòa bình, tinh thần yêu nước và ý chí quật cường của gia đình tiếp tục lan tỏa đến các thế hệ con cháu. Nhiều người trong gia đình đã trở thành sĩ quan quân đội, công an, tiếp tục góp phần bảo vệ và xây dựng đất nước. Gia đình còn có 3 Bà mẹ Việt Nam anh hùng qua hai thế hệ, gồm bà Phạm Thị Chúc, con dâu Lê Thị Ngữ và con gái Nguyễn Thị Học.
Gia đình ông Lắm - bà Chúc nói riêng và người dân làng Cẩm Sa không chỉ là minh chứng cho những chiến công oanh liệt mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, sự hy sinh và đoàn kết của nhân dân Quảng Nam. Truyền thống anh hùng ấy sẽ mãi là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau, nhắc nhở chúng ta về giá trị của tự do và hòa bình, được đổi bằng xương máu của biết bao người con đất Việt.
