Đúng 2 ngày nữa, một hiện tượng thiên văn thú vị sẽ diễn ra trên bầu trời
(Thị trường tài chính) - Tại Việt Nam, người quan sát có thể dễ dàng theo dõi hiện tượng này nếu lựa chọn địa điểm quan sát phù hợp.
Mưa sao băng Geminids sẽ đạt cực điểm trong tuần này, trùng thời điểm bầu trời đêm không trăng, tạo điều kiện lý tưởng để quan sát. Trong đêm 13/12 rạng sáng 14/12, người yêu thiên văn có thể nhìn thấy tới 150 vệt sao băng mỗi giờ lao xuống bầu khí quyển Trái Đất.
Được xem là trận mưa sao băng dày đặc nhất trong năm, Geminids hứa hẹn mang lại số lượng “sao băng” vượt trội so với những hiện tượng tương tự, cùng điều kiện quan sát gần như hoàn hảo. Mùa Geminids mở màn từ ngày 4/12 và kéo dài trong hai tuần, nhưng đêm cực đại luôn là thời điểm được mong đợi nhất. Từ tối ngày 13/12 đến sáng ngày 14/12, bầu trời có thể chứng kiến tới 150 sao băng mỗi giờ, đặc biệt rõ ở khu vực Bắc bán cầu.
Năm nay, hiện tượng càng nổi bật khi đêm cực đại diễn ra trong bầu trời tối. Trăng lưỡi liềm cuối tháng với độ chiếu sáng khoảng 28% chỉ mọc vào khoảng 2 giờ 30 sáng tại nhiều nơi thuộc Bắc bán cầu.
Đây cũng là thời điểm điểm phát xạ của Geminids - nằm gần hai ngôi sao sáng Castor và Pollux trong chòm Song Tử xuất hiện cao nhất trên bầu trời. Theo Hội Thiên văn Mỹ, người quan sát có thể bắt đầu theo dõi từ khoảng 22 giờ, và càng về khuya, khả năng nhìn thấy sao băng càng lớn.
Geminids là một trong số ít mưa sao băng hoạt động mạnh trước nửa đêm. Các vệt sáng của hiện tượng này có màu sắc đa dạng, di chuyển chậm và tương đối rõ. Nguồn gốc của Geminids bắt đầu từ một thiên thể có màu xanh, cấu tạo bằng đá, đường kính khoảng 5,8 km. Tiểu hành tinh 3200 Phaethon quay quanh Mặt Trời theo chu kỳ 1,4 năm, tạo ra các mảnh vụn có mật độ cao – yếu tố khiến Geminids trở nên khác biệt.
Đây cũng là mưa sao băng duy nhất trong năm xuất phát từ tiểu hành tinh thay vì sao chổi. Những dải màu xuất hiện khi các mảnh thiên thạch bốc cháy là do các nguyên tố như natri và canxi.
Để quan sát rõ nhất, người xem nên tránh xa ánh sáng nhân tạo và dành khoảng 20 phút để mắt thích nghi với bóng tối. Việc hạn chế sử dụng điện thoại hoặc chuyển sang chế độ ánh sáng đỏ giúp duy trì khả năng quan sát ban đêm.
Không cần nhìn trực tiếp vào điểm phát xạ bởi sao băng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bầu trời. Quan sát bằng mắt thường mang lại hiệu quả tối ưu và không cần đến ống nhòm hay kính thiên văn, dù những thiết bị này có thể hỗ trợ theo dõi siêu trăng cuối cùng của năm.
Theo các chuyên gia, Geminids quan sát thuận lợi nhất tại Bắc bán cầu, nhưng người yêu thiên văn ở phía Nam đường xích đạo vẫn có thể theo dõi hiện tượng sau khi tâm điểm mọc lên vào khoảng nửa đêm.
Tại Việt Nam, người quan sát có thể dễ dàng theo dõi mưa sao băng Geminids nếu chọn địa điểm quan sát phù hợp. Điều kiện năm nay tương đối thuận lợi do bầu trời gần như không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.
Tần suất sao băng của Geminids sẽ giảm nhanh sau đêm cực đại nhưng mưa sao băng vẫn kéo dài đến hết ngày 17/12. Cũng trong đêm này, mưa sao băng Ursids bắt đầu hoạt động, dự kiến đạt cực đại vào đêm 21-22/12 với khoảng 10 sao băng mỗi giờ. Dù không mạnh bằng Geminids, Ursids diễn ra dưới bầu trời hoàn toàn không có trăng, tạo nên hai hiện tượng liên tiếp khép lại một mùa quan sát bầu trời đáng chú ý.
