Độ tuổi mắc đột quỵ đang dần trẻ hóa, nhiều trẻ em nhập viện, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi
(Thị trường tài chính) - Gần đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận nhiều ca đột quỵ não ở những người trẻ, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Điều này dấy lên lo ngại về sự trẻ hóa của căn bệnh nguy hiểm này.
Bệnh đột quỵ não đang ngày càng trẻ hóa
Đột quỵ não từ lâu được xem là căn bệnh của người lớn tuổi, thế nhưng những trường hợp gần đây tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đang cho thấy một thực tế đáng lo ngại: bệnh đang dần trẻ hóa và xuất hiện ở cả trẻ nhỏ. Những ca bệnh nhỏ tuổi liên tiếp được tiếp nhận không chỉ khiến ngành y tế lo ngại mà còn đánh thức được sự chủ quan của nhiều phụ huynh.
Trường hợp bé Đ.K, sinh năm 2017 (Hà Nội), là một minh chứng rõ ràng. Trong lúc đang học tập ở trường, bé bất ngờ gục xuống sàn, có biểu hiện yếu nửa người trái, đây là triệu chứng điển hình của cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua. Ngay lập tức bé được gia đình đưa đến bệnh viện. Kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ bị nhồi máu não do bóc tách động mạch não giữa bên phải, một tình trạng hiếm gặp ở trẻ em. Bệnh nhi được can thiệp cấp cứu bằng nong bóng và đặt stent để tái thông mạch máu. May mắn được đưa đến bệnh viện sớm, bé hồi phục gần như hoàn toàn mà không để lại di chứng thần kinh.
Không lâu sau đó, bệnh viện tiếp nhận trường hợp T.Q, sinh năm 2011 (Hà Nam cũ). Trước đó 10 ngày bé có dấu hiệu đau đầu dữ dội và ngất xỉu tại trạm y tế xã. Kết quả chụp CTA cho thấy trẻ bị chảy máu não nhỏ do vỡ dị dạng thông động - tĩnh mạch vùng thái dương phải. Bệnh nhi được can thiệp nút dị dạng và túi giả phình, hiện sức khỏe đã hồi phục hoàn toàn.
Mẹ của bệnh nhân Q. chia sẻ gia đình không nghĩ cháu bị chảy máu não vì trước đó cháu hoàn toàn khỏe mạnh. Nếu biết nghiêm trọng như vậy, gia đình đã đưa cháu đi khám sớm hơn. Gia đình cũng bày tỏ sự lo lắng và nhắc nhở các bậc phụ huynh không nên chủ quan khi thấy con đau đầu hay có biểu hiện lạ.
Theo các chuyên gia y tế, can thiệp đột quỵ ở trẻ phức tạp hơn nhiều so với người lớn. Do hệ mạch máu của trẻ còn nhỏ, dễ tổn thương và đòi hỏi kỹ thuật chính xác gần như tuyệt đối. Hiện Viện Thần kinh của bệnh viện đang điều trị 4 bệnh nhi độ tuổi 8-16, con số khiến giới chuyên môn phải lưu ý đến xu hướng trẻ hóa rõ rệt của căn bệnh nguy hiểm này.
Chuyên gia Viện Thần kinh kiêm Chủ nhiệm Khoa Đột quỵ não, cho biết dù đột quỵ ở trẻ em hiếm gặp, nhưng hiện nay tỷ lệ người trẻ dưới 45 tuổi bị đột quỵ đang tăng lên. Riêng năm 2025, khoa ghi nhận 10-15% bệnh nhân điều trị là người trẻ, nguyên nhân chủ yếu là nhồi máu não và chảy máu não.
Ở trẻ em, cơ chế gây đột quỵ không liên quan đến xơ vữa như người lớn mà chủ yếu do bóc tách động mạch. Nguyên nhân này chiếm từ 30-50%. Điều này có thể xảy ra khi trẻ vận động mạnh, chơi đùa, va chạm đột ngột gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu. Một số trường hợp khác xuất phát từ viêm mạch hoặc dị dạng mạch máu tiềm ẩn.
Điều đáng lo ngại là triệu chứng đột quỵ ở trẻ em thường mơ hồ và dễ bị bỏ qua. Biểu hiện có thể giống các tình trạng mệt mỏi thông thường như choáng váng, cảm cúm, nhưng do trẻ khó mô tả cảm giác nên nhiều bậc phụ huynh vẫn chủ quan bỏ qua. Chính vì thế, những dấu hiệu như đau đầu dữ dội, yếu tay chân, mờ mắt, nói khó, co giật, gục xuống bất ngờ dù rất nhẹ cần được chú ý và theo dõi sát sao hơn.
Đột quỵ - cuộc chạy đua với thời gian
Đột quỵ ở mọi lứa tuổi đều là cuộc chạy đua với thời gian. Hàng tỷ tế bào thần kinh có thể chết đi trong từng phút, từng giây nếu không được can thiệp kịp thời. Các khuyến cáo quốc tế cho biết thuốc tiêu sợi huyết có hiệu quả trong 3-5 giờ đầu, còn lấy huyết khối cơ học thường áp dụng trong 6 giờ đầu. Tuy nhiên, với trẻ em, phụ huynh không nên chờ đợi hay dựa vào các “khung giờ vàng” này để trì hoãn việc đưa trẻ đến viện. Mỗi phút chậm trễ đều làm giảm đáng kể khả năng sống sót và phục hồi.
Theo các y bác sĩ Khoa Can thiệp mạch thần kinh, hiện chưa có phương pháp phòng ngừa tuyệt đối đột quỵ ở trẻ em do nhiều trường hợp có nguyên nhân không rõ ràng hoặc bộc phát. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm vẫn là chìa khóa quan trọng nhất giúp giảm thiểu tổn thương và bảo vệ tính mạng trẻ.
Trong bối cảnh đột quỵ ngày càng trẻ hóa, sự cảnh giác của gia đình, thầy cô và cộng đồng là vô cùng quan trọng. Khi thấy trẻ có biểu hiện đau đầu kéo dài, yếu liệt thoáng qua, nói khó, rối loạn ý thức hoặc ngất xỉu bất thường, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Việc chủ quan, đặc biệt trong những trường hợp tưởng như “ốm nhẹ”, đã khiến không ít gia đình bỏ lỡ thời gian vàng cứu chữa.
Đột quỵ có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả trẻ nhỏ tưởng chừng khỏe mạnh. Những ca bệnh tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ. Đừng để sự chủ quan lấy mất cơ hội của trẻ. Sự hiểu biết, cảnh giác và hành động kịp thời chính là yếu tố quyết định để bảo vệ trẻ trước căn bệnh âm thầm nhưng nguy hiểm này.
