Đề xuất cho phạm nhân lưu trữ trứng, tinh trùng và được hiến mô
(Thị trường tài chính) - Việc hiến tặng phải bảo đảm các điều kiện nghiêm ngặt như phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, tự chịu chi phí, có đủ điều kiện sức khỏe...
Sáng 27/10, Quốc hội đã nghe Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi). Theo Phó Thủ tướng, sau 5 năm thực hiện, nhiều quy định của Luật Thi hành án hình sự hiện hành đã bộc lộ hạn chế, không còn phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của lực lượng công an và chính quyền địa phương.
Đặc biệt, luật hiện nay chưa làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền giữa các cơ quan; chưa phát huy đầy đủ vai trò của Công an cấp xã - đơn vị cơ sở trực tiếp thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc sửa đổi lần này nhằm điều chỉnh mô hình tổ chức hệ thống thi hành án hình sự phù hợp với tổ chức bộ máy mới, đồng thời bổ sung quy định bảo đảm quyền con người, quyền công dân và tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, dữ liệu sinh trắc học trong công tác quản lý, thi hành án.
Dự thảo luật được xây dựng theo hướng hoàn thiện quy định về quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự; chế độ quản lý và thi hành án phạt tù; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với các văn bản pháp luật chuyên ngành khác. Những điều chỉnh này được kỳ vọng phù hợp hơn với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới.
Một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo là việc bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người; được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật.
Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành quy định này nhưng đề nghị chỉ nên cho phép phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể trong trường hợp nhằm cứu chữa thân nhân của họ. Đồng thời, việc hiến tặng phải bảo đảm các điều kiện nghiêm ngặt như phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, tự chịu chi phí, có đủ điều kiện sức khỏe và thời gian chấp hành án phạt tù còn lại không quá 3 năm.
Một số ý kiến khác đề nghị, trước mắt chỉ nên cho phép phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng mà chưa nên bổ sung quy định về hiến mô, bộ phận cơ thể để bảo đảm tính thận trọng.
Liên quan đến hệ thống tổ chức thi hành án hình sự và thẩm quyền của các cơ quan quản lý, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp kiến nghị rà soát, chỉnh lý quy định để tránh giao Bộ Công an và Bộ Quốc phòng quy định chi tiết về tổ chức bộ máy của các cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự, nhằm hạn chế trùng lặp với các luật khác. Ủy ban cũng đề nghị điều chỉnh quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an và Bộ Quốc phòng cho phù hợp với phạm vi thẩm quyền của từng đơn vị.
Về thi hành án phạt tù, Ủy ban đề xuất chỉnh lý quy định liên quan đến thẩm quyền trưng cầu giám định pháp y, pháp y tâm thần hoặc giám định y khoa đối với phạm nhân. Theo đó, nên giao thẩm quyền này cho trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh và cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu để bảo đảm tính chủ động, kịp thời trong quá trình xử lý.
Về xếp loại chấp hành án phạt tù, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành quy định xếp loại theo tháng và quý, đồng thời bỏ các mốc đánh giá theo tuần, 6 tháng hoặc 1 năm nhằm tăng tính linh hoạt trong công tác đánh giá. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị vẫn phải giữ tiêu chí về kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra, bởi đây là căn cứ quan trọng để đánh giá ý thức chấp hành án của phạm nhân, đồng thời bảo đảm quyền lợi chính đáng cho bị hại trong các vụ án hình sự.
Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) đang được Quốc hội thảo luận với kỳ vọng sẽ tạo bước chuyển mới trong công tác thi hành án, hướng đến một hệ thống pháp luật chặt chẽ, nhân văn và phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội hiện đại.
